„Siedmiu Ojców. Siedem Tańców” Zuzanny Janin w Gdańskiej Galerii Miejskiej
Wystawa Zuzanny Janin Siedmiu Ojców. Siedem Tańców jest wystawą o męskości. Artystka prezentuje najnowsze realizacje rzeźbiarskie, rysunki, kolaże oraz prace wideo, zrealizowane na przestrzeni ostatnich lat, których centralną figurą jest postać mężczyzny. Wystawa eksploruje problem styku pamięci prywatnej i zbiorowej, artystka przywołując fragmenty pamięci osobistej uniwersalizuje je, odwołując się do takich pojęć jak męskość, ojcostwo, patriotyzm, bohaterstwo czy pamięć historyczna. Dokonując retrospekcji, powrotów i pętli w czasie, analizuje te pojęcia na nowo i zadaje pytanie o ich znaczenie i uniwersalność we współczesnej kulturze.
Instalacja rzeźbiarska Siedmiu Ojców (2014), składa się z umieszczonych na pniach dębu niewielkich figur mężczyzn przedstawiających rzeźbione z pamięci postacie „ojców” – od biologicznego taty, przez ojczyma, teściów, ojca chrzestnego i ojców adopcyjnych – wykonanych z przezroczystej żywicy epoksydowej. Instalacji towarzyszy fryz rysunków-listów, napisanych przez artystkę do każdego z nich, przywołujący także uwarunkowania historyczne, wojny, totalitaryzm, które kształtują losy i prywatne zachowania ludzi, demaskując ich mocne i słabe strony, niekiedy słabości i lęki. Praca ma charakter bardzo osobisty, jednak przywołując we wspomnieniach obecnych i nieobecnych mężczyzn, artystka kontestuje relacje krytycznie odnosząc się do stereotypowej formuły męskości, kształtuje pamięć o starszych mężczyznach w ich niekiedy chwiejnym poczuciu ojcostwa. Na wystawie pokazana zostanie także ostatnia praca artystki: Ostatnia kąpiel (Iggy Pop. Lust for Life) (2017), będąca odwrotnością ikonicznego przedstawienia Zuzanna i starcy.
Na ekspozycji pokazana będzie także seria kolaży: Powstańcy, Ocaleńcy i Drużyna (1863-2016), których punktem wyjścia stały się XIX – wieczne rysunki akademickie nagich modeli autorstwa prapradziadka artystki, malarza i rysownika Ignacego Jasińskiego, więźnia i zesłańca do Rosji za udział w Powstaniu Styczniowym. Klasyczne rysunki, wizerunki dawnych bohaterów – patriotów, powstańców – zostały zestawione z wycinkami z gazet XX wieku prezentującymi wizerunki mężczyzn popkultury, powszechnie uznanych za symbole męskości, wzorce nowoczesnego mężczyzny (David Bowie, Brad Pitt, Pelé), czy półnagich kibiców na meczach futbolowych. Dialog między przeszłością a współczesnością kieruje uwagę artystki na dawne i obecne postrzeganie męskości.
Spojrzenie artystki jest poetycką adoracją, jak i surowym komunikatem. To ona kontroluje i sprawuje władzę zarówno nad wizerunkami pamięci starszych mężczyzn w instalacji rzeźbiarskiej, jak i przedstawieniami młodych mężczyzn z serii kolaży. Artystka odwraca relacje podporządkowania wizerunku kobiet mężczyznom, do czego przyzwyczaiła nas tradycyjna narracja historii sztuki.
W mniejszej sali prezentowane będą dwie realizacje wideo z serii Taniec jak urządzenie mapujące (Miasto 2015-2016 i Taniec dla Nelly i Marii 2016). W pierwszej pracy pojawia się widoczna z drona malutka postać tańczącej kobiety, która przemieszcza się po ulicach miasta. Wirująca postać znaczy terytorium, pozostawia ślady, zaznaczając obszar jej wolności i radości, w której nie ma wizualnego śladu przemocy i agresji konotowanej z kulturą męskości. Jednak zarejestrowana przestrzeń miejska ma swoją historię, jest miejscem styku pamięci prywatnej – przenoszonych przez artystkę na przestrzeni dekad pamięci traum losów mieszkańców związanych z wojenną historią miasta – oraz pamięci zbiorowej, oficjalnej, która także jest wrażliwa i może być przedmiotem manipulacji politycznej czy ideowej. Druga praca przedstawia kobiecą postać tańczącą w przestrzeni prywatnej domu w ciężkich chodakach, jakie nosili więźniowie obozów koncentracyjnych. Realizacja ta przywołuje pamięć matki i babci artystki ocalonych z transportu do Auschwitz.
Taniec, który na przestrzeni lat wyznaczał nowe trendy w kulturze będąc przejawem buntu i wyzwolenia, służy artystce jako narzędzie wizualizujące uniwersalną prawdę o życiu, o człowieku, o szczęściu i redefiniujące jego relację z otaczającym światem, przestrzenią, pamięcią. Wystawa Siedmiu Ojców. Siedem Tańców jest przywołaniem pytań o wolność jednostki, artystka wskazuje konieczność redefinicji podstawowych pojęć dotyczących tożsamości, relacji, rodziny, władzy i polityki.
Wystawa jest częścią projektu realizowanego w Galerii Labirynt w Lublinie oraz Galerii BWA w Olsztynie w 2016. Wystawie towarzyszy monograficzna książka poświęconej twórczości artystki pt. Biała kruk, wydana wspólnie przez Galerię Labirynt w Lublinie i lokal_30 w Warszawie.
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Zuzanna Janin
- Wystawa
- Siedmiu Ojców. Siedem Tańców
- Miejsce
- Gdańska Galeria Miejska, GGM1
- Czas trwania
- 13.01 - 26.02.2017
- Osoba kuratorska
- Mariola Balińska
- Fotografie
- Magdalena Małyjasiak
- Strona internetowa
- ggm.gda.pl
