11–17 września
Bydgoszcz
W piątek (15.09) w Bydgoszczy wystartuje dziewiąta edycja Vintage Photo Festival pod nawiązującym do obchodów roku Mikołaja Kopernika hasłem Obserwatorium. Odnosić się ono będzie do obserwowania osobistych historii, ale i zjawisk społecznych, astrofizycznych czy relacji człowieka z naturą. W ramach tegorocznej odsłony zobaczymy m.in. fotografie Edwarda Hartwiga, Andrew Rovenko czy Marii Chrząszczowej, projekt poświęcony życiu Simony Kossak i Lecha Wilczka oraz pokazy filmów opowiadających o Nan Goldin i Lee Miller.
Barbara Gryka, „Taniec na wysokości”, dzięki uprzejmości CSW Łaźnia
Częstochowa
Szeroko rozumiane relacje będą tematem przewodnim jedenastej odsłony Triennale Sztuki Sacrum, które rozpocznie się w tę sobotę (16.09) w Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie. Wystawa, na której zobaczymy prace m.in. Cyryla Polaczka, Zuzanny Bartoszek, Karoliny Breguły czy Andrzeja Tobisa, osnuta będzie wokół dwóch wątków – relacji podmiotowych i dialogicznych z jednej strony oraz uprzedmiatawiajacych, monologicznych zależności z drugiej. Teoretycznym punktem odniesienia dla ekspozycji będzie przede wszystkim filozofia dialogu Martina Bubera.
Gdańsk
Jak pożenić wspinaczkę z elementami kultury regionalnej Pomorza? Odpowiedź poznamy w czwartek (14.09) przy okazji performansu Taniec na wysokości Barbary Gryki na zewnętrznej ścianie klubu Bunkier, organizowanego pod egidą CSW Łaźnia. Do współpracy artystka zaprosiła Monę Renę Górską oraz Karolinę Hryniewicką, członkinie Klubu Wysokogórskiego Trójmiasto. Wspólnie na ścianie dawnego bunkra odtworzą one układ choreograficzny zaczerpnięty z figur tanecznych ludowych tańców kaszubskich, który budować ma wielowymiarowy obraz współczesnej kobiecości – z jednej strony odnoszący się do zakorzenionych w tradycji ról kulturowych, z drugiej zaś wskazujący na udział kobiet w świecie sportów ekstremalnych.
Gorzów Wielkopolski
Solowa wystawa Anny Radzimińskiej Po skórze łażą muchy otworzy się w piątek (15.09) w Miejskiej Galerii Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim. W swoim malarstwie artystka oddaje nasze doświadczenie własnego ciała, które jako całość widziane jest jedynie przez innych, pozostaje poza zasięgiem naszego wzroku, widziane jedynie we fragmentach. W obrazach Radzimińskiej ta fragmentaryczność nie oznacza braku, niepełności czy uprzedmiotowienia. Jest raczej śladem konkretnej podmiotowości, bezpośredniej obecności, zacierając jednocześnie granicę między perspektywą autorki a odbiorczyni, niwelując dystans pomiędzy światem wewnątrz obrazu i poza nim.
Kraków
Pierwsza z wystaw w ramach tegorocznej edycji cyklu Cloakroom w Cricotece otworzy się w najbliższą środę (13.09). Kuratorowane przez Kamila Kuitkowskiego Matki! Katarzyny Depty-Garapich i Małgorzaty Markiewicz to dokumentacja dokamerowego działania performatywnego, realizowanego przez artystki w Londynie i Krakowie w pierwszych miesiącach pandemii, w krótkich okresach pomiędzy lockdownami. Performując w czarnych strojach matron z początku XX wieku artystki wykonały z surowej wełny chłopięcą postać, formując materiał przez filcowanie i nakłuwanie. W swoim działaniu odnoszą się do społecznej figury matki jako opiekunki, a z drugiej strony oprawczyni, sięgając przy tym po bliskie kantorowskiemu imaginarium motywy bliźniactwa, marionety i dziecięctwa.
Marcin Kulawik, „Jak jemy kiwi?”, akryl na płótnie. 2023, dzięki uprzejmości artysty
Kilka dni później, w niedzielę (17.09), otworzy się również przygotowana przez Kamila Kuitkowskiego solowa wystawa Marcina Kulawika Fun Now. Projekt o charakterze site-specific zrealizowany zostanie w Saunie Spartakus – kultowym dla krakowskiego środowiska LGBTQ miejscu, pamiętającym jeszcze przedgrindrowe czasy cruisingu lat 90., na co dzień dostępnym tylko dla mężczyzn. Kulawik maluje z pozycji uczestnika i wnikliwego obserwatora jednocześnie, opowiada o queerowym świecie istniejącym wewnątrz konserwatywnego miasta, w którym opresyjna rzeczywistość prowokuje ciągły eskapizm, a bycie w grupie łączy się w efekcie z nieustającą samotnością.
Poznań
Z dialogu pomiędzy DOMIE w Poznaniu, Stroboskopem w Warszawie, Galerią UL w Gdańsku oraz dziesięcioma osobami artystycznymi działającymi na styku architektury i sztuk wizualnych narodził się projekt Autostrata – seria wystaw site-specific dotyczących takich tematów jak migracja, kontrola dostępności i kwestie reprezentacji. W czwartek (14.09) w Domie otworzy się pierwsza z wystaw w ramach projektu.
Dzień później (15.09) w galerii SZOKART otworzy się wystawa Tomasza Górnickiego i Damiana Terleckiego Porträtspiegel. Dwóch pozornie odległych od siebie artystów zaprezentuje wspólny projekt łączący rzeźbę i malarstwo szablonowe, którego punktem wyjścia jest tytułowy portret-lustro jako narzędzie artystycznej konfrontacji z egzystencjalnym niepokojem i ciemną stroną ludzkiej natury.
Radom
Na tarasie Elektrowni w Radomiu w najbliższy czwartek (14.09) otworzy się kuratorowana przez Łukasza Gorczycę wystawa Trzy kroki w obłoki. Zobaczymy na niej trzy obiekty osób artystycznych poruszających się w obszarze rzeźby, traktowanej jednak w oryginalny i nieortodoksyjny sposób: Olafa Brzeskiego, Michała Budnego i Dominiki Olszowy. Każde z nich zaprezentuje w Radomiu jeden obiekt, łączyć je zaś będzie motyw metaforycznej podróży i wpisany w formę ruch.
Rzeszów
O historii i kulturze pogranicza Polski, Ukrainy i Słowacji opowiadać będzie w polisensoryczny sposób wystawa Tomasza Kośka Polifonia pamięci na granicach karpackich światów, otwierana w czwartek (14.09) w Muzeum Etnograficznym w Rzeszowie. Oficjalne, państwowe formy pamięci zderzać się w niej będą z tymi nieoficjalnymi, oddolnymi i przemilczanymi, składając się na opowieść o wielokulturowym miejscu, które jeszcze na początku XX wieku wchodziło w obręb Cesarstwa Austro-Węgierskiego, a w kolejnych latach stało się pograniczem trzech państw naznaczonym m.in. przez Zagładę i deportacje ludności.
Tomasz Kosiek, „Polifonia pamięci na granicach karpackich światów”, dzięki uprzejmości Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie
Toruń
Trzy nowe wystawy zaprezentuje już dziś (11.09) Galeria Sztuki Wozownia. Część jej bogatych zbiorów graficznych zobaczymy na wystawie Energia Kosmosu, rytmy natury, której wątkiem przewodnim będą relacje miedzy kosmosem a ziemską przyrodą. Część z prezentowanych prac wyrasta z zainteresowań odkryciami fizyki i astronomii, inne zaś opierają się na impresyjnym notowaniu osobistych wrażeń podczas kontaktu z naturą. Do wątków kosmicznych sięgać będzie tez Justyna Olszewska, artystka i astronomka, w swojej solowej wystawie Moon Landing, opowiadającej Księżycu i kolejnych falach zainteresowania jego eksploracją. Do krajobrazu ziemskiego odnosić się będzie z kolei Katarzyna Tereszkiewicz w swojej indywidualnej wystawie Tożsamość miejsca, koncentrującej się na historiach ukrytych w miejscach definiujących dane obszary nie przez swoją wizualną atrakcyjność, a powszedniość.
Warszawa
W ramach programu wydarzeń towarzyszących tegorocznej Warszawskiej Jesieni, jutro (12.09), jeszcze przed oficjalnym startem festiwalu, otworzy się w Galerii XX1 wystawa Krzysztofa Topolskiego Pło. Przestrzenno-muzyczny projekt, którego nazwa odnosi się do botanicznego określenia kożucha roślin torfowiskowych porastającego zbiorniki wodne, będzie koncentrować się na wibracji i taktylności dźwięku, angażując odbiorczynię w proces głębokiego słuchania i słuchania ciałem. W ramach wernisażu odbędzie się improwizowany koncert z użyciem instalacji dźwiękowych składających się na wystawę.
W piątek (15.09) w Muzeum Sztuki Nowoczesnej rozpocznie się trzydniowa konferencja naukowa poświęcona Marii Jaremie zatytułowana Psychociała, nie figury. Serię paneli dyskusyjnych zamknie debata, w której udział wezmą Joanna Mytkowska, Jana Baumann, Hanna Wróblewska, Julia Bryan-Wilson i Iris Muller-Westermann, a samej konferencji towarzyszyć będzie pokaz kilkunastu dział Jaremianki oraz prac współczesnych do niej nawiązujących. W Muzeum nad Wisłą zobaczymy realizacje Sarah Crowner i Zuzy Golińskiej, performatywne działanie wokół magazynu „Pavilionesque” i performatywne czytanie tekstów Jaremy w wykonaniu Marty Malikowskiej i Sandry Korzeniak.
Félix Gonzalez-Torres, „Untitled (Placebo – Landscape – For Roni)”, 1993, Schenkung Sammlung Hoffmann, Staatliche Kunstsammlungen Dresden © Felix Gonzalez-Torres, dzięki uprzejmości Felix Gonzalez-Torres Foundation, fot. Roman März
Wrocław
Druga z cyklu indywidualnych prezentacji artystów w ramach projektu kuratorskiego Marcina Mierzickiego zatytułowanego Sytuacja jest doskonała w galerii Entropia otworzy się jutro (12.09). Tym razem zobaczymy prace Jarosława Słomskiego, rzeźby i instalacje odnoszące się do refleksji nad budowaniem świadomości artystycznej, rzeźbieniem i odrzeźbianiem siebie, momentem zatrzymania i namysłu nad własną praktyką.
Prace z kolekcji Sammlung Hoffmann z siedzibą w Berlinie oraz Darowizny Sammlung Hoffmann dla Państwowych Zbiorów Sztuki w Dreźnie zobaczymy w OP ENHEIM na otwieranej w niedzielę (17.09) wystawie Third Skin. Tytuł ekspozycji kuratorowanej przez Dorothée Brill i Luise Richter nawiązuje do słów kolekcjonerki Eriki Hoffmann, która opisała ubrania jako drugą skórę, a budowaną od lat 60. kolekcję sztuki jako właśnie „trzecią skórę”. Wybrane ze zbiorów prace koncentrują się na ludzkim ciele, z jego społecznie przypisanymi rolami i ograniczeniami oraz próbami ich przekraczania, przemianami i przemijaniem. Odnoszą się również do międzyludzkiej komunikacji, a także zacierania granic między artystycznymi mediami takimi jak fotografia, malarstwo, rzeźba i performans.
