„Oficyna SS//17” w galerii 9/10

Wystawa Oficyna SS//17 otwiera działalność galerii 9/10 na ul. Piekary w Poznaniu. W miejscu tym kontynuujemy działalność wystawienniczą, która zaczęła się w galerii Oficyna.

Inaugurująca wystawa zbiorowa Oficyna SS//17 to projekt, w ramach którego trzydziestu artystów reprezentujących różne dziedziny sztuki zaprojektowało autorskie szaliki składające się na spójną kolekcję.

W latach 80. szalik stracił swoją neutralną pozycję elementu wyposażenia kibica, stając się symbolem wyznawanej ideologii. Tym samym przeistoczył się w kanał komunikacji – nośnik konceptów, i jako taki przysłonił swoją pierwotną funkcję. Jego aktualna sytuacja koresponduje z McLuhanowską tezą o medium jako samoistnym przekazie. Dlaczego – pytamy – szalik widziany nawet z daleka emanuje negatywnymi emocjami (siła, podział różnica, przynależność)?

Oficyna SS//17, widok wystawy

Oficyna SS//17, widok wystawy

Oficyna SS//17, widok wystawy

Oficyna SS//17, widok wystawy

Namysł nad tym, pozornie niewinnym elementem garderoby kibica, pozwala formułować kolejne pytanie: czym jest dziś ta metoda ekspresji? Czy wzór na szaliku jest jedynie hołdem składanym jakiemuś bytowi symbolicznemu (wspólnota klubu piłkarskiego, naród, monoetniczna Polska)? Czy nie stał się w swojej istocie komunikatem łączącym postawy konserwatywne: „wierzę w ideę i będę o nią walczył”? Jest jeszcze jedno pole warte rozpatrzenia: czy i w jaki sposób sztuka może zawłaszczać niewykorzystane dotąd kanały komunikacji?

Produkowanie szalików z zaprojektowanymi specjalnie na wystawę pracami artystów jest próbą przełamania jego stereotypowej funkcji. Brak odgórnie ustalonych wytycznych sprawia, że artyści będą mówili z pełną dowolnością. Działanie to ma charakter konceptualny: artysta tworzący „swój własny” szalik zawłaszcza jego medium, zdobywając symboliczne trofeum. W kulturze kibicowskiej bowiem, zabranie/przejęcie szalika przeciwnej drużyny jest znakiem triumfu.

Oficyna SS//17, widok wystawy

Oficyna SS//17, widok wystawy

Oficyna SS//17, widok wystawy

Stworzenie wystawy złożonej z szalików wpisuje się zatem w mechanizm walki. Ale nie o żart formalny tu chodzi. Wykorzystanie tego medium do działań artystycznych daje okazję do postawienia pytania o pola ekspresji sztuki. Jakie, w czasie post internetowym, mamy jeszcze dostępne, ale wciąż nieodkryte kanały? Jak można angażować rzeczywistość do krytycznego mówienia o niej? Czy możliwy jest dyskurs, który nie będzie oddzielony formalnie od rzeczywistości?

Mateusz Marczewski