„Obiekt – przestrzeń” w Muzeum Narodowym w Poznaniu

W maju 1970 roku z okazji pięćdziesięciolecia istnienia ówczesnej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w salach Muzeum Narodowego w Poznaniu otwarto wystawę prezentującą dorobek pedagogów szkoły. Wydarzenie to zapoczątkowało zwyczaj urządzania w Muzeum Narodowym jubileuszowych pokazów prac profesorów PWSSP (1946–1996), później Akademii Sztuk Pięknych (1996–2010), a po 2010 roku – Uniwersytetu Artystycznego. Ekspozycja przygotowana pięćdziesiąt lat temu przez wyjątkowy zespół kuratorów i artystów stanowi punkt wyjścia wystawy Obiekt – przestrzeń zorganizowanej dla uczczenia przypadającego w tym roku stulecia uczelni. Z wielu powodów ma ona charakter historyczny. Przypomina pedagogów dawnej PWSSP – zarówno tych bardzo dobrze znanych, jak i zapomnianych; twórców wykształconych w lokalnej akademii, jak i artystów związanych z innymi ośrodkami artystycznymi, którzy dojeżdżali tutaj z Warszawy, Lublina, Łodzi czy Krakowa. Nawiązanie do wystawy sprzed pięćdziesięciu lat ma więc charakter symboliczny. To wówczas rozpoczął się nie tylko proces dynamicznego rozwoju uczelni, ale także zwyczaj zapraszania do prowadzenia zajęć ze studentami profesorów spoza Poznania, co tworzyło wyjątkową atmosferę artystycznego fermentu.

Piotr Potworowski, „Stojący”, fot. Sławomir Obst

Izabella Gustowska, „Poza sobą IV”, fot. Sławomir Obst

Andrzej Pukacki, „Żółta”, fot. Sławomir Obst

„Obiekt – przestrzeń”, widok wystawy, fot. Sonia Bober

„Obiekt – przestrzeń”, widok wystawy, fot. Sonia Bober

„Obiekt – przestrzeń”, widok wystawy, fot. Sonia Bober

„Obiekt – przestrzeń”, widok wystawy, fot. Sonia Bober

„Obiekt – przestrzeń”, widok wystawy, fot. Sonia Bober

„Obiekt – przestrzeń”, widok wystawy, fot. Sonia Bober

Aranżacja wystawy Obiekt – przestrzeń, nawiązująca do projektu Stanisława Zamecznika z 1970 roku, łączy ze sobą symbolicznie przestrzeń starego i nowego holu muzeum. W historycznym gmachu dawnego Muzeum Wielkopolskiego pokazane są prace najstarsze, obiekty rzeźbiarskie z końca lat 50. Piotra Potworowskiego i Józefa Kaliszana, jak również rzeźby Juliana Bossa-Gosławskiego, który jako jeden z pierwszych w środowisku poznańskim eksperymentował z materią drewna czy metalu. Kontakt z innymi środowiskami artystycznymi był szczególnie ważny dla Jana Berdyszaka, który w połowie lat 70. zaproponował powołanie Permanentnego Studium Działań w Przestrzeni otwartego dla absolwentów różnych uczelni. Przez lata ważne pracownie prowadzili na poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych dojeżdżający tutaj profesorowie, Antoni Mikołajczyk i Jerzy Kałucki, którego studentem był Leszek Knaflewski – twórca Pracowni Audiosfery funkcjonującej dziś na Wydziale Komunikacji Multimedialnej. Ich prace zaprezentowane zostały w nowym skrzydle muzeum. Ponad trzydziestu obiektom przestrzennym, rzeźbom i instalacjom towarzyszy obszerna część archiwalna. Poświęcona jest ona najważniejszym pedagogom i pracowniom funkcjonującym w dawnej PWSSP w Poznaniu oraz autorom pierwszych obiektów przestrzennych sytuujących się na granicy tradycyjnego medium malarskiego czy rzeźbiarskiego.

Anna Borowiec