„Poświaty” Dobrawy Borkały w Galerii Miejskiej BWA w Bydgoszczy

Oddech to łaska i narzędzie do własnego życia. Odnaleźć w sobie te miejsca doświadczania oddechu to droga do odnalezienia bezpiecznego miejsca w swoim czującym i myślącym ciele. Wystawa skomponowana z prac video, dźwięku wielokanałowego i zapachów ma charakter doświadczeniowy i w pewnym sensie może być spersonalizowana, nie przez autorki: artystkę i kuratorkę, lecz przez odwiedzające ją poszczególne osoby publiczności. Tak jak przepływ powietrza przy oddychaniu jest różny – lewym i prawym nozdrzem czujemy co innego, powstają więc dwa różne obrazy węchu – tak też dopiero łagodne doświadczanie swoim ciałem tego, co proponuje artystka w przestrzeni galerii, daje obraz tego, czym mogą być Poświaty.

Dobrawa Borkała, „Poświaty”, widok wystawy, fot. Tomasz Zieliński

Dobrawa Borkała, „Poświaty”, widok wystawy, fot. Tomasz Zieliński

Dobrawa Borkała, „Poświaty”, widok wystawy, fot. Tomasz Zieliński

Dobrawa Borkała, „Poświaty”, widok wystawy, fot. Tomasz Zieliński

Dobrawa Borkała, „Poświaty”, widok wystawy, fot. Tomasz Zieliński

Dobrawa Borkała, „Poświaty”, widok wystawy, fot. Tomasz Zieliński

Poświaty to jednocześnie wystawa i miejsce. Dzięki wielokanałowej instalacji dźwiękowej złożonej z szeptów i oddechów rejestrowanych na zewnątrz galerii, jak i w niej, artystka podkreśla głębię continuum zewnątrz-wewnątrz i tym samym, wskazuje na potencjał miejsca. Od początku pandemii nawiedzał mnie obraz sali wystawienniczej, która stałaby się jaskinią dźwięku. Byłam zdolna widzieć przestrzeń galerii pustą, tylko jako przestrzeń, choć pełną organiczności głosu. Dobrawa Borkała odważnie realizuje wizję redukowania rzeczy do ich esencji. Oddychanie jako dzieło sztuki jest w pewnym sensie tabu. Bo przecież i dlatego, że jest to proces biologiczny, kulturotwórczy, duchowy. Wypełnienie przestrzeni dźwiękiem oddechu i bliskim nam ewolucyjnie zapachem geosminy (czyli mokrej ziemi po deszczu) składa obietnicę miejsca publicznego i prywatnego, w którym możemy zanurzyć się w tym, co potencjalnie tak bardzo nam znane: w dźwiękach własnego oddychania.