„Pizza Soldiers” Ryszarda Góreckiego w Muzeum Narodowym w Szczecinie

Pizza Soldiers to prezentacja obszernego wyboru prac Ryszarda Góreckiego – artysty urodzonego w 1956 roku w Słubicach, którego debiut przypadł na wczesne lata 80. ubiegłego wieku i początek schyłkowej fazy komunizmu.

W burzliwych latach 90. Górecki z powodzeniem łączył indywidualną twórczość z prowadzeniem autorskiej Galerii Prowincjonalnej w Słubicach, doświadczając blasków i cieni polskiej transformacji ustrojowej. W 2002 roku, kiedy neoliberalizm utrwalał się w Polsce, Górecki wyemigrował do Berlina.

Scenariusz biograficzny ma w przypadku tego artysty fundamentalne znaczenie dla uprawianej przez niego sztuki. Górecki urodził się w apogeum zimnej wojny, wychował na pograniczu kultur i języków, w cieniu wielkiej i trudnej historii, w położonych na polsko-niemieckiej granicy zmilitaryzowanych podówczas Słubicach, w kontekście dwóch zantagonizowanych systemów polityczno-ekonomicznych. Dynamika dziejowa sprawiła, że realia, w których artysta funkcjonował, ulegały zmianom w szybkim tempie, a ich krytyczna obserwacja i namysł nad nimi stały się podstawowym obszarem jego aktywności twórczej.

Ryszard Górecki, „Pizza Soldier 131”, 2020, olej i kolaz na płótnie, fot. Ryszard Górecki

Ryszard Górecki, „Pizza Soldier 136”, 2020, olej i kolaż na płótnie, fot. Ryszard Górecki

Ryszard Górecki, „Pizza Soldier 17”, 2014, olej i kolaż na płótnie , fot. Ryszard Górecki

Zmysł analityczny, dystans i subtelna ironia pozwoliły Góreckiemu wypracować dla wszystkich tych doświadczeń unikatowy język wizualny, który w jawny lub aluzyjny sposób ujawniał przemocowe struktury zarówno w społecznej organizacji PRL-u, mechanizmach wczesnego polskiego turbokapitalizmu, jak i w dojrzałych strukturach społeczeństwa konsumpcyjnego. Niezależnie od modeli ekonomicznych i ideologicznych, którym artysta przygląda się w swoich realizacjach, w centrum jego uwagi nieodmiennie pozostają mechanizmy inżynierii społecznej, systemowe metody sprawowania władzy i perswazyjne modele upowszechniania modeli życia. Formalny język Góreckiego na sposób właściwy sztuce współczesnej łączy wielorakie inspiracje – modernistyczny rodowód mają uproszczone, geometryzujące, zrytmizowane kompozycje i preferowana przez artystę technika montażu dzieła z niejednorodnych elementów, którą wykorzystuje nie tylko w kolażach i obiektach, ale także w obrazach. Górecki chętnie sięga po język mediów elektronicznych, współczesnej reklamy i kultury logotypu oraz takie metody wizualizacji wiedzy, jak diagramy, wykresy i modele. Z upodobaniem stosuje metodę artystycznego recyklingu, wykorzystując istniejące już znaki i obrazy, które wydobywa z oryginalnych kontekstów, przetwarza i prezentuje w nowych konfiguracjach. Najnowsze prace malarskie Góreckiego, w których używa silnie nacechowanych emocjonalnie elementów przynależących do rzeczywistości pozaartystycznej, to złożone konstrukcje znaczeniowe, których sens ujawnia się stopniowo, poprzez odczytywanie ich kolejnych warstw.

Prezentowane na wystawie w Muzeum Narodowym w Szczecinie obrazy, kolaże, fotomontaże i obiekty powstały na przestrzeni ostatnich 25 lat. Motywem przewodnim wystawy jest jeden z bardziej rozbudowanych cykli w dorobku artysty. Pizza Soldiers to licząca 220 żołnierzy papierowa armia wycięta z opakowań po pizzy i metodą kolażu ulokowana w zaskakujących sceneriach. Pacyfistyczny i antymilitarystyczny wydźwięk tej gorzko ironicznej serii prac punktuje cynizm ideologii neoliberalizmu i wolnego rynku, który nie cofa się przed wykorzystaniem, a nawet stymulowaniem konfliktów oraz wojen do pomnażania zysków.

Ryszard Górecki, „Pizza Soldiers”, widok wystawy, fot. Michał Wojtarowicz

Ryszard Górecki, „Pizza Soldiers”, widok wystawy, fot. Michał Wojtarowicz

Ryszard Górecki, „Pizza Soldiers”, widok wystawy, fot. Michał Wojtarowicz

Ryszard Górecki, „Pizza Soldiers”, widok wystawy, fot. Michał Wojtarowicz

Ryszard Górecki, „Pizza Soldiers”, widok wystawy, fot. Michał Wojtarowicz

Ryszard Górecki, „Pizza Soldiers”, widok wystawy, fot. Michał Wojtarowicz

Ryszard Górecki, „Pizza Soldiers”, widok wystawy, fot. Michał Wojtarowicz

Ryszard Górecki, „Pizza Soldiers”, widok wystawy, fot. Michał Wojtarowicz

Ryszard Górecki, „Pizza Soldiers”, widok wystawy, fot. Michał Wojtarowicz

Ryszard Górecki, „Pizza Soldiers”, widok wystawy, fot. Michał Wojtarowicz

Ryszard Górecki, „Pizza Soldiers”, widok wystawy, fot. Michał Wojtarowicz

Ryszard Górecki, „Pizza Soldiers”, widok wystawy, fot. Michał Wojtarowicz

Ryszard Górecki (ur. 1956 w Słubicach) – artysta interdyscyplinarny, poruszający się pomiędzy malarstwem, sztuką obiektu i instalacją. Kurator wystaw i pedagog. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Zielonej Górze (obecnie Uniwersytet Zielonogórski). W latach 1980–2002 stworzył i prowadził Galerię Prowincjonalną w Słubicach oraz galerię Art in CP w Collegium Polonicum UAM. W latach 1998–2005 był kuratorem programu polskiej sztuki współczesnej w Brandenburskim Muzeum Sztuki Współczesnej w Cottbus i Frankfurcie nad Odrą. Laureat Paszportu Polityki. Kilkukrotny stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Fundacji Kultury w Berlinie. Zainteresowany deformowaniem nauki oraz łączeniem kultury popularnej z naukami społecznymi, historią i metajęzykiem sztuki. Eksperymentuje z przedmiotami znalezionymi i produktami konsumenckimi. Mieszka w Berlinie.