„Syndrom Stendhala” w Zonie Sztuki Aktualnej

Kris Lemsalu, W Mojej Wannie Jestem Kapitanem, 2012, obiekt, ceramika, materiał, metal

Syndrom Stendhala mimo swej stosunkowo poetyckiej nazwy jest określeniem realnie występujących chorób nerwicowych. Jest to rodzaj zaburzenia , przejawiającego się złym samopoczuciem, zawrotami głowy, przyspieszonym biciem serca, a nawet halucynacjami powstającymi na widok cudownych dzieł sztuki skupionych na małej przestrzeni.

Syndrom Stendhala, widok na wystawę. Po prawej stronie prace Tymka Borowskiego i Pawła Śliwińskiego, Kapryśna Warstwa, Rumcajs na Delegacji oraz Ukryte i Przykryte, 2013, kolaże cyfrowe, plik PSD, po lewej Szymon Kobylarz, cykl prac Civil Defense, 2009

Statystyki potwierdzają, że występowanie zaburzeń psychicznych pośród artystów jest częstsze niż w innych grupach zawodowych. Co więcej w tym środowisku nie jest to nawet temat tabu. Nasi przyjaciele, współpracownicy chętnie zwierzają się z dotkliwych przypadłości, prześcigają się w coraz to oryginalniejszych odkryciach odstępstw od szeroko rozumianej normy.

Syndrom Stendhala, widok na wystawę. Od lewej prace Tymka Borowskiego i Pawła Śliwińskiego, Mai Drosik, Radka Szlagi i Tomasza Mroza.

Syndrom Stendhala, widok na wystawę. Od prawej prace Tomka Kowalskiego, Łukasza Jastrubczaka, Anny Orłowskiej, Radka Szlagi, Dominiki Olszowy i Krisa Lemsalu

Z tej przyczyny środowisko artystyczne bywa określane jako grupa potencjalnego ryzyka w momencie rozpatrywania chorób o podłożu psychologicznym. Należałoby się zastanowić, czy tego typu zaburzenia są wynikiem częstego obcowania ze sztuką, czy też jest ona jedynie katalizatorem ujawniającym określone przypadłości. Nasuwają się pytania: czy sztuka może powodować choroby, czy raczej pomaga artystom sobie z nimi radzić?

Łukasz Jastrubczak, Soundtrack, 2009, wideo

Anna Orłowska, prace fotograficzne z cyklu Przeciek, 2011:  Poczekalnia, Człowiek Leopard, Kobieta w Łóżku

Wystawa prezentuje tenże dualizm w postrzeganiu dzieła sztuki – z jednej strony wytworu zaburzonego umysłu uciekającego w świat fantazji, magii i skrywanych marzeń sennych, z drugiej być może sposobu na poradzenie sobie ze skrywanymi wewnątrz nas problemami. W takim wypadku, czy niezły obraz jest tylko domową metodą na poradzenie sobie z chorobami psychicznymi, czy jako taki może stać się przyczynkiem do wywołania choroby u odbiorcy. Stając się tym samym zapalnikiem wywołującym niespodziewany ciąg tragicznych wydarzeń, jak w filmach włoskiego reżysera Argento, gdzie dzieła sztuki prócz pewnego naddatku symbolicznego, wartości estetycznych i intelektualnych, zawierają w sobie dodatkowy ułamek, dzięki któremu oddziałują również w sposób somatyczny na widza? Czy można tak zaprojektować obiekt, by uruchamiał w oglądającym określone reakcje, mogąc jednocześnie wpływać na jego samopoczucie?

Maja Drosik, Odzyskiwanie czucia, 2013/14, cykl akwareli,
Radek Szlaga, Tribute to errors and leftovers 2, 2014, olej na płótnie, Chodzi tylko o Jagiełłów, 2014, olej na płótnie, K kaszel (Limited Dictionary), 2013, rysunek na papierze, G Ghetto (Limited Dictionary), 2013, rysunek na papierze

Tomasz Mróz, cykl prac Bad Pussy, 2013

Syndrom Stendhala, widok na  prace Dominiki Olszowy, Radka Szlagi,Kris Lemsalu

Tomek Kowalski, Untitled (Baby), olej na płótnie, 2013