„TANCEBA” w Galerii Bielskiej BWA / ”TANCEBA” at Galeria Bielska BWA
W latach 1881-1939 w miejscu obecnej Galerii Bielskiej BWA w Bielsku-Białej, u zbiegu ulic Mickiewicza i Sienkiewicza, stała synagoga – żydowski dom modlitwy – zniszczona przez Niemców we wrześniu 1939 roku. W latach 60. XX wieku, dzięki staraniom członków Związku Polskich Artystów Plastyków, wybudowano w tym miejscu Pawilon Wystawowy ZPAP.
– Wystawa jest swego rodzaju studium przypadku miejsca obecnej galerii sztuki współczesnej. Z jego pomocą chcemy przyjrzeć się zagadnieniu tworzenia tożsamości miejsca oraz roli, jaką w tym procesie odgrywa kontekst historyczny, stratyfikacja nowych znaczeń i funkcji, oraz rodzaje relacji i napięć między tymi znaczeniami. Według Yi-Fu Tuana „to, co na początku jest przestrzenią, staje się miejscem w miarę poznawania i nadawania wartości”, które zmieniają się, nawarstwiają, zacierają, zwalczają. Relacje między tymi warstwami, często bardzo skomplikowane, również współtworzą tożsamość miejsca, lub wręcz ją definiują.
Tytuł TANCEBA, wywodzi się z hebrajskiego skrótu: ה.ב.צ.נ.ת [TNCBH]. Jest to skrót hebrajskiej sentencji nagrobnej, która w luźnym tłumaczeniu brzmi: Niech jego/jej dusza będzie zachowana w pamięci żyjących. Wykorzystując zapis historyczny, materiały źródłowe, rozmowy, wywiady i obserwacje, staramy się dotrzeć do znaczenia tego miejsca. Zadajemy pytanie o sposób, w jaki zmienia się odbiór społeczny miejsca wraz ze zmianą jego przeznaczenia. Sposób, w jaki wydarzenia mogą naznaczać, piętnować, wpływać na wymowę miejsca i jego odbiór społeczny. Czy istnieje coś takiego jak „pamięć miejsca”? Czy zgodnie z teorią fenomenologii miejsca Christiana Norberga-Schulza każde miejsce ma swoje genius loci, a co za tym idzie – postrzegamy miejsce w sposób statyczny, jako funkcję cech emanujących ze środowiska fizyczno-przestrzennego, a może, jak chce Yi-Fu Tuan, miejsce to termin oznaczający wyłącznie doświadczenie wewnętrzne?
TANCEBA nie jest próbą udowodnienia którejś z teorii fenomenologii architektury – naszym celem jest raczej poszukiwanie i zadawanie pytań. Nie staramy się bronić czy krytykować, rozliczać z przeszłością ani stawiać pomników. Bardziej interesuje nas możliwość dotarcia do głębszych, być może jeszcze niezbadanych, kontekstów i znaczeń otaczającej nas przestrzeni.
TANCEBA nie jest zamkniętym projektem, prezentowane prace będą się rozwijały i zmieniały przez cały czas trwania wystawy. Finisaż będzie podsumowaniem i dopełnieniem kilkutygodniowej pracy nad projektem.
Małgorzata Łuczyna, Jacek Złoczowski – kuratorzy projektu i wystawy
Galeria Bielska BWA occupies the site of a former synagogue, which stood here from 1881 until September 1939, when it was destroyed by the Germans. The present gallery building was erected in the 1960s. The aim of this move was to obliterate the memory of the original structure and „block” the space, thus preventing any attempt to rebuild the synagogue.
The exhibition is a kind of case study of the present-day art gallery. With its help, we wish to explore the concept of building the identity of a place and the role of its historical context, stratification of new meanings and functions, and the types of relations and tensions between these meanings. According to Yi-Fu Tuan „What begins as undifferentiated space becomes place as we get to know it better and endow it with value”. The oft-complicated relations between the different values also contribute to, or indeed define, the identity of a place.
The title TANCEBA derives from the Hebrew ה.ב.צ.נ.ת [TNCBH]. This is an abbreviation of a Jewish tombstone inscription, loosely translated as : Let his / her soul be preserved in the memory of the living. With the use of historical records, source materials, interviews and observation, we attempt to explore the identity of this place. We ask the question of how the popular reception of a place changes with the change of its purpose. The way in which events can mark, stigmatize, affect the significance of a place and its popular reception. Is there such a thing as „memory of space”? Who was right: Christian Norberg-Schulz who claimed that every place has its genius loci, and consequently, we perceive a place in a static way, as a function of features emanating from the physical and spatial environment, or Yi-Fu Tuan who perceives a place as a purely internal experience?
TANCEBA is not an attempt to prove any of the theories of architectural phenomenology – our goal is rather to seek and ask questions. We do not try to defend, criticize, settle old scores or erect monuments. We are more interested in the possibility of reaching deeper, perhaps still unexplored, contexts and meanings of the space around us.
TANCEBA is not a closed project, the presented works will develop and change throughout the duration of the exhibition. The finissage will serve as a summary and complement of the several weeks of work on the project.
Curated by: Małgorzata Łuczyna, Jacek Złoczowski
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Patrícia Corrêa, Emilia Lina, Małgorzata Łuczyna, Szymon A. Nowak, Filip Rybkowski, Jacek Złoczowski
- Wystawa
- TANCEBA
- Miejsce
- Galeria Bielska BWA
- Czas trwania
- 11.05 - 22.06.2017
- Osoba kuratorska
- Małgorzata Łuczyna, Jacek Złoczowski
- Fotografie
- K. Morcinek
- Strona internetowa
- galeriabielska.pl
