„Podwojona nieobecność” w Galerii Fotografii pf

Podwojona nieobecność, widok wystawy

Podwojona nieobecność to ostatnia, piąta, wystawa z cyklu Techniki wyzwalania, prezentowanego w Galerii Fotografii PF od początku roku.

Tytuł wystawy odnosi się do dwóch poziomów nieobecności, które są owocem związku performansu i fotografii: w performansie „ja” produkowane jest poprzez kostium, gest, rekwizyt – ta nieobecność zdublowana zostaje z kolei przez fotografię, która podmiot zastępuje jego reprodukcją.

Zaproszone artystki Anja Manfredi, Suzy Lake oraz Sara Glaxia poruszając się w obszarze pytań o podmiotowość konstruowaną w sferze wizualnej –- eksplorują relacje pomiędzy fotografią i performansem operując odmiennym językiem i kierując się innymi motywacjami. To, co łączy zaprezentowane prace to reprezentacja „ja”, jako wariacji personalnego stylu, osobistej estetyki – kompilacji kostiumu, gestów, mimiki, które składają się na wizerunek utrwalany przy użyciu fotografii.

Podwojona nieobecność, widok wystawy

Podwojona nieobecność, widok wystawy

Cykl prac Anji Manfredii wykorzystuje fotografię, jednocześnie, jako przedmiot i narzędzie analizy. Artystka bada obrazy ruchów i gestów ciała rekonstruując kulturowy proces tworzenia ideologicznego wizerunku ciała. Prace te są archeologią wizualności takich zjawisk jak hipnoza czy histeria oraz roli fotografii w percepcji i rozumieniu tych stanów. Artystka w swoich fotografiach Performatwność hipnozy i Performatywność histerii z cyklu Reizbare Machinen eksploruje sposoby trenowania ciała, ujawniając konwencje fotograficznej reprezentacji. Jej prace są komentarzem do historycznych form reprezentacji przede wszystkim kobiecego ciała- retoryki gestów i póz reprodukowanych poprzez fotografie.

W pracy Suzy Lake Performing Haute Cuture fotografia jest jedynym „miejscem”, w którym odbywa się performans; „ja” zostaje odegrane jedynie na potrzebny obrazu. Suzy Lake od polowy lat 70 wykorzystuje medium performance i fotografii do eksploracji tematyki tożsamości, polityki reprezentacji oraz badania współczesnych konwencji piękna związanych z wizerunkiem kobiecości reprodukowanym poprzez fotografię. W swoich pracach Lake dąży do kwestionowania wizualnych przyzwyczajeń i oczekiwań widzów koncertując się na analizie retoryki gestu i spojrzenia (gaze). Fotografie z cyklu Performing Haute Cuture są komentarzem dotyczącym mody jako współczesnego mechanizmu produkcji siebie poprzez kreację osobistego stylu, który sugeruje oryginalność, a jednocześnie symuluje samoświadomość i możliwość ekspresji autentycznego ‘ja’.

Podwojona nieobecność, widok wystawy

Podwojona nieobecność, widok wystawy

Podwojona nieobecność, widok wystawy

Zupełnie inaczej relacja produkcji „siebie” poprzez fotografię oraz problem autentyczności ‘ja’ rozpisany jest w twórczości Sary Glaxii, która utylizuje osobiste doświadczenia, hiperbolizując je i przepisując na treść performance ‘o sobie’. Glaxia pracuje przede wszystkim z własnym wizerunkiem i maskaradą bycia, a fotografia jest dla artystki kolejnym polem działania, które umożliwia współtworzenie i dystrybucję własnego wizerunku. Dokumentacje narracyjnych performansów Sary Glaxii ujawniają perfomatywny charakter fotografii funkcjonującej w dwóch ujęciach – samodzielnie i w relacji do performansu. Podczas wernisażu artystka zrealizowała performance Entartete Kunst wybierając nasycone znaczeniami miejsce – tzw. gabinet Hitlera (sala kominikowa) – jako kontekst do swoistej katastroficznej deklaracji na temat kruchości życia, miłości i zagrożeń współczesności. Ubrana w szpitalną koszulę/ uniform Glaxia przy dźwiękach muzyki Schuberta recytowała poezję, sukcesywnie pokrywając się czerwona farbą imitującą krew. Podkreślając różnicę pomiędzy rolą aktora/ki oraz funkcją perfomera/ki Glaxia rozbijała narracyjną ciągłość performansu wychodząc poza swoją rolę, niejako potykając się o (nieistniejący) scenariusz. Zwracając się do widzów z osobistymi komentarzami, przedstawiając się, omawiając to, to co dzieje się lub za chwile się wydarzy się – innymi słowy eksponując szwy w dzianiu się performensu- artystka przesuwała granice prywatności na scenę, demonstrując ze właściwą treścią pracy jest ona sama, jej niemediowane przeżycia, jej doświadczenia. Performance Glaxii przywoływał retorykę romantyzmu poprzez wizerunek przejaskrawionej persony. Performance ten był kompilacją gestów, które – jak twierdzi Giorgio Agamben – w odróżnieniu od tworzenia i działania – nie mają celu same w sobie i aby przetrwać muszą zostać zmaterializowane. W tym przypadku utrwalone zostały w sekwencji fotografii, która wpisuje się konwencję autoportretu.

Podwojona nieobecność, widok wystawy

Podwojona nieobecność, widok wystawy

Podwojona nieobecność, widok wystawy