2-8 listopada
Gdańsk
Dwie nowe wystawy w tym tygodniu zaprezentuje Kolonia Artystów. W środę (4.11) w ramach swojego flagowego cyklu Wieszajmy Artystów Każdego Dnia gdańska galeria pokaże tym razem nowe prace Daniela Cybulskiego, absolwenta malarstwa na gdańskiej ASP, aktualnie asystenta w pracowni Krzysztofa Gliszczyńskiego na macierzystej uczelni. Dzień później (5.11) otworzy się wspólna wystawa Martyny Rajewskiej i Jolanty Kwarciak Formy pośrednie. Tytułowe formy pośrednie to zrecyklingowane w nowym galeryjnym kontekście elementy pozostałe jako odrzuty w procesie laserowego wycinania, pozostałości twórczego procesu zyskujące autonomiczny byt.
Nowa wystawa z cyklu Art + Science Meeting otworzy się w piątek (6.11) w CSW Łaźnia w Gdańsku. Sensory Orders skupiać się będzie na różnych porządkach zmysłowości – ludzkiej, zwierzęcej, roślinnej, maszynowej i ziemskiej – udowadniając, że nie są one tak odległe od siebie, jak mogłoby się wydawać. Jako że wystawa jest częścią projektu poświęconego relacjom między sztuką a nauką, zobaczymy na niej realizacje przygotowane nie tylko przez artystów wizualnych, ale także antropologów, historyków nauki, fizyków i innych badaczy. Projekty dotyczące odczuwania i rozumienia w czasach skrajnej niepewności i chaosu odnosić się będą m.in. do aktualnego i powszechnego problemu zmysłowej izolacji doświadczonej w trakcie lockdownu czy też nowych form ludzko-maszynowej wrażliwości, jakie przynosi rozwój technologii.
Kraków
Nieco inny projekt z pogranicza sztuki i nauki, dotyczący sztuki botanicznej, realizuje z kolei Muzeum Manggha w Krakowie. W jego ramach od czwartku (5.11) oglądać będzie można wystawę kilkudziesięciu miedziorytów autorstwa Marii Sibylli Merian – żyjącej na przełomie XVII i XVIII wieku niemieckiej artystki, podróżniczki i badaczki, jednej z prekursorek entomologii. Na krakowskiej wystawie znajdą się ręcznie przez Merian kolorowane oraz czarnobiałe miedzioryty z kolekcji Kunstkabinett Strehler, pochodzące z dwóch jej publikacji: Cudowne przeobrażenia gąsienic i ich osobliwe kwiatowe pożywienie, przy tym zupełnie nowe odkrycia o gąsienicach, żukach, motylach, ćmach, muchach etc. i ich pochodzeniu, odżywianiu się oraz cyklach rozwojowych wraz z ich czasem, miejscem i przymiotami oraz Przemiany owadów surinamskich.
Łódź
Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi obchodzi właśnie swoje sześćdziesiąte urodziny. Z tej okazji w czwartek (5.11) otworzy się jubileuszowa wystawa Działy otwarte / Działy zamknięte, podejmująca wątki historii instytucji, jej kolekcji i zmieniającej się funkcji muzeów. Muzeum otwiera więc swoje magazyny i archiwa, oddając zbiory do interpretacji współczesnym artystom. Ekspozycja zbudowana zostanie wokół trzech podstawowych kategorii: tkaniny artystycznej, tkaniny przemysłowej i odzieży, a kuratorować ją będzie zespół pod przewodnictwem głównej kuratorki muzeum, Marty Kowalewskiej, w którym znajdą się również Marcin Różyc oraz artystki Dominika Krogulska-Czekalska i Małgorzata Markiewicz.
Krzysztof Grzybacz, „Will you still love me, magically”, 25×20 cm, 2020, dzięki uprzejmości Krupa Gallery
Orońsko
Monumentalna retrospektywa Tomasza Domańskiego otworzy się w sobotę (7.11) w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Zrealizowane we współpracy z Ośrodkiem Kultury i Sztuki we Wrocławiu Pomniki Czasu prezentować będą powracające w całym dorobku artysty próby plastycznego zwizualizowania czasu. A skoro wystawa traktuje o czasie, zafunduje nam ona nie tylko możliwość przyjrzenia się dawnym i obecnym pracom Domańskiego, ale także wgląd w przyszłość, prezentując zaczątki projektów jeszcze niezrealizowanych. Retrospektywa będzie również mocno związana z samym miejscem, jako że Centrum Rzeźby Polskiej to w trzydziestoletniej karierze artysty jedna z kluczowych instytucji niemal od samego początku, gdy w 1992 roku tutaj właśnie zrealizował on swój pierwszy obiekt z cyklu Pomniki Czasu.
Toruń
Swoje urodziny w najbliższym czasie świętować będzie też toruńska Wozownia. Nawet jak na ograniczony pandemicznymi okolicznościami scenariusz, obchody siedemdziesięciolecia galerii, bezpośredniej spadkobierczyni toruńskiego oddziału sieci BWA, zapowiadają się całkiem bogato. Ich najważniejszymi elementami będą trzy otwierane w piątek (6.11) wystawy oraz publikacja, zbierająca nie tylko informacje na temat wydarzeń w galerii na przestrzeni kolejnych dekad, ale także osobiste wspomnienia ludzi współpracujących z nią w ciągu ostatnich dwudziestu lat. Bogaty wybór archiwaliów związanych z historią Wozowni zobaczymy na wystawie Podróż w przeszłość, którą dopełniać będą pokazy wybranych prac z kolekcji galerii oraz najlepszych studenckich projektów identyfikacji graficznej jubileuszu.
Warszawa
Efekt kuratorskiej współpracy Tomasza Armady i Agaty Pyzik zobaczymy na otwieranej jutro (3.11) w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie w ramach projektu Rzeczy Kultowe wystawie Równorodność. Kolekcja Tomasza Armady. Odwołuje się ona do dziewiętnastowiecznej etnograficznej idei dokumentowania „typów ludzkich”. Trzynaście tego rodzaju współczesnych typów ulepionych zostało na bazie medialnych wizerunków, produkowanych w najróżniejszych punktach politycznego spektrum i rynku dziennikarskiego – od liberalnych i inteligenckich tygodników po tabloidy i populistyczne brukowce. Typologia ta zaprezentowana zostanie na tle przemian potransformacyjnych i współczesnych społecznych konfliktów, próbując opisać owe spory i osadzić je w historycznym kontekście.
W ramach trzeciej odsłony programu Archiwa sztuki Fundacja Profile przygotowuje publikację oraz wystawę poświęconą Konstrukcji w procesie. Otwierana w sobotę (7.11) Konstrukcja w procesie 1981–2000 bazować będzie na archiwach inicjatora pierwszej edycji projektu, Ryszarda Waśki, obejmując prace, szkice, dokumenty i fotograficzno-filmowe zapisy kolejnych jej odsłon. Jako że pierwsza, łódzka Konstrukcja w procesie zorganizowana została w 1981 roku jako manifestacja wsparcia dla Solidarności, po wprowadzeniu stanu wojennego nie miała szans na kontynuację w kraju, jednak jej idea okazała się na tyle nośna, że kolejne edycje odbyły się m.in. w Izraelu czy Australii.
Wrocław
Choć bieżący rok niezbyt sprzyja organizacji wydarzeń w przestrzeni publicznej, to trzeba przyznać, że instalacja i działanie performatywne Tomasza Kulki, prezentowane od najbliższej środy do soboty (4-7.11) w ramach programu organizowanego przez BWA Wrocław Biennale Sztuki Zewnętrznej OUT OF STH, zyskały perfekcyjny timing. W Chorym Sercu Narodu na placu Kościuszki artysta przyglądał się będzie funkcji miejskiego placu jako areny demonstracji. Odpowiedź na pytanie o to, czy plac położony w sercu Kościuszkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej nadal potencjał manifestacyjny posiada przyszła sama tuż przed prezentacją projektu, gdy w ramach ostatnich manifestacji po wyroku TK stał się on epicentrum wrocławskich protestów samochodowych.
W tym tygodniu wrocławskie BWA po raz kolejny włączy się też wystawienniczo w program Nowych Horyzontów. Otwierana w piątek (6.11) wystawa Biuro Wysp Znalezionych, kuratorowana przez Ewę i Stacha Szabłowskich oraz Joannę Stembalską przypominać będzie archipelag wysp, z których każda zaprojektowana została przez jedną artystkę lub artystę. Zaproszonym twórcom kuratorzy postawili jednak nie zwyczajowe pytanie o to, co by ze sobą na bezludną wyspę zabrali, ale o to, co chcieliby na niej pozostawić.
Ann Oren, „Blue”, 2019, kadr z filmu, dzięki uprzejmości BWA Wrocław
Tego samego dnia (6.11) w przestrzeni Lokum Vena otworzy się organizowana pod egidą Krupa Gallery i kuratorowana przez Antoniego Burzyńskiego wspólna wystawa Krzysztofa Grzybacza i Filipa Rybkowskiego. Balsam koncentrować się będzie na pracy pamięci, odtwarzającej to, co już przeżyte na podstawie pojedynczych szczątków, wyłapując w różnorodnej formalnie twórczości obu artystów z Krakowa podobne mechanizmy opowiadania o tym, co być może istniało lub się zdarzyło.
Internet
Do sieci przeniosła się wspólna wystawa Aleksandry Kubiak i Simone Ruess, która miała być prezentowana fizycznie w przestrzeni szczecińskiej Galerii Jedna Druga. Zacznijmy od początku, od dwóch skrzydeł to dialog artystek na ciągle aktualny podczas pandemii temat odczuwania przestrzeni domu, wolności i pracy, które po doświadczeniu lockdownu wygląda już zupełnie inaczej niż do tej pory. Do 17 listopada potrwa procesualne wydarzenie na facebookowej stronie galerii, gdzie artystki poszukują zastępczej formy dla performansu, który miał odbyć się podczas planowanego wernisażu.
Po kolejnej edycji Nakładu własnego Fundacja Kultury Wizualnej Chmura przygotowała również pierwszy wirtualny projekt wystawienniczy – startującą w sobotę (7.11) wystawę online Tiwi 2.0. Sięgać ona będzie do czasów, które z punktu widzenia dzisiejszej telewizji publicznej wydają się trudne do wyobrażenia, czyli lat 90. i tworzonych wówczas przez trójmiejskich artystów programów takich jak Lalamido, czyli porykiwania szarpidrutów, Brzóska Show czy Dzyndzylyndzy bruLion TV. Odcinki i fragmenty poszczególnych programów uzupełniać będą również materiały zdjęciowe, szkice i dokumenty związane z produkcjami telewizyjnymi.
W formie wirtualnej powstają również nowe odsłony realizowanego do tej pory w instytucjach artystycznych na terenie Wrocławia i Dolnego Śląska przez Fundację Ładne Historie projektu Lekcje Sztuki. Jego premierowe odcinki udostępniane są co wtorek na facebookowym profilu projektu, wśród tych już dostępnych znajdują się filmy nagrane w pracowniach czterech artystek, m.in. Karoliny Balcer i Beaty Rojek, w innym goszczą również twórcy Złotego Kiosku, Magdalena Kreis i Yuriy Biley.
Warto także najbliższy czas zaoszczędzony na odwiedzaniu wernisaży poza protestowaniem wykorzystać również na nadrabianie lektur, zwłaszcza tych udostępnianych zupełnie za darmo. Muzeum Architektury we Wrocławiu w ramach programu Kultura w sieci pięć swoich wydawnictw przygotowuje i udostępnia na swojej stronie w formie darmowych ebooków. Wśród już dostępnych publikacji znajdują się m.in. Trzy początki. 1918/1945/1989 czy Heinrich Lauterbach. Architekt wrocławskiego modernizmu, a wkrótce dołączy do nich najnowsze wydawnictwo muzeum, czyli Moduł. Architektura Jana Szpakowicza.
Przy okazji przypominamy też o dobiegającym powoli końca naborze zgłoszeń do pierwszej edycji konkursu Allegro Prize. Konkurs otwarty jest dla wszystkich artystów wizualnych niezależnie od wieku, wykształcenia czy preferowanego medium, a zgłoszenia można nadsyłać jeszcze tylko przez nieco ponad tydzień, do 10 listopada.
