„Salon de Fleurus” w Muzeum Sztuki w Łodzi

Salon de Fleurus, widok wystawy

Salon de Fleurus jest dziełem na temat sztuki i historii sztuki. Jest współczesną rekonstrukcją paryskiego salonu Gertrudy Stein przy Rue de Fleurus 27, działającego pod tym adresem od 1904 do 1934 roku. Projekt ukazuje i komentuje historię początków sztuki nowoczesnej, skupiając się na jednym z pierwszych miejsc spotkań młodych, zdobywających uznanie artystów, takich jak Henri Matisse, Pablo Picasso czy sama Gertruda Stein. To właśnie w tym miejscu obrazy Cézanne’a, Matisse’a i Picassa, po raz pierwszy wystawione wspólnie, oglądali ówcześni paryżanie i znawcy sztuki zza Atlantyku. Informacje o nowej sztuce Amerykanie rozpowszechniali następnie w swoim kraju, doprowadzając ostatecznie do stworzenia dobrze dziś znanej opowieści o europejskiej sztuce nowoczesnej.

Salon de Fleurus, widok wystawy

Salon de Fleurus, widok wystawy

Malowane reprodukcje, wystawiane w rekonstruowanym wnętrzu, podważają oczywistość tego, gdzie, dlaczego i w jaki sposób powstały pewne narracje o sztuce nowoczesnej, dla których struktura salonu była narzędziem tworzenia kanonu. Wystawiane kopie są być może ważniejsze i mówią więcej o historii niż same oryginały – splatają bowiem fikcję z historią, tworząc przestrzeń kontemplacji i powtórnego przemyślenia przeszłości. Patrząc na Picassa widzimy go przez pryzmat Gertrudy Stein.

Salon de Fleurus skupia się na gromadzeniu, podtrzymywaniu i eksponowaniu wspomnień o wczesnym okresie sztuki nowoczesnej. Od 1992 do 2013 roku Salon był na stałe otwarty dla publiczności przy Spring Street 41 w Nowym Jorku. Od tego czasu wciąż wędruje po miastach na całym świecie.

Salon de Fleurus, widok wystawy

Salon de Fleurus, widok wystawy

Przyjazd Salonu de Fleurus do Muzeum Sztuki w Łodzi daje szansę na konfrontację różnych opowieści o początkach sztuki nowoczesnej: narracji parysko-amerykańskiej oraz historii łódzkiego muzeum. Przede wszystkim zmusza do ponownego przyjrzenia się naszej własnej opowieści: o „źródłowym” darze grupy „a.r.”, ustanawiającym muzeum jako muzeum „nowoczesne”, a zarazem muzeum sztuki nowoczesnej.

Salon de Fleurus, sala warsztatowa

Salon de Fleurus, sala warsztatowa

Salonowe manualne kopie uznanych dzieł malarstwa, nie będąc po prostu podróbkami ani reprodukcjami technicznymi, lecz nowymi dziełami artystów nowoczesnych (obrazy noszą przecież datę 2015), zakrzywiają czas, wprowadzając nas w świat fikcji. Wytwarzają obszar alternatywnej opowieści, zwracając uwagę na to, że krytyka i historia sztuki również stanowią starannie snute historie: zbudowane ze schematów narracyjnych, ale również z obrazów. Salon przypomina więc, że historia sztuki nowoczesnej wytwarzana jest w formie reprodukcji, które zapewniają sztuce właściwy jej obieg i popularność: budują zatem wyjątkowość oryginałów poprzez ich powielanie i rozprzestrzenianie.

Łódzkiej realizacji towarzyszy oprawa dźwiękowa przygotowana przez Michała Liberę.

Salon de Fleurus, widok wystawy