SZUM
SZUM Wspieraj nas!
  • Działy
    • News
    • Krytyka
    • Rozmowy
    • Do zobaczenia
    • Na dobry początek
    • Eseje
    • Kwartalnik
    • Patronite
  • Archiwum
  • Podcast
  • Redakcja
  • Sklep
Piszemy o sztuce z całej Polski. Komentujemy najważniejsze wydarzenia, dowartościowujemy marginesy, dajemy głos osobom twórczym i specjalistom. Pomóż nam w robieniu SZUMU.
Wspieraj nas!
Newsletter Szumu
co piątek w Twojej skrzynce!
NR 13/2025 Do zobaczenia 28.03.2025 2 min

„Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie

Redakcja
udostępnij — facebook   twitter/x   link
pobierz .pdf
Widok wystawy „Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, fot. Andrzej Stawiński

Getto łódzkie istniało od 8 lutego 1940 do 29 sierpnia 1944 roku. W tym okresie przeszło przez nie ponad 200 tys. osób – zarówno Żydów łódzkich oraz pochodzących z okolicznych miejscowości, jak i deportowanych z III Rzeszy czy Protektoratu Czech i Moraw. Żydów przymusowo osiedlono na obszarze obejmującym zaledwie 4,13 km2. Na skutek głodu i chorób w getcie zmarło około 45 tys. osób. Większość mieszkańców zamordowano w obozach zagłady w Chełmnie nad Nerem i Auschwitz-Birkenau. Szacuje się, że wojnę przeżyło nie więcej niż 12 tys. osób.

Widok wystawy „Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, fot. Andrzej Stawiński
Widok wystawy „Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, fot. Andrzej Stawiński
Widok wystawy „Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, fot. Andrzej Stawiński
Widok wystawy „Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, fot. Andrzej Stawiński

Ekspozycja przedstawia różne aspekty skrajnie trudnego funkcjonowania Żydów w utworzonej przez Niemców „dzielnicy zamkniętej”. Przeludnienie, fatalna sytuacja sanitarna i niedobory żywności dotknęły wszystkich, choć nie w równym stopniu. Getto przetrwało tak długo, gdyż jego mieszkańcy podjęli się produkcji najróżniejszych towarów na rzecz niemieckiej gospodarki. Pokazanie, że getto pracuje, a jego mieszkańcy są potrzebni, stanowiło najważniejszy cel żydowskiej administracji, na której czele stał Mordechaj Chaim Rumkowski. Ślady tej polityki są widoczne w wielu eksponatach tworzących wystawę.

Widok wystawy „Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, fot. Andrzej Stawiński
Widok wystawy „Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, fot. Andrzej Stawiński
Widok wystawy „Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, fot. Andrzej Stawiński
Widok wystawy „Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, fot. Andrzej Stawiński
Widok wystawy „Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, fot. Andrzej Stawiński

Gettową codzienność pokazujemy poprzez zbiory Żydowskiego Instytutu Historycznego: oryginalne obrazy i rysunki stworzone w getcie – przede wszystkim przez Józefa Kownera, Izraela Lejzerowicza i Icchoka Braunera – a także wykonane różnymi technikami przedmioty tworzone w getcie. Niektóre z nich to zainspirowane obserwacją życia codziennego w pełni dopracowane dzieła. Inne wydają się spontanicznym zapisem rzeczywistości czy reportażem. Jeszcze inne powstały na zlecenie żydowskiej administracji, a ich celem było przekonanie Niemców o przydatności pracy łódzkich Żydów; są one wyrazem złudnej nadziei na ocalenie.

Eksponaty wraz z towarzyszącym im kuratorskim komentarzem oraz przywołanymi podstawowymi faktami, w tym także informacjami biograficznymi dotyczącymi twórców tych prac, przybliżają codzienność getta i okoliczności, w jakich powstały. Zrozumiałe stają się zawarte w nich treści i znaczenia oraz ich forma artystyczna. Szczególne miejsce na wystawie zajmują te dzieła, które artyści tworzyli z wewnętrznej potrzeby udokumentowania realiów, jakie stały się udziałem tysięcy Żydów. Są one wyrazem oporu wobec granicznej sytuacji, w której znaleźli się ich twórcy, próbą ocalenia życia i zachowania człowieczeństwa.

Przypisy

Stopka

Wystawa
Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów
Miejsce
Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
Czas trwania
28.08.2024–27.04.2025
Osoba kuratorska
dr Jakub Bendkowski, dr Zofia Trębacz
Fotografie
Andrzej Stawiński
Strona internetowa
www.jhi.pl/uchwycic-getto-press
Indeks
Jakub Bendkowski Zofia Trębacz Żydowski Instytut Historyczny

Najczęściej czytane

1
Krytyka 16.05.2025

Szafka i pudełko. „Café Manekin” Zuzanny Kozłowskiej w Galerii Promocyjnej

Portret Janek Owczarek
2
Na Dobry Początek 19.05.2025

19–25 maja

Redakcja
3
Do zobaczenia 16.05.2025

„Sen o doskonałości” w galerii Widna

Redakcja
4
Na Dobry Początek 26.05.2025

26 maja – 1 czerwca

Redakcja
5
Krytyka 23.05.2025

Odmienność zawsze tu była. QueerMuzeum w Warszawie

Portret Aleksander Kmak
6
Do zobaczenia 23.05.2025

„Uniesienia” Agaty Ingarden w Gdańskiej Galerii Miejskiej

Redakcja

Newsletter Szumu
co piątek w Twojej skrzynce!

REKLAMA
Piszemy o sztuce z całej Polski. Komentujemy najważniejsze wydarzenia, dowartościowujemy marginesy, dajemy głos osobom twórczym i specjalistom. Pomóż nam w robieniu SZUMU.
„Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie — SZUM
REKLAMA
Logo: SZUM

Magazyn SZUM

Fundacja Kultura Miejsca
Wydział Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 39
00-347 Warszawa

redakcja@magazynszum.pl

ISSN 2956-817X

Media społecznościowe

  • facebook
  • instagram
  • spotify
  • apple podcasts
  • podcast RSS

Wspieraj nas!

Polityka prywatności

Kontakt

Przeszukaj SZUM

‹ › ×

    ‹ › ×
      Nasz serwis korzysta z cookies w celu analizy odwiedzin.
      Zapoznaj się z naszą polityką prywatności