„The Demon’s Brain” Agnieszki Polskiej w Gdańskiej Galerii Miejskiej
W ramach czterech zsynchronizowanych filmów, wykorzystując częściowo fabularne, a częściowo animowane obrazy, The Demon’s Brain opowiada historię średniowiecznego posłańca, którego zadaniem jest dostarczenie listów do niejakiego Mikołaja Serafina, zarządcy polskich kopalni soli. Listy napisane po łacinie są autentyczne, datowane na wiek XV. Zawierają informacje o wczesnych strukturach kapitalistycznych intratnego przemysłu wydobywania soli, funkcjonującego w ramach ówczesnego feudalnego Królestwa Polskiego. Lecz zarówno postać posłańca, młodego mężczyzny na białym koniu, jak i opowieść powstała wokół niego, są fikcyjne. Posłaniec nie dociera na miejsce, jego koń ginie po drodze, on zaś pozostaje sam w apokaliptycznym krajobrazie.
Jednakże historia dotycząca kopalni soli w Polsce jest jedynie tłem i pretekstem do podejmowania wielu innych wątków. Pojawiający się urokliwy demon, skomponowany jedynie z ogromnych oczu i ust, opowiada młodemu posłańcowi o przyszłym upadku przemysłu wydobycia soli i obecnej rzeczywistości, o turbo-kapitalizmie, zniszczeniu środowiska i wyzysku, który przyniosła ze sobą era industrializacji. Przekonuje posłańca, że jest wybrańcem, który może jeszcze wszystko zmienić, nie dostarczając wspomnianych listów: „Jesteś tym jedynym, który może odmienić przyszłość. Jeszcze nie jest za późno!”.
Tym samym w The Demon’s Brain Agnieszka Polska stawia naglące, a zarazem opresyjne pytania dotyczące odpowiedzialności jednostki wobec społeczeństwa, ale także fundamentalnego zakresu działania, którym ta jednostka dysponuje – co w dalszym ciągu jest niezmiennie aktualne. To, czy posłaniec ostatecznie zdecyduje się spalić listy, jest kwestią otwartą. Rozmiar odpowiedzialności i zachodzących wokół procesów wydaje się być zbyt złożony, przerastając jednostkę.
Agnieszka Polska uchwyciła odczucia swojego pokolenia i przetworzyła je, wykorzystując nowoczesny poetycki język wizualny, czerpiący naprzemiennie z konwencji humoru i groźby. Kreskówkowa słodycz, disnejowska dramaturgia oraz techniki ASMR i hipnozy, to środki wyrazu, za pomocą których artystka przyciąga i zatrzymuje uwagę odbiorcy.
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Agnieszka Polska
- Wystawa
- The Demon's Brain
- Miejsce
- Gdańska Galeria Güntera Grassa
- Czas trwania
- 21.02–18.04.2020
- Osoba kuratorska
- Olaf Stüber
- Strona internetowa
- ggm.gda.pl
