„Najnowsza Antykoncepcja Fotografii Dokumentalnej” Zbigniewa Libery w MCSW „Elektrownia”

Wystawa ma częściowo charakter autorskiej retrospektywy. Zbudowana jest z fotografii obejmujących zarówno utwory sprzed paru lat, jak i najnowsze, w tym premierowe, zrealizowane specjalnie na tą wystawę. W zamyśle autora jest diagnozą aktualnej sytuacji mentalnej i wrażliwości osadzonej w kontekstach płynnej i zmieniającej się zbiorowej pamięci, standardowych nawyków zderzających się z niebezpieczeństwami łatwego manipulowania faktami przez ich obrazowe przedstawienia.

Zbigniew Libera, „Wolny strzelec”, 2013, dyptyk, 120 x 180 cm

Zbigniew Libera, „Wolny strzelec”, 2013, dyptyk, 120 x 180 cm

Zbigniew Libera, „Śmierć patrioty”, 2016, 160 x 280 cm

Zbigniew Libera, „Tak, to jest to, co myślisz, że jest”, 2017-2018, 160 x 280 cm

Zbigniew Libera (ur. 07.07.1959 w Pabianicach, mieszka i pracuje w Warszawie). W latach 1982–1983 był więziony za druk prasy podziemnej. W latach 80. współtworzył najciekawsze środowiska i przedsięwzięcia sztuki niezależnej w Polsce, m. in. łódzką kulturę zrzuty, grupę muzyczną Sternenhoch (z J. Truszkowskim), czasopismo „Tango”, środowisko skupione wokół Zofii Kulik i Przemysława Kwieka. Na początku lat 2000. współtworzył Warszawski Aktyw Artystów i dwie klubokawiarnie artystyczne: Baumgart/Libera, a następnie (wraz z Mariolą Przyjemską i Tomaszem Kurzycą) Aurora. Zaangażowany w działalność Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej, którego działalność koncentruje się na problemach artystów, ich sytuacji społecznej i materialnej.

Libera uznawany jest za czołowego przedstawiciela nurtu sztuki krytycznej. W swoich pracach analizuje i krytykuje przyjęte konwencje, kulturę masową, tradycyjne modele wychowania, porusza kwestie manipulowania rzeczywistością przez media. Fotografie i filmy wideo Libery z lat 1980., m. in. Ktoś inny, Hermafrodyta, Obrzędy intymne, Perseweracja mistyczna, Jak tresuje się dziewczynki wyprzedziły o dekadę falę „sztuki ciała”. W połowie lat 90. Zaczyna tworzyć Urządzenia korekcyjne – obiekty będące przetworzeniem istniejących już produktów, przedmiotów masowej konsumpcji, m. in. Universal Penis Expander czy Body Master. Zestaw zabawowy dla dzieci do lat 9. Projektuje także przetworzone zabawki, prace odsłaniające mechanizmy wychowywania, edukacji i tresury kulturowej, z których najgłośniejsze to: Lego. Obóz koncentracyjny, Ciotka Kena, You Can Shave the Baby. Tworzy książki artystyczne, m. in.: „Co robi łączniczka” wraz z poetą Darkiem Foksem (wyd. Ars Cameralis, 2005), „Trocki’s Ice Pick” (wyd. onestar press, 2006), „Guy Innocent and Heartless” (wyd. Galeria Profile, 2008), Art of Liberation. Studium prasoznawcze 1988–2018 (wyd. CSW Zamek Ujazdowski, 2019).

Od początku lat 2000 zajmuje się głównie fotografią, a szczególnie specyfiką fotografii prasowej, tym jak media kształtują naszą pamięć wizualną i manipulują obrazem historii np. serie prac Mistrzowie i pozytywy. W ostatnich latach wykonuje także fotografie wielkoformatowe, jak np. Matka, Lekcja historii, Wyjście ludzi z miast, Pierwszy dzień wolności, Polska gościnność.

Zbigniew Libera, „Najnowsza Antykoncepcja Fotografii Dokumentalnej”, widok wystawy, fot. Marcin Kucewicz

Zbigniew Libera, „Najnowsza Antykoncepcja Fotografii Dokumentalnej”, widok wystawy, fot. Marcin Kucewicz

Zbigniew Libera, „Najnowsza Antykoncepcja Fotografii Dokumentalnej”, widok wystawy, fot. Marcin Kucewicz

Jest też reżyserem filmowym, ukończył Mistrzowską Szkołę Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy. Zrealizował film fabularny pt. „Walser” (premiera 2015). Współpracuje z reżyserami teatralnymi: Krzysztofem Warlikowskim („Afrykańskie opowieści wg Szekspira w Nowym Teatrze w Warszawie), Magdą Szpecht („Możliwość wyspy” wg tekstu M. Houellebecqa w Teatrze TR w Warszawie), Katarzyną Kalwat („Grotowski non-fiction” w Teatrze im. Kochanowskiego w Opolu oraz Teatrze Współczesnym we Wrocławiu) oraz Mają Kleczewską („Wściekłość” wg tekstu E. Jelinek w Teatrze Powszechnym w Warszawie). Spektakl ten zdobył nagrodę Srebrnego Lwa na festiwalu teatralnym w Wenecji w 2016 roku, zaś obecnie w jej reżyserii „Hamlet” wg W. Shakespeare + H. Muller w Teatrze Polskim w Poznaniu oraz „Berek” w Teatrze Żydowskim w Warszawie.

Był także kuratorem wystaw artystycznych, jak np. Artysta w czasie beznadziei w BWA Awangarda we Wrocławiu, To nie moja wina, że ta rzeźba się o mnie otarła w Muzeum Narodowym, oddział Królikarnia w Warszawie. Wystawiał w ramach wielu wystaw zbiorowych oraz indywidualnych, m.in. na 45 Biennale di Venezia, w Museum of Contemporary Art w Chicago, wiedeńskim MUMOK, warszawskiej Zachęcie, Jewish Museum w Nowym Jorku.

Zajmuje się także edukacją; w roku 2006 honorowy wykład w ramach Annual Copernicus Lecture na Uniwersytecie Michigan w Ann Arbor (USA) oraz tzw. mini kurs na tamtejszym wydziale artystycznym, latach 2008–2009 prowadził Studio Formy Otwartej w Akademii Sztuk Pięknych (AVU) w Pradze, w roku 2017 wykładał w warszawskiej Akademii Teatralnej. W latach 2013–2016 zrealizował we współpracy z Aleksandrą Panisko ponad 50-odcinkowy cykl programów dla TVP Kultura, pt. Libera – przewodnik po sztuce.