26 października – 1 listopada
Kraków
Powoli wkraczamy w fazę pełzającego lockdownu i znaczna część wydarzeń w najbliższych dniach na powrót przeniesie się do sieci. Wciąż jednak czekają nas klasyczne otwarcia wystaw – między innymi w MOCAK-u, w ilości równie imponującej jak rosnąca krzywa zachorowań. W najbliższy czwartek (29.10) krakowskie muzeum zaprezentuje bowiem aż pięć nowych ekspozycji. Gwoździem programu będzie w tym zestawie kolejna edycja Artystów z Krakowa, obejmująca tym razem twórców urodzonych w latach 50. i 60. – wśród nich znajdą się m.in. Adam Rzepecki, Alicja Żebrowska, Marek Chlanda czy Marta Deskur. Muzeum kontynuuje też cykl monograficznych wystaw prezentujących związanych z Krakowem twórców posługujących się w równej mierze obrazem i słowem – tym razem jej bohaterem będzie Artysta i redaktor Marian Eile – znany przede wszystkim jako naczelny „Przekroju” w jego heroicznym okresie, ale prywatnie także fotograf i malarz, tworzący między innymi… pastisze Picassa podpisywane jego nazwiskiem. Oprócz tego wśród nowych wystaw znajdzie się Pieśń ostateczna Pawła Althamera i Artura Żmijewskiego, prezentująca serię ich wspólnych kolaży powstałych w latach 2017–2019, a także solowy pokaz Marcina Berdyszaka i wystawa studentów krakowskiej ASP Antropocen.
Marian Warzecha, Obraz E1 (Metazbiór F), 1975, płótno, akryl, 70×70 cm, Muzeum Ziemi Chełmskiej
Dzień później (30.10) w Pawilonie Józefa Czapskiego, najmłodszym z oddziałów Muzeum Narodowego w Krakowie, otworzy się monograficzna wystawa Mariana Warzechy Zbiór otwarty. Przybliży ona dorobek artysty współtworzącego II Grupę Krakowską i będącego jednym z oryginalniejszych, choć z dzisiejszej perspektywy pozostających nieco w cieniu twórców z Wrocławia, Poznania i Warszawy przedstawicieli sztuki konceptualnej. Prace Warzechy, niezależnie od medium, charakteryzuje przede wszystkim daleko idący redukcjonizm formalny, koncentracja maksimum treści przy jednoczesnym maksymalnym ograniczeniu środków formalnych.
Radom
Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu obchodzi w tym roku piętnastolecie swojego istnienia. W tym czasie młodej wciąż instytucji udało się zgromadzić niebagatelną kolekcję prac z nurtu abstrakcji geometrycznej, liczącą ponad czterysta dzieł. Zbiór ten jest pokłosiem Międzynarodowych Plenerów dla Artystów Posługujących się Językiem Geometrii, organizowanych przez Elektrownię w Pałacu w Radziejowicach, którymi zawiaduje czołowa badaczka abstrakcji geometrycznej w Polsce, czyli Bożena Kowalska. W czwartek (29.10) w Elektrowni otworzy się prezentująca wybrane wedle wskazań autorki plenerów prace z tego zbioru wystawa Geometria i… Będzie ona drugim pokazem prezentującym Radomską Kolekcję Sztuki Współczesnej i choć pandemia udaremniła inne jubileuszowe plany, samą wystawę będzie można zwiedzać w reżimie sanitarnym do 11 grudnia.
Hellmut Bruch, Diagonale Doppelprogression, 2012, szkło akrylowe, 50 x 50 x 0,3 cm
Szczecin
Do końca miesiąca w przestrzeni publicznej Szczecina, przed Bramą Królewską, oglądać można najnowszą realizację Moniki Szpener Uwaga historia. A właściwie nie tylko oglądać, ale przede wszystkim wysłuchać – jest ona bowiem specyficznym archiwum historii mówionych składających się na obraz miasta widzianego oczami najróżniejszych jego mieszkańców. Różnorodne miejskie narracje zamknięte zostały w kabinie budki telefonicznej, niegdyś nieodłącznego elementu miejskiego pejzażu, w tym przypadku zamieniającego sam Szczecin w rodzaj muzeum, po którym oprowadzać mogą wybrani ze spisu numerów mieszkańcy-przewodnicy.
Internet
Do sieci przenoszą się natomiast na dobre wszelkiego rodzaju spotkania i debaty. Jeszcze dziś (26.10) w formie online odbędzie się włączona w program Warszawy w Budowie prezentacja ZA*ZINu, czyli wydawnictwa poświęconego praktyce zagranicznych artystów i artystek mieszkających w Polsce. Jest ono pierwszym projektem organizowanym przez ZA*Grupę, w skład której wchodzą Yulia Krivich, Yuriy Biley i Vera Zalutskaya. ZA*ZIN powstał na bazie open calla, a spośród około siedemdziesięciu zgłoszeń wybranych zostało 10 artystek i artystów, w tym Yui Akiyama, Cristina Ferreira czy Sergey Shabohin, wszystkie zgłoszenia posłużyły zaś za bazę do szerszego zmapowania sytuacji zagranicznych twórczyń i twórców.
Jutro (27.10) natomiast, za pośrednictwem facebookowego profilu Muzeum Sztuki w Łodzi odbędzie się spotkanie z okazji premiery innej publikacji – pierwszej monografii dokumentującej działalność grupy Twożywo, zatytułowanej Plądrujemy ruiny rzeczywistości. Książka ta jest ostatnią wspólną pracą grupy, rozwiązanej kilka lat temu, zaprojektowaną i skomponowaną przez współtworzących ją Mariusza Libla i Krzysztofa Sidorka. Monografia prezentuje działalność Twożywa w kontekście polskiej sztuki przełomu XX i XXI oraz jej tła społeczno-kulturowego. W poświęconym jej jutrzejszym spotkaniu oprócz twórców książki wezmą także udział: jej wydawca Osman Djajadisastra, dyrektor MSŁ Jarosław Suchan i Wioletta Kazimierska-Jerzyk z Instytutu Filozofii UŁ.
Również jutro (27.10), za pośrednictwem facebookowego profilu i youtube’owego kanału Galerii Sztuki Wozownia w Toruniu odbędzie się wykład Anny Cymer Zabytki polskiej transformacji, czyli jak kapitalizm zmienił architekturę. Historyczka architektury i autorka m.in. wydanego przed dwoma laty kompleksowego opracowania Architektura w Polsce 1945–1989 opowie o zmianach w architekturze i urbanistyce, jakie przyniosła w Polsce pierwsza dekada kapitalizmu, od nowych biurowców po równie nowe podejście do przestrzeni publicznych.
W środę (28.10) odbędzie się z kolei kolejny z Wykładów Mistrzowskich organizowanych przez Trafostację Sztuki w Szczecinie, w ramach których wybrane kuratorki, artyści i krytyczki prezentują fragment swojego dorobku. Środowy wykład, zatytułowany Kiedy teraźniejszość staje się przeszłością, poprowadzi Joanna Kiliszek, historyczka sztuki i kuratorka, związana m.in. z Galerią Dziekanka, następnie kierująca Instytutami Polskimi w Lipsku i Berlinie, przez pewien czas będąca również wicedyrektorką Instytutu Adama Mickiewicza.
W związku z kolejną migracją kultury do internetu warto także pamiętać o trwających open callach na sieciowe projekty. Do końca miesiąca trwa nabór na koncepcje wirtualnych i interaktywnych działań artystycznych w ramach organizowanego przez Mazowiecki Instytut Kultury i kuratorowanego przez Małgorzatę Miśkowiec i Karola Szafrańca programu Relacje Online. Wybrany projekt realizowany będzie w przyszłym roku, a do konkursu zgłaszać się mogą zainteresowani twórcy lub grupy niezależnie od wieku czy wykształcenia, od studentów uczelni artystycznych, po eksperymentalnych muzyków, programistów czy projektantów gier.
Jeszcze tylko do końca jutrzejszego dnia (27.10) można z kolei przesyłać zgłoszenia do aktualnej tury programu Instytutu Adama Mickiewicza Kultura Polska na Świecie, skierowanego do wszystkich artystów zajmujących się upowszechnianiem i promocją polskiej kultury. Aktualnie w jego ramach można ubiegać się również o wsparcie finansowe przy projektach online.
W czwartek (29.10) rozpocznie się natomiast nowy IAM-owski projekt online, realizowany wraz z katowicką ASP i CSW Zamek Ujazdowski, czyli seminaria Community/Care/Laboratory. Mapping Residencies. Dotyczyć one będą potencjału rezydencji artystycznych, a poszczególne spotkania skoncentrują się wokół trzech tytułowych pojęć.
W czwartek (29.10) odbędzie się również transmitowana na Facebooku premiera publikacji i strony podsumowującej złożony, interdyscyplinarny i długoterminowy, bo realizowany aż przez trzy lata projekt edukacyjny Szkoła patrzenia, organizowany przez Fundację Instytut Fotografii Fort we współpracy z Fundacją „Widok” i Fundacją Sztuk Wizualnych. W ramach regularnych warsztatów spotykały się edukatorki, artyści i artystki, kuratorzy i kuratorki, badacze i badaczki społeczne, aktywiści i aktywistki, programistka, graficzka, reżyser teatralny, malarz, pedagożka teatru, tłumacz, redaktorka i antropolożka, próbując ze swoich różnorodnych perspektyw przemyśleć perspektywy dla edukacji wizualnej. Zebrane na stornie i w publikacji efekty tych ćwiczeń poznamy podczas prowadzonego przez Dorotę Borodaj spotkania, w którym wezmą udział Magda Szcześniak, Agnieszka Pajączkowska oraz sekretarz redakcji „Szumu” Anna Sidoruk.
Poza spotkaniami, dyskusjami i seminariami, w sieci wciąż można oglądać również wystawy. Galeria Sztuki w Legnicy prezentuje obecnie wirtualną wystawę Action Collection, czyli pokaz znajdującej się w jej zbiorach Międzynarodowej Kolekcji Współczesnej Sztuki Złotniczej. Gromadzone od kilkunastu lat obszerne zbiory zawierają prace złotnicze nie tylko reprezentujące najciekawsze aktualnie formy w tej dziedzinie dizajnu, ale też biżuterię wkraczającą na obszar sztuki zaangażowanej politycznie i konceptualnej.
Krakowska Cricoteka umożliwia natomiast od niedawna wirtualny spacer po Galerii-Pracowni Tadeusza Kantora przy ulicy Siennej w Krakowie. Przestrzeń udostępniona widowni po raz pierwszy w 1995 roku zachowana jest w stanie, w jakim pozostawił ją artysta, który w tym miejscu pracował przez kilka ostatnich lat swojego życia. Jej wirtualne zwiedzanie co prawda nie jest tym samym, co wizyta na miejscu, za to w ramach rekompensaty podczas spaceru online można pomyszkować po wnętrzach kantorowskich szafek i szuflad.
