„Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro” w Muzeum Sztuki w Łodzi

Wystawa prezentuje prace laureatek i laureatów nagrody im. Katarzyny Kobro, wyjątkowego wyróżnienia przyznawanego już od dwudziestu lat przez środowisko artystyczne najwybitniejszym artystkom i artystom. Katarzyna Kobro (1898–1951) to postać kluczowa dla łódzkiej, polskiej i światowej sztuki. Artystka zrewolucjonizowała myślenie o rzeźbie wprowadzając do niej aspekt czasoprzestrzenny, który wyznaczył również społeczny charakter kształtowania przestrzeni. Była częścią awangardowego ruchu, który na nowo zdefiniował relacje sztuki i życia. Inicjator powołania nagrody jej imienia, prof. Józef Robakowski, za zgodą córki artystki, Niki Strzemińskiej, wzmocnił świadomość niezwykłego dorobku Kobro, zaznaczając jednocześnie silny związek pomiędzy osiągnięciami awangardowej rzeźbiarki a praktykami współczesnymi. Nagroda im. Katarzyny Kobro honoruje osoby, które – tak jak jej matronka – nieustannie poszukują odpowiedzi na coraz to nowe pytania oraz wytrwale negocjują rolę sztuki w społeczeństwie. Co roku jury złożone z artystek i artystów nagradza wybitne osiągnięcia z szeroko pojętej dziedziny sztuk wizualnych, doceniając szczególnie postawy eksperymentalne i poszukujące. Idea tej społecznej, powołanej oddolnie nagrody odwołuje się do tradycji solidarności artystów i artystek, stanowiącej fundament Muzeum Sztuki w Łodzi.

Widok wystawy „Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro”, fot. Piotr Tomczyk

Widok wystawy „Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro”, fot. Piotr Tomczyk

Widok wystawy „Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro”, fot. Piotr Tomczyk

Widok wystawy „Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro”, fot. Piotr Tomczyk

Próba całości jest spojrzeniem na dotychczasową historię Nagrody im. Katarzyny Kobro, której od lat towarzyszy hasło „Artyści artystom”. Nie pozostaje jednak w przeszłości, wychodzi w przyszłość: na ekspozycji znajduje się wolne miejsce przeznaczone na pracę kolejnej nagrodzonej osoby. W latach 2001–2009 Nagroda była wręczana w Galerii Wschodniej, a jej fundatorami byli bracia Krzysztof i Dariusz Bieńkowscy. W roku 2011 znalazła siedzibę w Muzeum Sztuki. Co roku wybór złożonego z artystów i artystek jury niezmiennie rezonuje w całym środowisku artystycznym. Na wystawie znajdują się prace wszystkich dotychczas nagrodzonych osób, a ekspozycja opiera się głównie na kolekcji Muzeum.

Widok wystawy „Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro”, fot. Piotr Tomczyk

Widok wystawy „Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro”, fot. Piotr Tomczyk

Próba całości to tytuł tomiku poezji Juliana Przybosia, jednego z członków grupy „a.r.”, której działalność dała początek Muzeum Sztuki. „Próba całości” to także hasło przyświecające obecnej wystawie: próba spojrzenia na dwie dekady historii Nagrody im. Katarzyny Kobro – na związane z nią osoby i praktyki artystyczne. To także próba spojrzenia na historię sztuki polskiej przez pryzmat tej nagrody – potraktowanie jej jako klucza do odczytania najciekawszych zjawisk, zmieniających się nurtów i realiów tworzenia od lat sześćdziesiątych do dnia dzisiejszego. Próba uogólniania, tworzenia kategorii i wielkich kwantyfikatorów zawsze kończyć się musi porażką – zamiast więc usiłować nakreślić „obiektywny” obraz rozwoju sztuk wizualnych w Polsce, decydujemy się na opowieść z założenia fragmentaryczną, oferującą raczej przebłyski niż linearną opowieść. Wystawę, na której pojedyncze dzieła są tak samo istotne jak ich wzajemne relacje, pozwala szukać związków między odmiennymi praktykami, dostrzegać echa nietracących na aktualności idei i pytań. Próba całości to mozaikowa opowieść i portret zbiorowy, które udowadniają, że całość – chociaż niekiedy trudno ją opisać – to z całą pewnością więcej niż tylko suma składających się na nią części.

Wystawa Próba całości jest częścią łódzkiego cyklu zdarzeń zatytułowanego Różne różnice różnych, na który składają się wystawy i wydarzenia związane z Nagrodą im. Katarzyny Kobro.

Widok wystawy „Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro”, fot. Piotr Tomczyk

Widok wystawy „Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro”, fot. Piotr Tomczyk

Widok wystawy „Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro”, fot. Piotr Tomczyk

Widok wystawy „Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro”, fot. Piotr Tomczyk

Widok wystawy „Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro”, fot. Piotr Tomczyk

Widok wystawy „Próba całości. Nagroda im. Katarzyny Kobro”, fot. Piotr Tomczyk