„Odszkolnić!” w Galerii Arsenał w Białymstoku

Konflikty na uczelniach artystycznych w Europie Środkowo-Wschodniej wynikają z jednej strony z odziedziczonych przez nie feudalnych i patriarchalnych struktur, z drugiej – z potransformacyjnej ofensywy praktyk neoliberalnych. Problemy te spotykają się dziś dodatkowo z próbami ograniczania autonomii uniwersytetów i akademii przez autorytaryzujące się rządy. Stajemy więc coraz częściej nie tylko przed pytaniem, czy warto bronić hierarchicznych struktur przed komercjalizacją, ale też czy wobec autorytarnych zapędów władzy jesteśmy skazani na walkę o zachowanie status quo.

Little Warsaw, „Rebels”, 2006–2018; projekt książki, instalacja (drewno, książki), fot.Tytus Szabelski

Martina Drozd Smutná, „Dinner, Cuddle, Relaxation”, 2020-2021; olej na płótnie, fot.Tytus Szabelski

„Dekadencja / Sklepik z pamiątkami”, 2017; rekonstrukcja wystawy, fot. Tytus Szabelski

Alicja Pakosz, „Pomnik niedoczekania się”, 2020; diorama, styropian, linoleum, piasek, masa szpachlowa, fot. Tytus Szabelski

Czy inne instytucje są możliwe? A jeśli nie, jak mogłyby wyglądać alternatywne modele edukacji artystycznej? Piotr Laskowski, we wstępie do polskiego wydania Odszkolnić społeczeństwo Ivana Illicha, pyta: „czy istnieje możliwość stworzenia szkoły, która nie będzie instytucją, lecz wspólnotą, opartą na przyjaźni? […] Społeczności wolnej od ocen, egzaminów, obowiązkowych programów, społeczności niezinstytucjonalizowanej, niehierarchicznej, wolnej od paternalizmu, samorządnej, otwartej i inkluzywnej, zarazem jednak społeczności, której uczestnicy troszczą się o siebie i pociągają wzajemnie ku lekturom i działaniom?”.

„Odszkolnić!”, widok wystawy, fot. Tytus Szabelski

Martina Drozd Smutná, „Pokój dla nas obu”, 2019; cykl rozmów, cykl obrazów, fot. Tytus Szabelski

„Odszkolnić!”, widok wystawy, fot. Tytus Szabelski

Wystawa prezentuje prace i praktyki artystyczne mierzące się z problemami instytucji; bunty społeczności akademickich i inicjatywy walczące z ich patologiami. Przez sześć tygodni projekt Odszkolnić! będzie implementować także alternatywne projekty edukacyjne twórczyń i ich grup samokształceniowych, oddolne kolektywne praktyki dzielenia się wiedzą oraz wspólnotowego uczenia się i tworzenia.

Martina Drozd Smutná, „Dinner, Cuddle, Relaxation”, 2020-2021; olej na płótnie, fot. Tytus Szabelski

Martina Drozd Smutná, „Pokój dla nas obu”, 2019; cykl rozmów; cykl obrazów, fot. Tytus Szabelski