„Prymityw z Powiśla. Leon Kudła (1879 – 1964)” w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie

Wystawa przybliża twórczość Leona Kudły – rzeźbiarza uznanego za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli sztuki nieprofesjonalnej w powojennej Polsce.

Prace Leona Kudły stanowią zapis kulturowego fenomenu, którym był rozkwit sztuki nieprofesjonalnej w powojennej Polsce. Zjawisko to przedstawiano zazwyczaj jako samorodne i niezapośredniczone, w rzeczywistości zrodziło się i trwało pod wpływem aktywności, mecenatu kolekcjonerów i miejskich mód kulturowych.

widok wystawy „Prymityw z Powiśla. Leon Kudła (1879 – 1964). Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, fot. Przemysław Walczak, dzięki uprzejmości Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie

widok wystawy „Prymityw z Powiśla. Leon Kudła (1879 – 1964). Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, fot. Przemysław Walczak, dzięki uprzejmości Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie

widok wystawy „Prymityw z Powiśla. Leon Kudła (1879 – 1964). Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, fot. Przemysław Walczak, dzięki uprzejmości Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie

widok wystawy „Prymityw z Powiśla. Leon Kudła (1879 – 1964). Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, fot. Przemysław Walczak, dzięki uprzejmości Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie

Prace artysty, które zostaną zaprezentowane na wystawie pochodzą z kolekcji PME, na uwagę zasługuje część obiektów należąca do depozytu MMW. Prace stanowiły część kolekcji z pracowni rzeźbiarza Karola Tchorka – wieloletniego przyjaciela Leona Kudły. Artysta w powojennej Polsce był uznawany za wpływowego marszanda i animatora życia artystycznego. Krytycy przedstawiali go jako „odkrywcę”, „opiekuna”, „dobrodzieja” i propagatora twórczości Kudły. Karol Tchorek był silnie związany z pracami przechowywanymi na Smolnej, należały do jego ulubionych i za życia nie chciał ich przekazać ani sprzedać Muzeum.

Urodzony we wsi Świerże Górne koło Kozienic, Leon Kudła, zaczął rzeźbić na warszawskim Powiślu, gdzie pracował na poczcie i prowadził rodzinny sklep. Pomimo sukcesu pierwszych wystaw wrócił w rodzinne strony. Tam, z topolowego drewna, tworzył figury świętych i przeskalowane ptaki o monumentalnych bryłach. Postać Kudły była często zestawiana przez krytyków z Nikiforem – duet przedstawiano jako „najwybitniejszych” wśród polskich artystów naiwnych.

widok wystawy „Prymityw z Powiśla. Leon Kudła (1879 – 1964). Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, fot. Przemysław Walczak, dzięki uprzejmości Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie

widok wystawy „Prymityw z Powiśla. Leon Kudła (1879 – 1964). Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, fot. Przemysław Walczak, dzięki uprzejmości Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie

Mamy nadzieję, że nasza wystawa przypomni postać tego niezwykłego artysty i zachęci do ponownego odczytania zarówno jego sztuki, jak i poświęconych mu opowieści. Wierzymy, że ta ekspozycja stanie się przyczynkiem do refleksji nad zmianą, jaka zaszła w podejściu do postaci artysty ludowego na gruncie etnologii, jak również punktem wyjścia dla tej nauki do swoistego samorozpoznania jako dyscypliny mitotwórczej, nie tylko badającej, ale też tworzącej portret „Innego”.