„Wyrośle” Izabeli Chamczyk w Akademickim Centrum Designu

Asynchroniczne emocje o naturalnej strukturze, nawarstwiające się doświadczenia – podskórne, toksyczne, bąblowate, bioaktywne i nie do końca oczywiste kumulują się. Wyrośla – obiekty performatywne – stają się obrazem homogenicznej przestrzeni indukującej powstanie obcego, nieznanego dotąd organu. To moment, kiedy przyswaja się on do wewnętrznej ludzkiej konstrukcji. Stanowi niezapowiedzianą ingerencję, niechciany wytwór. Cieliste, obłe zmiany chorobowe kolejno utożsamiają się z tym, co można nazwać jedynie fragmentem, odpadem albo warstwą ochronną: błoną ciała i umysłu.

Izabela Chamczyk stara się zwizualizować szkodliwe dla ludzkiego organizmu modyfikacje, pooperacyjne zaburzenia. Szuka ulgi, emocjonalnych więzi i powrotu do odczuwania – świadomego czucia. Urazy wewnętrzne pulsują, narastają, albo może nawet obrastają i wyrastają. Po ludzku można przyjąć, że są to wszczepy nieoczekiwanych zdarzeń, obsesyjnych sytuacji czy wzburzonych losów. Zniszczalne ciało i scalony z nim umysł są nimi zdeterminowane i od nich uwarunkowane.

Izabela Chamczyk, „DYNOFRINA”, 2023, „Wyrośle”, Akademickie Centrum Designu, fot. Mateusz Bugalski

Izabela Chamczyk, „PIĘKNA NIESUBORDYNACJA”, 2018, „Wyrośle”, Akademickie Centrum Designu, fot. Mateusz Bugalski

Izabela Chamczyk, „SOLITUDE”, 2024, „Wyrośle”, Akademickie Centrum Designu, fot. Mateusz Bugalski

Analogicznie ciało odbudowane, przywrócone do stanu piękności, które ma być obliczem idealnym, udanym zabiegiem chirurgii estetycznej lub „wyroślem” zasadzonym na społecznych wzorcach nie wystarcza. Efekt procesu dążenia do tego, co piękne wewnątrz samej konstrukcji, co doskonałe fizycznie, umięśnione już nie tylko w samej zewnętrznej tkance, może być modułem meta – niewidocznym zastępczym organem. Natura nie jest już ostateczną formą. Nasze ciała i umysły wyrastają w immersyjnym otoczeniu, atrakcyjnym zanurzeniu zmysłowym, w silnych emocjonalnych doświadczeniach skomponowanych przez wysoko rozwinięte technologie. Iluzja obecności i prawdopodobieństwa somy są prawie no limit. Nieograniczone warianty ucieleśnienia, wirtualnie modyfikowane, dają iluzję posiadania realnego organu. Sprawiają one jednak, że następuje utrata poczucia kontroli i autentyczności.

Izabela Chamczyk sięga poza rozwój środowiskowej adaptywności ewolucji immersyjnej. Zbiera farbę, łączy przezroczyste pokłady, a te wybuchające – gładzi, pielęgnuje i z troską dogląda. Wtedy zupełnie przyswaja obcy metalowy zamiennik stawu. Świadomie usprawnia uszkodzoną część, delikatnie rozprowadza w niej pokłady wrażliwych niepewnych myśli i gestów. Bańki osadzają się i sztywnieją, nabierają stabilności. Można się poczuć pewniej i lżej. Chamczyk jest życzliwa dla siebie i swojego malowania, dokonuje autoadaptacji biologicznej i behawioralnej zastępczego organu, angażuje się we własną „medycynę”, wspomagającą, kreatywną i afirmującą. Jej twórczość to wizualny proces i dialog.

Izabela Chamczyk, widok wystawy „Wyrośle”, Akademickie Centrum Designu, fot. Mateusz Bugalski

Izabela Chamczyk, widok wystawy „Wyrośle”, Akademickie Centrum Designu, fot. Mateusz Bugalski

Izabela Chamczyk, „05” z cyklu „TOXIC SZCZEGÓŁ”, 2020, „Wyrośle”, Akademickie Centrum Designu, fot. Mateusz Bugalski

Izabela Chamczyk, „ORRICENT”, 2025, „Wyrośle”, Akademickie Centrum Designu, fot. Mateusz Bugalski

Izabela Chamczyk, widok wystawy „Wyrośle”, Akademickie Centrum Designu, fot. Mateusz Bugalski

Izabela Chamczyk, widok wystawy „Wyrośle”, Akademickie Centrum Designu, fot. Mateusz Bugalski

Kiedy dotarłam do jednej tylko możliwości zatrzymania nieuleczalnego we mnie patogenu, który jest obecny u zdecydowanej większości naszej populacji, spotkałam się z Izą w jej pracowni na warszawskiej Pradze. Rozmowa potoczyła się bardzo energicznie, bo być może umysł rozkwita i uzewnętrznia to, co trudno sobie samemu zwizualizować, a czułe obrazy potrafią to najlepiej. „W psychologii, podobnie jak w dziennikarstwie, obraz może być wart tysiąca słów”¹¹ ↩︎S. Forward, C. Buck, Toksyczne namiętności, przeł. K. Drozdowski, Jacek Santorski, Warszawa 1991, s. 220..

Realizacje malarki performatywnej są wyrazistym i świadomym ruchem w kierunku kreowania wewnętrznej odporności psychofizycznej. Przetrzymuje ona strach, lęk, depresję, fizyczny dotkliwy nieustępujący ból, jak i okres regeneracji. Długotrwałe doświadczanie ciała poprzez rehabilitację modeluje trwałe sensorium artystki. Jej dzieło to nie tyle widoczny kilkuletni cykl performatywnych obiektów malarskich, ile odbudowanie na zawsze już zmodyfikowanej operacyjnie struktury i odporności natury u progu realności, z której każdy z nas wyrasta.

„Następnie zauważam że wszyscy ci ludzie wydają się bardzo zadowoleni z siebie i ze świata. […]. Włóczą się powoli, bez celu […]. Noszą bluzy z cytatami „Kill them all” […]. Wszyscy jednak łączą się w przekonaniu, że spędzają cudowne popołudnie […]”²² M. Houellbecq, Poszerzenie pola walki, przeł. E. Lubiewa-Wieleżyńska, Warszawa 2021, s. 77. ↩︎.

Magdalena Komborska-Łączna