20–26 marca
Online
Tu byłaby informacja o premierze 40. numeru „Szumu”. Niestety, zakończyliśmy wydawanie magazynu drukowanego z końcem 2022 roku. Na tę decyzję złożyło się kilka kwestii: kryzys ekonomiczny, znaczny wzrost kosztów produkcji oraz zmiany strategiczne w partnerskich instytucjach kultury. Choć 40. numeru nie będzie, kontynuujemy naszą misję tutaj, czyli online, a przy tym chcemy, by nasze archiwum dotarło do jak najszerszego grona. Od dziś do końca miesiąca wszystkie 39. wydań „Szumu” możecie więc kupić z aż 40% rabatem. Archiwum „Szumu” to blisko 10 lat jakościowej krytyki artystycznej, setki tekstów autorstwa najważniejszych osób piszących o sztuce i kulturze. A jeśli chcecie, żebyśmy mogli kontynuować naszą działalność w dotychczasowym wymiarze, tyle że w wydaniu internetowym – wesprzyjcie nas na Patronite.
Gdańsk
W Gdańsku już od dekady, obecnie siłami pracowni na kierunku Intermedia na tutejszej ASP oraz Grupy Społecznej Metropolitanka przy Instytucie Kultury Miejskiej w Gdańsku, realizowany jest długofalowy wizualny projekt herstoryczny Metropolitanka. W kilku pierwszych latach był on częścią programu Wstępu do Intermediów prowadzonego przez Bognę Burską, do dziś sprawującej pieczę nad projektem. Jego celem jest przepisywanie dominującej męskocentrycznej historii, jej przewartościowywanie oraz docenianie kobiet i osób pominiętych przez oficjalną historię. Z okazji okrągłej rocznicy projektu na uczelni odbędzie się szereg wydarzeń, startujących w ten czwartek (23.03). Tego dnia otworzy się wystawa osób artystycznych związanych z ASP w Gdańsku, dzień później odbędzie się afterparty z DJ/VJ setami i pokazami performansów, a 30 marca pokazy prac wideo i panel dyskusyjny.
Lublin
Daniil Revkovskiy, Andriy Rachinskiy, „Step Myszek Miki. Poszukiwacze”, kadr z filmu, dzięki uprzejmości Galerii Labirynt
Wychodząc z założenia, że koniec cywilizacji jest nieunikniony, ukraińscy artyści Daniil Revkovskiy i Andriy Rachinskiy od 2020 roku projektują dla przyszłych, być może już nie-ludzkich archeologów Muzeum Cywilizacji Człowieka. Trzecią odsłonę tego monumentalnego projektu, zatytułowaną Step Myszek Miki, będzie można zobaczyć od piątku (24.03) w Galerii Labirynt. Skupiać się ona będzie na historii bitew pancernych — z badań artystów wynika, że takowych najwięcej odbyło się na terenie Ukrainy. Na pokaz złożą się fotografie Vladislava Lyubchenki, mieszkańca Charkowa, który zgromadził ogromne archiwum zdjęć zniszczonych czołgów, rysunkowe, antropomorficzne przedstawienia tychże pojazdów autorstwa innego charkowianina, Ivana Stygatenki, oraz film zrealizowany w zeszłym roku w pełnym zniszczonych rosyjskich czołgów obwodzie charkowskim.
Poznań
W czwartek (23.03) w MOLSKI gallery&collection w Poznaniu otworzy się monograficzna wystawa Jana Tarasina Ciągi znaczeń. Na przykładzie około dwudziestu obrazów prezentować ona będzie ewolucję stylu malarza w ciągu kilku dekad jego aktywności, linię rozwoju jego sztuki, balansującej stale pomiędzy z pozoru sprzecznymi biegunami — przedmiotu i abstrakcji. Ekspozycja zwracać będzie uwagę na subtelny proces odrzucania przez malarza poszczególnych elementów na rzecz kolejnych, które zostają wzbogacone o wcześniej nieprzynależne im znaczenia, treści i formy.
Czy można stworzyć niefiguratywną ikonografię systemu duchowego opartego na ateizmie i pozbawionego sprecyzowanego obszaru sacrum? Justyna Baśnik taką próbę podjęła, czego efekty zobaczymy na otwieranej w piątek (24.03) wystawie Adoratio w galerii Łęctwo. Prezentowane na niej prace to owoc rozważań nad pozareligijnymi koncepcjami duchowości, zwłaszcza duchowości w sztuce, w nawiązaniu do teorii Malewicza i Kandyńskiego. Duchowość proponowana przez artystkę stoi przy tym w kontrze do mistycyzmu i ezoteryki, jest oparta na racjonalnych przeżyciach wewnętrznych i doświadczeniach wypływających z kontaktu ze sztuką.
Justyna Baśnik, Untitled, 2023, dzięki uprzejmości galerii Łęctwo
Pierwszą w Polsce wystawę jednego z wiodących japońskich projektantów, Kenya Hary, będzie można od soboty (25.03) oglądać w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Jej bohater od 1993 roku związany jest z Nippon Design Center, jest autorem licznych książek łączących design z filozofią życia, dyrektorem kreatywnym firmy MUJI, a także laureatem Nagrody im. Jana Lenicy z 2020 roku, przyznawanej wybitnym projektantom z całego świata za szczególne osiągnięcia w dziedzinie sztuki plakatu i projektowania. Trzon poznańskiej wystawy Make The Future Better Than Today stanowić będą projektowane przez Harę plakaty oraz książki, w których japońskie tradycje kulturowe przetłumaczone zostają na nowoczesny język formalny. Obok nich zobaczymy nie tylko szereg skończonych realizacji, ale także oryginalne szkice projektowe, dające wgląd w proces ich powstawania.
Radom
Podwójny wernisaż szykuje na piątek (24.03) MCSW Elektrownia w Radomiu. Norbert Delman na indywidualnej wystawie Grotto prezentować będzie rzeźbiarskie wariacje na temat formacji skalnych, stalaktytów i stalagmitów dążących do zespolenia w jeden twór, służących równocześnie za rodzaj metafory ludzkich relacji, potrzeb, marzeń i skrywanych pragnień. Indywidualną wystawę, zatytułowaną Yasashi-sa (Czułość), zaprezentuje także malarka Lia Kimura. Prace Kimury powstają w sposób dwuetapowy — artystka maluje ludzkie figury, w precyzyjny, zdradzający inspiracje sztuką dawną sposób, po czym delikatnymi gestami pokrytych farbą dłoni wodzi po ich powierzchni, wchodząc w specyficzny, bliski kontakt z malowaną postacią, która w efekcie zamienia się zamgloną, anonimową sylwetkę.
Szczecin
Wiktor Drozynski i Justyna Król zaprezentują w środę (22.03) w galerii Obrońców Stalingradu 17 wieloelementowy i multimedialny projekt Mommy is here, oparty na wspólnym doświadczeniu pracy z dziećmi, obserwacji ich twórczości oraz analizy zachowań i dynamiki działań twórczych. Składają się na niego filmowe i fotograficzne materiały z podróży Justyny Król oraz rysunkowe, wirtualne i dźwiękowe realizacje Wiktora Drozynskiego, współtworzące komplementarną narrację. Projekt powstał na Akademii Sztuki w Szczecinie, w pracowni prowadzonej przez Agnieszkę Grodzińską i Natalię Karczewską.
Dwa lata spędzone w De Ateliers w Amsterdamie podsumowywać będzie Horacy Muszyński na otwieranej w czwartek (23.03), kuratorowanej przez Andrzeja Witczaka wystawie Golden Drop w Trafostacji Sztuki. Jak to u Muszyńskiego, granice między rzeczywistością i fikcją rozmywają się w najnowszym projekcie, który opowiada o korporacji Bio-Korf i jej tytułowym produkcie, powstałym w wyniku badań nad alternatywnymi metodami pozyskiwania miodu wobec wymierania populacji pszczół. W powstającej w Holandii opowieści artysta dotyka więc między innymi kwestii ekologicznych, tematu greenwashingu, ale i zwraca uwagę na sytuację polskich pracowników i pracowniczek sezonowych.
Toruń
Mikołaj Kopernik to nieczęsty bohater wystaw sztuki współczesnej, jednak jako że w tym roku wypada 550. rocznica jego narodzin oraz 480. rocznica pierwszego wydania O obrotach sfer niebieskich, owo przełomowe dzieło związanego z Toruniem astronoma stanie się swego rodzaju punktem wyjścia do wystawy Przewrót, otwieranej w piątek (24.03) w Galerii Sztuki Wozownia. Ekspozycja nie będzie jednak przyglądać się przeszłości, a zadawać pytanie o to, jak mógłby wyglądać drugi przewrót kopernikański dziś, kiedy w obliczu katastrofy klimatycznej tego rodzaju rewolucja w myśleniu wydaje się bardzo potrzebna.
Warszawa
Kolejna odsłona akcji „sito na żywo” organizowanej przez Kwiaciarnię Grafiki odbędzie się jutro (21.03) pod hasłem gTOR przed budynkiem klubowym toru kolarskiego Orzeł — Nowe Dynasy, gdzie PX CEREMONY zaprezentuje trzy cyklografy. Za tą tajemniczą nazwą kryją się prace o tematyce rowerowej autorstwa artysty tworzącego jednoosobowy projekt nawiązujący do kultury i fenomenów społecznych przełomu lat 80. i 90.
Indywidualną wystawę Filipa Preisa zobaczymy w piątek (24.03) na Marszałkowskiej 18. Paradise Lost to fotograficzny cykl powstały na Maderze, nazywanej wyspą „wiecznej wiosny”. Artysta fotografuje jej wycinki dając się ponieść przypadkowi, a jednocześnie poszukując niezwykłości w tym, co codzienne. Niezwykłość tę potęguje wrażenie, że oglądamy fragmenty natury rodem ze świata cyfrowego, a fotograf świadomie przygląda się nowej wrażliwości powstającej właśnie na styku realnego i wirtualnego.
Dzień później (25.03) w Stroboskopie otworzy się wystawa Maryny Tomaszewskiej Blue Ocean Theory. Tytułowy termin pochodzi z języka marketingu i oznacza kreowanie niezagospodarowanej przestrzeni rynkowej, a wyzuty z pierwotnego znaczenia stał się prywatnym żartem między artystką a jej partnerem. Projekt prezentowany w Stroboskopie nie jest jednak rzeczą żartobliwą — to prace najbardziej osobiste w dorobku artystki, powstałe po śmierci jej partnera w 2021 roku i będące fizyczną manifestacją procesu żałoby, towarzyszących jej uczuć zaprzeczenia, smutku, izolacji, strachu, samotności i gniewu.
Tego samego dnia w Wolskim Centrum Kultury otworzy się dwudniowa wystawa Mateusza Kowalczyka Zasiedzenie / Ferment XR podsumowująca rozwój relacji między artystą a instytucją oraz osiedlem Koło. Opowieść o okolicznych osiedlach i ich przemianach snuć będą same mieszkanki i mieszkańcy, których historie zostały przez Kowalczyka opracowane przy użyciu szeregu technologii immersyjnych, m.in. w VR i AR. Wystawę poprzez panel dyskusyjny, który poprowadzi Bogna Świątkowska, a wezmą w nim udział osoby eksperckie z obszaru sztuk wizualnych i mediów immersyjnych.
Wrocław
Ida Siebke, „Gjennomslag”, dzięki uprzejmości BWA Wrocław
Dziś (20.03) w Mieszkaniu Gepperta otworzy się wystawa Ograniczenia określonego sposobu przemieszczania się, na której zobaczymy grubo ponad setkę Rysunków z pandemii Anny Szpakowskiej-Kujawskiej, którym towarzyszyć będzie przestrzenna kompozycja dźwiękowa Edki Jarząb. Swój rysunkowy cykl Szpakowska-Kujawska rozpoczęła już w dniu ogłoszenia w Polsce stanu epidemii 20 marca 2020 roku i skrupulatnie rozwijała niemal codziennie, przedstawiając wciąż ten sam widok z jednego z okien swojego domu, z biegiem czasu ulegający zmianie nie tylko ze względu na okoliczności przyrody, ale i stan psychiczny artystki oraz ówczesne emocje społeczne. Uważnej obserwacji Szpakowskiej-Kujawskiej odpowiada perspektywa uważnego słuchania w instalacji Jarząb, łączącej czas jednostkowy i geologiczny, odnoszącej się do wydobycia melafiru w Górach Suchych w kopalni Rybnica Leśna.
Jesienią ubiegłego roku w Warszawskim Pawilonie Architektury Zodiak odbyła się wystawa Antropocen, organizowana przez Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki . Od tego czwartku (23.03) w Muzeum Architektury będzie można oglądać jej wrocławską odsłonę. Ekspozycja koncentruje się na zarysowaniu współczesnych wyzwań architektonicznych wobec katastrofy środowiskowej, prezentując współczesne i historyczne projekty, realizacje i technologie, które wpływają na środowisko życia wszystkich gatunków i bytów, a także naszkicowaniu kierunków przyszłego rozwoju architektury, która zamiast szkodzić planecie miałaby potencjał regenerujący dla środowiska.
O relacji człowiek-natura opowiadają także pośrednio prace dziewięciu norweskich artystek, które zobaczymy na wystawie I & We, otwieranej w piątek (24.03) w galerii SIC! BWA Wrocław. Znajdą się na niej obiekty ze szkła, a także wideo i fotografie, w których twórczynie wykorzystują metamorficzny charakter szkła i sięgają po inspiracje norweską naturą. Realizacje te jednocześnie stawiają pytania o przyszłość w kontekście katastrofy klimatycznej i są impulsem do zrewidowania własnych praktyk artystycznych w kontekście eksploatacji zasobów naturalnych.
