Najciekawsze wystawy lata 2017
Białystok
Jeśli wybieracie się na Podlasie w ciągu najbliższych kilku tygodni, warto zajrzeć do Arsenału w Białymstoku, gdzie do połowy sierpnia potrwa kuratorowana przez jego dyrektorkę wystawa Jest tak, jak się państwu wydaje, dotycząca tego, jak nasze wyobrażenia o rzeczywistości rozchodzą się z nią samą. Opowiada ona o tym głównie przy pomocy prac artystów z Poznania, natomiast na początku września (2.09) Arsenał odwróci wektor w kierunku wschodnim i zaprezentuje swój sztandarowy tegoroczny projekt, realizowany wespół z lubelskim Labiryntem, Uwaga! Granica. W wystawie opowiadającej o tytułowych podziałach, której powstanie sprowokowała coraz bardziej niepokojąca sytuacja geopolityczna, od USA po Europę Wschodnią i Bliski Wschód, wezmą udział artyści z Polski i regionu, m.in. Mirosław Bałka, Hubert Czerepok, Dan Perjovschi i Marina Napruszkina.
Bytom
Podczas letniego wypadu na Śląsk warto odwiedzić bytomską Kronikę. Po wakacyjnej przerwie w drugiej połowie sierpnia (19.08) otworzy się tam indywidualna wystawa Natalii Wiśniewskiej, artystki i współzałożycielki toruńskiej Miłości, którą swoją drogą także czeka wynikająca z przeprowadzki przerwa. Olbrzymkę kuratoruje następczyni Stacha Rukszy na dyrektorskim stanowisku – Agata Cukierska.
Natalia Wiśniewska, Olbrzymka, kadr z wideo, 2017
Gdańsk
Wakacyjne rozprężenie nie grozi działającej intensywnie jak zawsze Gdańskiej Galerii Miejskiej. Już w najbliższy piątek (7.07) otworzy się w niej wystawa Bownika Bez tytułu. Kuratorowana przez Monikę Weychert ekspozycja nieprzypadkowo nosi taki właśnie tytuł (czy też brak tytułu), jako że ambicją kuratorki jest nieco zamieszać w naszych percepcyjnych nawykach i poddać rekontekstualizacji dobrze znane narracje towarzyszące poszczególnym cyklom fotografa.
Przy okazji wakacji nad morzem warto zajrzeć nie tylko do GGM, ale też do Zbrojowni Sztuki. Jeszcze do końca tego tygodnia potrwa tam wystawa Tadeusz Kantor w Zbrojowni. Brudnopisy. Multipart, prezentująca serię prac współtworzonych przez widzów w ramach akcji urządzonej przez Kantora w galerii Foksal oraz pokaźny zbiór jego „brudnopisów”. Natomiast pod koniec miesiąca (28.07) odbędzie się wernisaż kolejnej, dziewiątej edycji Ogólnopolskiej Wystawy Najlepsze Dyplomy Akademii Sztuk Pięknych, prezentującej wybrane prace absolwentów uczelni artystycznych z całego kraju.
Katowice
Początek lata to także duże festiwale muzyczne, którym na stałe zaczynają towarzyszyć również interesujące wystawy. Przy okazji nadchodzącego festiwalu Tauron Nowa Muzyka w Katowicach będzie można zobaczyć trzy ekspozycje w różnych lokalizacjach w stolicy Śląska. Na przygotowanej przez Adriana Chorębałę wystawie Czas przyszły niedokonany: Follow The Future (7-9.07) w holu Międzynarodowego Centrum Kongresowego, jednej ze spektakularnych inwestycji architektonicznych Katowic ostatnich lat, zaprezentowane zostaną wizje przyszłości poprzemysłowego świata w interpretacji takich artystów jak Wilhelm Sasnal, trio z Potencji oraz przedstawicieli lokalnego środowiska, m.in. Dominiki Kowyni i Andrzeja Tobisa. Towarzyszyć jej będzie także solowa wystawa Antoniego Domańskiego w Rondzie Sztuki zatytułowana Monumencik (6-28.07), na której przedmioty codziennego użytku poddane zostaną zaskakującym transformacjom, a także coś na styku muzyki i dizajnu, czyli prezentacja najlepszych polskich okładek płytowych ostatnich lat (7-8.07).
Po prezentacjach prac tegorocznych absolwentów lokalnej ASP, katowickie BWA odżyje nieco w szczycie sezonu ogórkowego – 28 lipca w Małej Przestrzeni galerii otworzy się wystawa Bartka Buczka. Abstrakcja użytkowa odejdzie od charakterystycznej dla katowickiego artysty w ostatnich latach heavymetalowej estetyki i zwróci się w stronę wzornictwa. Na wystawie znajdą się więc takie obiekty jak proteza dla umęczonych pracą malarzy czy wysiedziane destijlowe krzesło projektu Gerrita Rietvelda.
Kraków
Lato w Krakowie upłynie pod znakiem dużych wystaw w instytucjach publicznych (za wyjątkiem Bunkra Sztuki, który póki co gości jedynie wystawę ZPAP-u). Z otwartych niedawno warto nadrobić magnum opus wicedyrektora krakowskiego Muzeum Narodowego, czyli #dziedzictwo. Licznych wycieczkowiczów do gmachu MNK zwabi też niewątpliwie prezentowana tam leonardowska Dama z gronostajem. Polecamy także wycieczkę do najmłodszego oddziału muzeum, czyli Pawilonu Józefa Czapskiego, gdzie do 10 września potrwa wystawa prac członków II Grupy Krakowskiej. Jej dobrym uzupełnieniem może być wizyta w MOCAK-u, gdzie trwa ekspozycja jednego z członków grupy, Jonasza Sterna (Krajobraz po Zagładzie, do 24 września).
Nowe wystawy w tym miesiącu szykują z kolei Muzeum Historii Fotografii, Cricoteka i Międzynarodowe Centrum Kultury. To pierwsze warto odwiedzić także dla nowej odsłony kolekcji stałej, poświęconej portretowi, a otwartej w maju. 16 lipca z kolei otworzy się w MHF wystawa Fotoreporterzy, prezentująca zdjęcia fotografów skupionych wokół tygodnika studenckiego „itd”, powstałe gównie u schyłku PRL-u.
Ivan Meštrović, Mojżesz, głowa, Rzym 1918, marmur. Fot. Valentino Bilić Prcić
Międzynarodowe Centrum Kultury 25 lipca zaprezentuje pierwszą w Polsce wystawę klasyka chorwackiej sztuki początku ubiegłego wieku, Ivana Meštrovića, rzeźbiarza, w którego sztuce modernistyczne formy łączyły się z bagażem wielokulturowego dziedzictwa chorwackiego. Przenikanie się różnorodnych wpływów kulturowych będzie głównym motywem Adriatyckiej epopei.
Cricoteka z kolei po prezentacjach blisko związanych z postacią ojca założyciela tej instytucji przygotowuje wystawę Drugiej Grupy, jednej z najciekawszych konceptualnych formacji artystycznych, posługującej się często dadaistycznym humorem, związanej ze środowiskiem Kantora, Krzysztoforów i Galerii Foksal. Otwierana już w najbliższą sobotę (8.07) Druga Grupa – To co mieliśmy zrobić, tośmy zrobili to pierwsza próba kompleksowego ujęcia dorobku grupy założonej przez charyzmatycznych bliźniaków Janickich i Jacka Marię Stokłosę.
Wszystko wskazuje na to, że okresie wakacyjnym krakowskie galerie będą nieco mniej aktywne od instytucji publicznych. Nowe otwarcie szykuje póki co Henryk, który 22 lipca zaprezentuje solową wystawę malarki Katarzyny Szymkiewicz, zwyciężczyni (ex aequo z Józefem Gałązką) tegorocznej Artystycznej Podróży Hestii. Wcześniej, do 15 lipca można też zobaczyć w Henryku nietypową retrospektywę duetu Polen Performance kuratorowaną przez Tomka Pawłowskiego, na której działania artystów prezentowane są za pośrednictwem obrazów namalowanych przez uczniów połączonej z galerią szkoły rysunku.
Łódź
Będąc w Łodzi warto odwiedzić Muzeum Sztuki, gdzie w zeszły piątek otworzyła się wystawa o tajemniczo brzmiącym tytule &. Jest to ekspozycja kilkorga awangardowych i współczesnych artystów, której podwaliny stanowią książka Deleuze’a Różnica i powtórzenie oraz obecna w sztuce ubiegłego i obecnego stulecia tendencja do powtarzania gestów artystycznych poprzedników i jednoczesnego „ulepszania” ich dokonań. Na wystawie znalazły się między innymi prace Wacława Szpakowskiego i Henryka Morela, a z artystek współczesnych Anety Grzeszykowskiej. W Muzeum Sztuki w Łodzi jeszcze do 8 października obejrzeć można także wystawę poświęconą włoskiem futuryście Enrico Prampoliniemu i jego związkom ze środowiskiem polskiej awangardy Enrico Prmapolini. Futuryzm, scenotechnika i teatr polskiej awangardy.
Poznań
W Poznaniu niektórzy, jak galeria Rodriguez, robią sobie wakacyjną przerwę, ale wciąż będzie co oglądać w stolicy wielkopolski. Do 29 września zobaczyć można trwającą w galerii Piekary Damę w lustrze, wystawę prezentującą polską sztukę feministyczną lat 70. Nieco głębiej w XX wiek sięgać będzie otwierana w poznańskim Muzeum Narodowym 6 sierpnia ekspozycja Szczeliny wolności – sztuka w latach 1945-1948/1949. Skupi się ona na krótkim, tużpowojennym okresie, obejmując najważniejsze zjawiska zachodzące w ówczesnej polskiej sztuce, od koloryzmu, przez surrealizm, po abstrakcję. W Arsenale natomiast do 23 lipca potrwa wystawa Dominika Lejmana Płot, przygotowana we współpracy z kuratorem Markiem Bartelikiem pierwotnie jako projekt konkursowy do pawilonu polskiego na tegoroczne biennale w Wenecji.
Tarnów
Podczas letniej wizyty w Tarnowie nie można ominąć Parku Strzeleckiego i trwającej w tarnowskim BWA do 10 września wystawy Teatr lalek Jerzego Koleckiego, Kolecki jako aktor, scenograf, a wreszcie dyrektor związany był przez wiele lat z teatrem lalkowym Rabcio. Dotąd ten zlokalizowany w kurortowej Rabce teatr znany był głównie miłośnikom twórczości Pauliny Ołowskiej, teraz z kolei mamy okazję zobaczyć scenografie, wydawnictwa i plakaty zaprojektowane przez artystę, który stał za jego fenomenem.
Tomek w krainie dziwów – projekt Jerzy Kolecki. Dzięki uprzejmości BWA Tarnów
Toruń
Projekt Natalii Wiśniewskiej zatytułowany Olbrzymka, opowieść poświęcona relacji artystki z tytułową „olbrzymką”, kobietą chorą na otyłość, zaprezentowany zostanie nie tylko w Kronice, ale też w toruńskiej Wozowni (od 28.07). Tego samego dnia w Wozowni otworzy się też retrospektywa Edwarda Łazikowskiego, artysty związanego z Kulturą Zrzuty oraz innymi inicjatywami współtworzącymi łódzką neoawangardę, zatytułowana W partnerstwie z materią. Pod koniec sierpnia warto będzie natomiast wybrać się na wystawę Anki Leśniak Inne. Będzie to podsumowanie rozpoczętego kilka lat temu projektu przypominającego postaci kobiet jednocześnie zasłużonych na różnych polach i kontrowersyjnych z powodu pewnych biograficznych faktów, a w konsekwencji nieco przez historię zapomnianych. Znajdą się wśród nich między innymi Stanisława Przybyszewska i występująca w niemieckim teatrze propagandowym żydowska aktorka Fifi Zastrow.
Daleką od zapomnienia heroiną polskiej kultury jest za to Natalia LL, której wystawę Sum ergo sum jeszcze do 1 października oglądać można w CSW Znaki Czasu. Na tej największej jak dotąd retrospektywie wrocławskiej artystki znalazły się nie tylko dobrze znane z innych wystaw i tekstów ikoniczne realizacje, ale także kilka prac wcześniej zniszczonych, a na potrzeby toruńskiej wystawy zrekonstruowanych w oparciu o archiwalia.
Warszawa
Sezon ogórkowy zdecydowanie nie obejmie galerii Leto, która w tym czasie będzie działać intensywnie jak nigdy dotąd. Wszystko z okazji dziesięcioletniego jubileuszu, jaki świętuje galeria. Leto świętuje organizując 10 krótkich wystaw pod nazwą 10 letnich powidoków, w każdej zderzając z sobą dwójkę artystów związanych z galerią. Właśnie trwa (do piątku 7.07) druga z nich, zestawiająca prace Wojciecha Pusia i Bianki Rolando, przed nami jeszcze osiem, aż do finałowej, otwieranej na WGW, wyjątkowo solowej wystawy Davida Krňanský’ego.
Kolejna wystawa będąca wynikiem współpracy Centrum Sztuki WRO i Griffin Art Space otworzy się w Hali Koszyki w najbliższą środę (5.07). Na kuratorowanej przez Piotra Krajewskiego wystawie Kamuflaż, której tematem będzie, jak ujmuje to Krajewki, „rzeczywistość ukryta w tym, co nie istnieje, powaga schowana w błahostkach, obawa zasłonięta estetyką zabawy”, znajdą się prace między innymi Jany Shostak i Kathariny Swobody.
Letni sezon w Project Roomie Zamku Ujazdowskiego inauguruje wystawa Stacha Szumskiego Prognoza dla czasów potermomodernizacyjnych. Futurystyczna wizja Szumskiego przybierze postać instalacji zbudowanej z materiałów termomodernizacyjnych i przypominać będzie archeologiczną odkrywkę fasady bloku.
W wakacyjnym okresie nie zwalnia tez Zachęta. Intensywny wieczór zapowiada się w najbliższy piątek (7.07). Dominika Olszowy zaprezentuje wtedy swój performans Ego Trip, zrealizowany we współpracy z aktorką Dominiką Biernat. Będzie on towarzyszył nowej wystawie zatytułowanej Lepsza ja. Po afektach Zachęta bierze na warsztat kolejny popularny temat, czyli kult samodoskonalenia, sportu, zdrowego trybu życia i tak dalej, włączając się przy tym w trend wprowadzania choreografii w przestrzeń galeryjną. W wystawie udział biorą między innymi choreografki z Centrum w Ruchu i Marta Ziółek, a w jej trakcie zrealizowane zostaną liczne performansy czy sesje treningowe dla publiczności. Już w przyszłym tygodniu (15.07) w Narodowej Galerii Sztuki otworzy się z kolei pierwsza w Polsce retrospektywa Marii Lassnig, przygotowana przez Kasię Redzisz. Znajdą się na niej charakterystyczne dla klasyczki austriackiej sztuki ekspresyjne autoportrety, skupione na analizie psychologicznej i przedstawianiu starzejącego się ciała, a także obrazy o bardziej społeczno-politycznej tematyce, odnoszące się na przykład do wojny w Zatoce Perskiej.
Po zakończonym niedawno Open’erze, na którym Muzeum Sztuki Nowoczesnej po raz kolejny zaprezentowało dedykowaną festiwalowi wystawę, w pawilonie nad Wisłą od 22 lipca będzie można zobaczyć ekspozycję prezentowaną w Gdyni w roku obiegłym. 140 uderzeń na minutę. Kultura rave i sztuka w latach 90. w Polsce przygląda się związkom sztuk wizualnych i kultury rave, która rozkwitła w Polsce tuż po transformacji, prezentując prace takich artystów jak Paweł Althamer, Duet Kijewski/Kocur czy Marcin Maciejowski. Przed wizytą polecamy tez odświeżenie sobie tekstu na ten temat autorstwa współkuratorujcych wystawę (wraz z Szymonem Maliborskim) Łukasza Rondudy i Zofii Krawiec, który publikowaliśmy w czternastym „Szumie”.
The Polish Review, edycja azjatycka, 1969 (dzięki uprzejmości Biblioteki Narodowej ) oraz Stanisław Górski, jogin z Ustrzyk Dolnych (autor nieznany)
W siedzibie MSN na Pańskiej jeszcze do 10 września można z kolei oglądać wystawę Sklep polsko-indyjski, która przygląda się relacjom między PRL a Indiami, wzajemną wymianą kulturową w okresie modernizacji Indii, w którą zaangażowani byli Polacy. W wakacje można też nadrobić otwarte niedawno wystawy w innych instytucjach, jak nowa odsłona wystawy głównej w Muzeum Warszawy zatytułowana Rzeczy warszawskie. Składają się na nią trzy części, w których dzieje miasta opowiedziane są za pośrednictwem różnorakich przedmiotów znajdujących się w kolekcji muzeum. Warto również wybrać się na dwie wystawy fotograficzne: dużą monografię fotografii węgierskiej, od klasyków XX wieku po współczesność w Muzeum Narodowym (Tak widzą. Panorama fotografii węgierskiej, do 10 września) oraz trwającą jeszcze do 15 lipca wystawę Przełamywanie fotografii w Asymetrii, zderzającą ze sobą prace Józefa Robakowskiego i Marka Piaseckiego, których praktyka artystyczna, a także biografie na różnych poziomach się zazębiały.
Wrocław
Podczas wakacyjnej wycieczki na Dolny Śląsk warto odwiedzić Muzeum Współczesne Wrocław, gdzie trwają otwarte w ciągu ostatnich tygodni wystawy: solowy pokaz Ewy Axelrad pod tytułem Sztama oraz prezentacja fotografii Gordona Parksa Aparat to moja broń (obie do 21.08). Z kolei do 23 lipca w galerii Awangarda BWA Wrocław potrwa piąta edycja biennale OUT OF STH pod tytułem Zajęcie, poświęcona sztuce jako narzędziu dialogu społecznego na temat współżycia ze sobą odmiennych grup.
Zielona Góra
Jeśli w tym miesiacu zawitacie do Zielonej Góry, warto zajrzeć do tamtejszego BWA, gdzie od najbliższego piątku (7.07) do 20.07 potrwa wystawa Półkolonie, przygotowana przez studentów Kuratorstwa i teorii Sztuki na poznańskim UAP-ie. Każdy z nich zaprosił do współpracy artystę bądź grupę artystyczną, wśród nich są między innymi Mikołaj Tkacz i Paulina Piórkowska, z kolei w gronie samych studentów znalazł się najmłodszy star-kurator Rzeczypospolitej Tomek Pawłowski. Półkoloniom towarzyszyć będą wykłady i performansy, a ważnymi elementami całego przedsięwzięcia będzie kontekst miasta, lokalnych społeczności, a wreszcie samej galerii.
