Stanowisko Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej w sprawie mobbingu w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki

Kraków — Warszawa, dnia 30.07.2024

Stowarzyszenie Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej
Ul. Pańska 3
00 – 124 Warszawa
forumsztukiwspolczesnej@gmail.com

Prezydent Miasta Krakowa
Aleksander Miszalski
Plac Wszystkich Świętych 3-4
31-004 Kraków

Stanowisko Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej dotyczące wyroku Sądu I instancji w sprawie mobbingu ze strony byłej dyrektory Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki, a obecnej dyrektory Muzeum Sztuki Nowoczesnej MOCAK, Marii Anny Potockiej.

Jako Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej z ogromnym niepokojem i troską przyjęliśmy informację potwierdzoną przez “Gazetę Wyborczą” z dnia 22 lipca 2024 roku o wyroku wydanym w dniu 2 lipca 2024 roku przez Sąd Rejonowy dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych I instancji potwierdzającym stosowanie mobbingu wobec jednej z pracowniczek Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki przez ówczesną dyrektorę w/w galerii Marię Annę Potocką.

Potwierdzone przez Sąd zarzuty świadczą o niezapewnieniu przez pracodawcę bezpieczeństwa psychologicznego pracowniczce oraz zarządzaniu instytucją przez konflikt. Niepokoi nas, że doświadczenie pani Lidii Krawczyk może nie być odosobnione, a powyższe metody są stałym sposobem pracy z całym zespołem Marii Anny Potockiej, także w instytucji obecnie przez nią zarządzanej. Mobbing i dyskryminacja wobec pracowników i pracowniczek nie mogą być tolerowane, ponieważ mają rozległe i długoletnie psychologiczne konsekwencje dla dalszego funkcjonowania osób ich doświadczających.

Prezydent Miasta Krakowa w 2019 roku był wielokrotnie, oficjalnie informowany o praktykach dyskryminacyjnych i innych negatywnych działaniach, których doświadczali pracownicy i pracowniczki Galerii Bunkier Sztuki, wywołujących w nich poczucie strachu i niepewności i które mogą mieć znamiona mobbingu. Zgłaszane były przypadki naruszania warunków pracy, izolowania pracowników, lekceważenia, nękania, publicznego obrażania, odsuwania od pełnienia dotychczasowych obowiązków kierując do prac porządkowych.

Podkreślamy, że organizator, w tym przypadku miasto Kraków oraz Prezydent odpowiadają za nadzór nad podległą mu instytucją, a ignorowanie powyższych zarzutów czyni go współodpowiedzialnym za zaistniałą sytuację. Brak reakcji Prezydenta Majchrowskiego na zgłaszane prośby o pomoc świadczą o poważnym zaniechaniu i równoczesnej współwinie.

W związku z zaistniałą sytuacją potwierdzonej krzywdy jednej z pracowniczek stanowczo domagamy się:

1. przeprowadzenia przez Prezydenta Miasta Krakowa profesjonalnego audytu antymobbingowego oraz antydyskryminacyjnego w instytucjach bezpośrednio jemu podległych i prowadzonych przez panią Marię Annę Potocką tj. Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK i instytucji zarządzanej przez nią w latach 2002-2010 oraz 2019-2024, tj. Galerii Sztuki Współczesnej “Bunkier Sztuki”.
2. pilnego wprowadzenia procedury antymobbingowej i antydyskryminacyjnej przygotowanej przez specjalistów w tej dziedzinie, które usprawnią proces eliminowania tego typu zachowań w instytucjach, w których pani Potocka pełniła i pełni funkcje dyrektorskie. Takie procedury wymagane są przez prawo polskie i dyrektywy unijne od lat. Dodatkowo osoba zarządzająca instytucją ma ustawowy obowiązek prowadzenia Kontroli Zarządczej, której stałym elementem jest Kodeks Etyki oraz Regulamin antymobbingowy i antydyskryminacyjny.
3. zwrócenia się Prezydenta do Państwowej Inspekcji Pracy o przeprowadzenie kontroli antymobbingowej i antydyskryminacyjnej, by wykluczyć występowanie podobnych zachowań w stosunku do innych pracowników i pracowniczek zatrudnionych w instytucjach podległych pani Potockiej.
4. natychmiastowego odsunięcia pani Marii Anny Potockiej od pełnienia jakichkolwiek funkcji kierowniczych do czasu uprawomocnienia się wyroku z dnia 2 lipca 2024, w którym zarzucono jej uporczywe, wielomiesięczne nękanie pani Lidii Krawczyk. Pomoże to wyeliminować ewentualne kolejne naruszenia w stosunku do innych pracowników
5. zapewnienia pomocy psychologicznej osobom, które zgłosiły bądź zgłoszą dowody na stosowanie wobec nich przemocy psychicznej, która spowodowała uszczerbek na ich zdrowiu. Celem pracodawcy jest zapewnienie godnych warunków pracy, co przekłada się na dobrostan organizacji, jego skuteczność oraz wizerunek, który w przypadku potwierdzonego przez Sąd mobbingu jest wyraźnie nadszarpnięty. W tym momencie zaniechanie przeciwdziałania przemocy ze strony Urzędu Miasta świadczy o jego przyzwolenie na tego typu praktyki.
6. weryfikacji zasadności zawarcia ostatniej umowy o powołanie po raz kolejny w trybie bezkonkursowym pani Marii Anny Potockiej na stanowisko dyrektora Muzeum MOCAK na następne 7 lat i podania do wiadomości publicznej wniosków z kontroli.
7. z chwilą uprawomocnienia wyroku z dnia 2 lipca 2024 natychmiastowego rozpoczęcia procedury odwołania Marii Anny Potockiej ze stanowiska dyrektorki Muzeum MOCAK.

W demokratycznych krajach elementarną praktyką jest poddawanie instytucji ocenie eksperckiej oraz niezależnemu audytowi mającemu na celu nie tylko monitorowanie działalności administracyjnej i finansowej instytucji, ale także ocenianie warunków zarządzania ludźmi, jak i zdefiniowaniu kultury pracy. Działania takie powinny być obligatoryjnie realizowane przez ustawowego organizatora instytucji. Szczególnie w przypadku wieloletniego (14 lat) sprawowania funkcji dyrektorskiej przez osobę powołaną na to stanowisko w trybie bezkonkursowym z pominięciem protestów środowiska oraz skarg związków zawodowych do Urzędu Miasta i zwłaszcza wobec dowodów sądowych wskazujących na niedopuszczalne formy komunikacji z podległym pracownikiem, degradację, dyskryminację i inne działania deprecjonujące jego wartość jako człowieka i członka zespołu instytucji.

Oczekując na szybkie decyzje Urzędu Miasta Krakowa, zwracamy uwagę, że będą one ważną społecznie informacją, w jaki sposób nowe władze miasta mają zamiar dbać o dobro podległych sobie pracowniczek i pracowników oraz – zgodnie z Pana deklaracją – zapewniać w miejskich instytucjach kultury zdrowe i bezpieczne środowisko pracy.

Z poważaniem,

Zarząd Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej
Katarzyna Górna, Antoni Burzyński, Elżbieta Jabłońska, Joanna Kiliszek, Magdalena Komornicka, Iza Tarasewicz, Liliana Zeic

W imieniu osób członkowskich OFSW
Paweł Brożyński
Agnieszka Kilian
Marta Deskur

Do wiadomości:

1. Rada Programowa Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK w składzie: prof. Dorota Folga Januszewska, prof. Jerzy Hausner, prof. Andrzej Bednarczyk, Piotr Krajewski, Janusz Majcherek, Katarzyna Olesiak, Jacek Prusek, Beata Stankiewicz, Agata Wąsowska-Pawlik
2. Hanna Wróblewska – Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
3. Magdalena Mazurkiewicz – Przewodnicząca Komisji Kultury i Ochrony Zabytków Rady Miasta Krakowa
4. Magdalena Sroka – Społeczny Doradca Prezydenta Miasta Krakowa ds. współpracy międzysektorowej w obszarze przemysłów kreatywnych
5. Grzegorz Stawowy – Przewodniczący Klubu Radnych „Koalicja Obywatelska Rady Miasta Krakowa”
6. Łukasz Gibała – Przewodniczący Klubu Radnych „Kraków dla Mieszkańców”
7. Aleksandra Owca – radna
8. Małgorzata Potocka – Przewodnicząca Klubu Radnych „Nowa Lewica” Rady Miasta Krakowa
9. Józef Bajdel– Okręgowy Inspektor Pracy w Krakowie
10. ICOM POLSKA – Międzynarodowa Rada Muzeów
11. Polska Sekcja AICA – Międzynarodowe Stowarzyszenie Krytyków Sztuki
12. Media