„Stany skupienia” w Muzeum Współczesnym Wrocław

Wystawa Stany skupienia – tytuł zaczerpnięty z jednej z prac Natalii Lach-Lachowicz – koncentruje się na wizerunkach własnych, które artystka wykonywała niemal od początku swojej kariery. Choć wykorzystywane przez nią strategie posługiwania się swoim wizerunkiem zmieniały się na przestrzeni lat, wrocławska artystka konsekwentnie sytuowała w centrum sztuki przedstawienie własnej twarzy i ciała. Jej pięćdziesięcioletni dorobek jest konfrontowany na ekspozycji z pracami ponad 40 artystek z Polski i państw byłego bloku wschodniego. Takie zestawienie pozwala nie tylko na uważną analizę historycznych przemian zagadnienia kobiecego autoportretu w sztuce, ale także na polemiczne odczytanie twórczości głównej bohaterki.

Skupiona na medium fotografii, wideo i działaniach dokamerowych wystawa zwraca uwagę na moment skierowania przez twórczynie obiektywu na nie same, stawiając pytania o performowanie własnej osoby, strategie reprezentacji oraz tworzenie i dekonstrukcję wizerunku kobiety. Podkreślana na wystawie historyczna spuścizna i ciągłość tych dociekań pozwalają na spojrzenie z innej perspektywy na współcześnie wszechobecne zjawisko selfie, którym nasycone są nie tylko media społecznościowe, ale i artystyczny dyskurs. Stany skupienia, przedstawiając historyczny i międzynarodowy kontekst autoportretów, problematyzują wieloznaczny gest autoanalizy i stawiają pytania dotyczące samodefiniowania się artystek oraz postrzegania roli kobiety w społeczeństwie.

1

Krytyka 27.07.2018

Entropia, czyli niekończący się zmierzch cywilizacji łacińskiej (na Dolnym Śląsku)

Stach Szabłowski

Pośród podejmowanych przez zaproszone artystki wątków znajdują się dociekania dotyczące uprzedmiotowienia kobiecego ciała, skopofilii, emancypacyjnych oraz opresyjnych aspektów seksualności, narcyzmu, akceptowanych i kwestionowanych ról społecznych, prawa do samostanowienia i indywidualnych wolności. Istotny jest także wpływ ikonografii i mitologii na sposoby reprezentacji, rolę tradycji i potencjalną zmianę statusu współczesnej twórczyni. Mnogość perspektyw traktujących o kobiecym doświadczeniu składa się na wielowątkową opowieść, w której społeczna i polityczna rola kobiet przeplata się z prywatnymi narracjami.

Natalia LL, „Sztuka zwierzęca”, 1977, dzięki uprzejmości artystki; Teresa Murak, „Kalendarz kobiety”, 1976; „Zasiew 31, Kalendarz kobiety”, 1975/1976; „Procesja”, 1974, Kolekcja Madelskich. Fot. Małgorzata Kujda © MWW, 2019

Natalia LL, „Taniec skorpiona”, 1985, dzięki uprzejmości artystki i galerii Lokal_30. Fot. Małgorzata Kujda © MWW, 2019

Po prawej: Natalia LL, „Aksamitny terror II”, 1970, kolekcja Muzeum Współczesnego Wrocław; Natalia LL, „Topologia ciała”, 1967, dzięki uprzejmości artystki i galerii Lokal_30. Fot. Małgorzata Kujda © MWW, 2019

)d lewej: Natalia LL, „Aksamitny terror II”, 1970, kolekcja Muzeum Współczesnego Wrocław; Natalia LL, „Rejestracja intymna”, 1969, dzięki uprzejmości artystki i galerii Lokal_30. Fot. Małgorzata Kujda © MWW, 2019

Od lewej: Dorota Nieznalska, „Moje życie, moja decyzja”, 2005, Kolekcja Madelskich; Šejla Kamerić, „Bosnian Girl”, 2003, © Kontakt Collection, Wiedeń. Fot. Małgorzata Kujda © MWW, 2019

Od lewej: Alicja Żebrowska, z cyklu „Załatwianie”, 1995, dzięki uprzejmości artystki; Zofia Kulik, „Wspaniałość siebie III”, 1997, kolekcja Fundacji Sztuki Polskiej ING; Anna Płotnicka, „Film nieskończony”, 1997, Kolekcja Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Fot. Małgorzata Kujda © MWW, 2019

Od lewej: Liliana Piskorska, „Wilczyca”, 2015, dzięki uprzejmości artystki. Fot. Małgorzata Kujda © MWW, 2019

Jana Shostak, „Miss Polonii”, od 2018, dzięki uprzejmości artystki. Fot. Małgorzata Kujda © MWW, 2019

Od lewej: Dorota Nieznalska, „Paragraf 196 k.k.”, 2010, dzięki uprzejmości artystki; Cecylia Malik, „Matka Polka na wyrębie”, 2018, dzięki uprzejmości artystki; Liliana Piskorska, „Autoportret z wypożyczonym mężczyzną”, 2016, dzięki uprzejmości artystki. Fot. Małgorzata Kujda © MWW, 2019

Od lewej: Jolanta Marcolla, „Feministką nie jestem, ale być nią powinnam”, 1980, dzięki uprzejmości artystki; Sanja Iveković, „Osobni rezovi – Osobiste cięcia”, 1982, © Kontakt Collection, Wiedeń. Fot. Małgorzata Kujda © MWW, 2019

Cipedrapsquad (Dominika Olszowy, Maria Toboła i Fryderyk Lisek), „Teledysk”, 2014, dzięki uprzejmości Cipedrapsquad. Fot. Małgorzata Kujda © MWW, 2019

Od prawej: Adu Karczmarczyk, „Bursztynami mnie obejmij”, 2016, dzięki uprzejmości artystki; Cipedrapsquad (Dominika Olszowy, Maria Toboła i Fryderyk Lisek), „Teledysk”, 2014, dzięki uprzejmości Cipedrapsquad; Ewa Zarzycka, „Ręka”, 2011, kolekcja Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki; w tle: Agata Zbylut, „PAŃCIA”, 2018, dzięki uprzejmości artystki. Fot. Małgorzata Kujda © MWW, 2019

Skupiając się na zagadnieniu autoreprezentacji w sztuce, ekspozycja Stany skupienia pozwala nie tylko na nowe odczytanie twórczości wybitnej wrocławskiej artystki, ale także przedstawienie jej w sąsiedztwie kanonicznych dzieł definiujących rozumienie sztuki kobiet w Europie Środkowo-Wschodniej.