Najciekawsze wystawy jesieni 2024
Białystok
DISNOVATION.ORG, Po wzroście
23 sierpnia – 29 września
William Kentridge
24 października 2024 – 19 stycznia 2025
Alevtina Kakhidze
24 października 2024 – 19 stycznia 2025
Augustas Serapinas
15 listopada 2024 – 2 marca 2025
Do końca września w białostockim Arsenale można oglądać wystawę naukowo-artystycznego kolektywu Disnovation.org, krążącą wokół pojęcia postwzrostu i zapraszającą do przyjrzenia się naszej wspólnej przyszłości. Od drugiej połowy października w galerii zobaczymy z kolei serię indywidualnych międzynarodowych pokazów. Williama Kentridge, jeden z czołowych artystów południowoafrykańskich, zaprezentuje instalację filmową złożoną z zapętlonych wideo powstałych w ramach prac przygotowawczych artysty do wystawienia satyrycznej opery Dmitrija Szostakowicza Nos w nowojorskiej Metropolitan Opera. Alevtina Kakhidze, jedna z najważniejszych współczesnych artystek ukraińskich, badać będzie możliwości przerwania łańcucha produkcji broni, biorąc pod uwagę istnienie i potrzebę wojen obronnych. W przestrzeni Elektrowni zobaczymy monograficzny pokaz litewskiego artysty Augustasa Serapinasa poświęcony wernakularnej drewnianej architekturze Podlasia.
Edyta Hul, „Serpentine Sisters”, 2024, olej, emalia na płótnie 200 x 150 cm, dzięki uprzejmości Galerii Bielskiej BWA
Bielsko Biała
Dariusz Fodczuk, Duch walki
30 sierpnia – 27 października
Edyta Hul, Coś jest w wodzie
30 sierpnia – 27 października
11. Wystawa kuratorska Bielskiej Jesieni – Don’t Hate the Player, Hate the Game
8 listopada – 31 grudnia
Jeszcze przez niespełna dwa miesiące w Galerii Bielskiej BWA będzie można zobaczyć dwie otwarte przed kilkoma dniami wystawy solowe, Dariusza Fodczuka i Edyty Hul. Duch walki Fodczuka, kuratorowany przez Emilię Orzechowską, opowiada o trzech sportach, boksie, pływaniu i szachach, które odpowiadają trzem najwyżej umieszczonym w hierarchii Maslowa potrzebom: przynależności, uznania i samorealizacji. Bezpośrednią inspiracją dla artysty były dwie postaci: pływaczka, bielszczanka Trauda (Gertruda) Dawidowicz, mistrzyni Polski z 1936 roku, oraz ojciec artysty, bokser Mieczysław Fodczuk. Hul, jedna z laureatek Grand Prix ostatniej Bielskiej Jesieni, w obrazach na pograniczu abstrakcji i organicznej figuracji na kuratorowanej przez Paulinę Darłak wystawie nawiązuje do zagrożenia związanego z wyobrażeniem wodnych głębin. W tym roku czeka nas tez organizowana naprzemiennie z konkursem kolejna odsłona wystawy kuratorskiej Bielskiej Jesieni. Otwierana na początku listopada wystawa Don’t Hate the Player, Hate the Game, kuratorowana przez Jana Owczarka i Piotra Polichta, opowiadać będzie o współczesnym malarstwie nie z perspektywy formalnych czy tematycznych trendów i nowinek, a w szerszym kontekście rynkowym, przyglądając się zarówno temu, jak siły rynkowe determinują jego kształt, jak i krytycznym możliwościom medium.
Bydgoszcz
Galeria Miejska BWA w Bydgoszczy
Robert Proch
od 17 września
Dobrowolność
od 14 listopada
Bydgoskie BWA otworzy jesienny sezon wystawą Roberta Procha, pierwszą monograficzną prezentacją twórcy w jego rodzinnym mieście, opartą na animacjach i obrazach oraz akcentującą relacje między nimi. W połowie listopada otworzy się z kolei wystawa Dobrowolność, kuratorowana przez Karolinę Pikosz i Agnieszkę Gorzaniak, oparta na nienachalnych wielozmysłowych doznaniach.
10. Vintage Photo Festival
12 września – 13 października
Czy sztuczna inteligencja zastąpi fotografię analogową? Na to pytanie odpowiedzi szukać będą organizatorzy tegorocznej, jubileuszowej edycji bydgoskiego Vintage Photo Festival, która rozpocznie się 12 września. Wobec szybkiego rozwoju technologii skoncentrowany na fotografii analogowej festiwal skupiać się będzie na szeroko pojętym fotograficznym dziedzictwie i pragnieniu jego zachowania.
Bytom
Centrum Sztuki Współczesnej Kronika
Tomasz Kulka
16 listopada 2024 – 10 stycznia 2025
W połowie listopada w Kronice otworzy się solowa wystawa Tomasza Kulki. Przy tej okazji artysta sięgnie po raz pierwszy w swojej praktyce po technikę witrażu, tworząc prace przeznaczone specjalnie do niegdyś mieszkalnego wnętrza bytomskiej galerii. odnosić się w nich będzie m.in. do wątków lokalnych, a także do manipulacji widzem czy postrzegania rzeczywistości jako złudzenia.
Elbląg
Katarzyna Józefowicz, SŁOWAMI_MIĘDZY_
5 września – 3 listopada
Nadia Markiewicz, Mutants
12 września – 17 listopada
Nadawca: Paweł Petasz/Odbiorca: cały świat
26 września – 17 listopada
Magda Hebel
7 listopada 2024 – 5 stycznia 2025
Dariusz Fodczuk
21 listopada 2024 – 19 stycznia 2025
Na początku września w Galerii EL zobaczymy dwie nowe wystawy indywidualne. Katarzyna Józefowicz w przestrzeni gotyckiego krużganka stworzy instalację, w której przeszłość spotyka się z teraźniejszością, a materialne z niematerialnym. Nadia Markiewicz z kolei podejmować będzie temat kulturowego i społecznego wykluczenia osób z niepełnosprawnościami. Jednym z highlightów końcówki roku w elbląskiej galerii będzie sięgająca do jej dotychczas nieeksplorowanych archiwów ekspozycja Nadawca: Paweł Petasz/Odbiorca: cały świat opowiadająca o historii mail artu, w której jednym z głównych bohaterów będzie tytułowy polski awangardzista i niegdysiejszy kierownik galerii, któremu zawdzięcza ona pokaźne archiwum mailartowe. W listopadzie zobaczymy kolejne dwie wystawy solowe: pierwszą publiczną prezentację Magdaleny Hebel, artystki z Zespołem Downa od dwudziestu lat uczestniczącej w zajęciach Powiatowego OgniskaPlastycznego w Malborku oraz drugą odsłonę prezentowanej obecnie w Galerii Bielskiej BWA wystawy Dariusza Fodczuka.
Gdańsk
Patrycja Orzechowska, Dry Season
6 września – 20 października
Alicja Karska, Aleksandra Went, Złocień
9 listopada 2024 – 12 stycznia 2025
Wobec postępujących zmian klimatycznych, w naszym obszarze geograficznym coraz trudniej wyróżnić cztery pory roku, a coraz bliżej nam do pory suchej i deszczowej. Do tych zmian i ich wpływu na nasze codzienne życie odnosić się będzie Patrycja Orzechowska w otwieranej 6 września wystawie Dry Season. Zobaczymy na niej prace artystki z ostatnich pięciu lat, a także dwie nowe, przygotowane specjalnie na tę okazję realizacje. Na początku listopada w CSW Łaźnia otworzy się wspólna wystawa Alicji Karskiej i Aleksandry Went – drugi rozdział projektu prezentowanego wiosną w elbląskiej Galerii EL. Jej częścią będzie prezentowany premierowo, przygotowany specjalnie na gdańską odsłonę ekspozycji film.
Maria Plucińska, Garstką ziemi ciało moje przykryte
od 20 września
Marina Gržinić, Historie decydentów
od 8 października
Si On
od 25 października
Mirosław Filonik
listopad 2024
Tej jesieni w Gdańskiej Galerii Miejskiej zobaczymy serię pokazów indywidualnych. 20 września otworzy się indywidualna wystawa Marii Plucińskiej, laureatki nagrody GGM w konkursie Najlepszych Dyplomów 2022, która opowiadać będzie o rozkładzie i kolejnych etapach gnicia. Na kryzysie związanym z rozpadem dawnej Jugosławii i pokrewnych procesach w dzisiejszych realiach geopolitycznych koncentrować się będzie otwierana na początku października wystawa Mariny Gržinić, pod koniec miesiąca otworzy się z kolei pokaz malarskich i rzeźbiarskich prac Si On. W listopadzie Mirosław Filonik wypełni przestrzeń galerii nową instalacją świetlną, której towarzyszyć będzie także fotograficzna i filmowa dokumentacja wcześniejszych monumentalnych instalacji świetlnych artysty, realizowanych od końca lat 80.
15. Narracje
15–16 listopada
W połowie listopada odbędzie się piętnasta edycja Narracji, współorganizowanych przez gdański Instytut Kultury Miejskiej i GGM. Tegoroczną odsłonę, zlokalizowaną na Niedźwiedniku, kuratorują Zuzanna Mielczarek i Mateusz Włodarek, na co dzień związani z Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki. Projekt Uzdrowisko Niedźwiednik wydobywać będzie oryginalny pod względem architektonicznym i urbanistycznym charakter późnomodernistycznego osiedla, cichego i zatopionego w zieleni, pośród wzgórz morenowych, pytając o możliwość przekształcenia go w rodzaj całorocznego uzdrowiska dla mieszkanek i mieszkańców.
Jelenia Góra
Jan Bułhak, Jelenia Góra 1945-1950
8 listopada – 31 grudnia
Przygotowana we współpracy z Muzeum Fotografii w Krakowie wystawa Jana Bułhaka otworzy się 8 listopada w jeleniogórskim BWA. Będzie się ona koncentrować na lokalnym pejzażu widzianym oczami klasyka polskiej fotografii, który fotografował okolice Jeleniej Góry wraz z synem Januszem w latach tużpowojennych, w ramach fotograficznych podróży po ziemiach odzyskanych. Prezentując ponad 200 zachowanych w kolekcji krakowskiego muzeum negatywów i odbitek, wystawa ma na celu uzupełniać luki w badaniach nad twórczością samego Bułhaka oraz historią regionu, który udokumentowany został na niewielu znanych dziś fotografiach z tego czasu.
Kalisz
Galeria Sztuki im. Jana Tarasina
Wystawa Laureatów Międzynarodowego Konkursu na Eksperyment w Sztukach Wizualnych PRÓBA 5
10 października – 29 listopada
Krzysztof Nowicki, Trofea
5 grudnia 2024 – 31 stycznia 2025
Czternaście projektów wyłonionych przez jury z ponad stu dwudziestu zgłoszeń w 5. edycji Międzynarodowego Konkursu na Eksperyment w Sztukach Wizualnych PRÓBA zobaczymy na otwieranej 10 października w Galerii Sztuki im. Jana Tarasina w Kaliszu wystawie finałowej. Na końcówkę roku kaliska galeria szykuje z kolei solową wystawę malarza Krzysztofa Nowickiego. Trofea wahać się będą między optymistyczną wiarą w naukę i jej osiągnięcia a katastroficznymi wizjami przyszłości, sięgając do barokowych konwencji rezonujących z dzisiejszą wrażliwością.
Natalia Kleszczewska, „Rycerka w Amoku II – Na zawsze twoja”, 2024, dzięki uprzejmości Oblatów4
Katowice
Postindustrialny słownik roślinno-ludzki
wrzesień 2024
Inside Job
listopad 2024
W ramach interdyscyplinarnego projektu z obszaru humanistyki środowiskowej, dotyczącego górnośląskiego krajobrazu i lokalnych roślin, we wrześniu zobaczymy w Rondzie Sztuki wystawę Postindustrialny słownik roślinno-ludzki. Znajdą się na niej realizacje osób studenckich zarówno z katowickiej ASP, jak i kierunków sztuka pisania oraz twórcze pisanie na Uniwersytecie Śląskim. W listopadzie katowicka galeria zaprezentuje z kolei monograficzną wystawę duetu Inside Job.
Żywa krew
14 września – 9 listopada
Natalia Kleszczewska, Lost but never alone
listopad–grudzień
Artist-run space Oblatów4 sezon otworzy zorganizowaną w formule open calla wystawą Żywa krew, prezentującą prace w najróżniejszych mediach odnoszące się do tematu menstruacji w kontekście indywidualnym, społecznym i kulturowym. Późną jesienią zobaczymy natomiast solową wystawę Natalii Kleszczewskiej, która zdarzenia i estetyki współczesne filtrować będzie przez starodawne skojarzenia próbując wykreować rodzaj nowego mitu.
Kraków
Międzynarodowe Centrum Kultury
Socmodernizm. Architektura w Europie Środkowej w czasie zimnej wojny
4 października 2024 – 19 stycznia 2025
Nowe i nieszablonowe spojrzenie na dziedzictwo socmodernizmu, nie tylko w Polsce, ale w całym naszym regionie, proponować będzie planowana na początek października wystawa Socmodernizm. Architektura w Europie Środkowej w czasie zimnej wojny w Międzynarodowym Centrum Kultury. Ekspozycja kuratorowana przez Łukasza Galuska i Michała Wiśniewskiego koncentrować się będzie nie tylko na najważniejszych realizacjach i twórcach, ale i na szerszym kontekście politycznym i technologicznym warunkującym powstawanie architektury modernistycznej za żelazną kurtyną.
Hotel i nadajnik telewizyjny na górze Ještěd, 1966–1973, proj. Karel Hubáček z zespołem z pracowni SIAL, dzięki uprzejmości Międzynarodwego Centrum Kultury w Krakowie
Gosia Baczyńska. Pokaz z kolekcji MNK
13 września 2024 – 8 czerwca 2025
Kapiści. 100 lat
11 października 2024 – 6 kwietnia 2025
Transformacje. Nowoczesność w III RP
6 grudnia 2024 – 4 maja 2025
Instytucje wystawiennicze w ostatnim czasie coraz żywiej interesują się klasyką współczesnej polskiej mody. Po łódzkiej wystawie Arkadiusa przyszedł czas na monograficzny pokaz Gosi Baczyńskiej, który szykuje Muzeum Narodowe w Krakowie na 13 września. W październiku, z okazji setnej rocznicy powstania grupy kapistów, krakowskie muzeum zaprezentuje wystawę poświęconą temu środowisku, które w dużej mierze ukształtowało krajobraz polskiego malarstwa zarówno przed jak i po II wojnie światowej. Zobaczy na niej także prace mniej znanych przedstawicielek i przedstawicieli tego grona, jak Dorota Berlinnerblau-Saydenmannowa czy Seweryn Boraczok. Na początku grudnia otworzy się z kolei wystawa zamykająca kilkuletni cykl 4 x nowoczesność. Transformacje. Nowoczesność w III RP przyglądać się będą rewizji idei nowoczesności po roku 1989.
Zofia Rydet. Świat uczuć i wyobraźni
7 grudnia 2024 – 4 maja 2025
Mniej znane, liryczne, a nie socjologiczne oblicze Zofii Rydet zaprezentuje Muzeum Fotografii na otwieranej na początku grudnia wystawie Zofia Rydet. Świat uczuć i wyobraźni. Kuratorowana przez Karola Hordzieja ekspozycja zaprezentuje kolaże z tytułowego cyklu, złożone często z fragmentów wcześniejszych zdjęć, podzielone przez autorkę na 15 tematycznych cykli, w których wybrzmiewają zarówno uniwersalne ludzkie doświadczenia, jak i przeżycia Rydet związane z wojną i Zagładą.
Konrad Pustoła, Zniknij nad Wisłą
25 września 2024 – 5 stycznia 2025
Olga Pawłowska, 30 uderzeń na minutę
25 września 2024 – 5 stycznia 2025
Bunkier Kolekcja
25 września – 3 listopada
Ty idź żebrać, a my Cię wylansujemy
4 grudnia 2024 – 2 lutego 2025
Kuratorowana przez Stacha Szabłowskiego wystawa wieńcząca dwuletnie badania nad archiwum i spuścizną Konrada Pustoły otworzy się 25 września w Bunkrze Sztuki. Pierwszej przekrojowej wystawie fotografa towarzyszyć jej będzie także prezentacja prac laureatów i laureatek przyznawanego od 2018 roku Stypendium Pamięci Konrada Pustoły. Równolegle otworzy się w Bunkrze solowa wystawa Olgi Pawłowskiej odnosząca się do natury i budowli wzniesionych przez człowieka na jej podobieństwo oraz prezentacja nowych prac z kolekcji instytucji. Na początku grudnia otworzy się z kolei kuratorowana przez Anię Batko wystawa poświęcona działalności Stacji Pi.Stacji, założonej w 1990 roku przez Adama Rzepeckiego, Katarzynę Pochrzęst i Grzegorza Zygiera, łączącej neodadaistyczny humor z analizą transformacyjnej rzeczywistości.
Ala Savashevich The Rite of Fall
23 października – 1 grudnia
Solowa wystawa Ali Savashevich, realizowana w ramach tegorocznej odsłony programu Cloakroom, otworzy się w Cricotece 16 października. Prezentacja zbudowana będzie wokół dokamerowego performansu artystki odnoszącego się do Święta Wiosny – zarówno w wydaniu baletu Strawińskiego i Niżyńskiego, jak i wideoinstalacji Katarzyny Kozyry.
all my brothers i ve ever killed
wrzesień 2024
Opowieść o fikcyjnej nastoletniej postaci, która wychowana w toksycznym środowisku swoich braci izoluje się od społeczeństwa i zatapia we własnym, eskapistycznym, doomerskim świecie, zobaczymy w galerii Jak Zapomnieć na wrześniowej wystawie kuratorowanej przez Kubę Brzegowego. Na all my brothers i ve ever killed znajdą się prace m.in. Kuby Stępnia i Mikołaja Sobotki.
Iwona Demko, „Jestem Mną, Tobą, Nią. Lee Krasner”, 2022, dzięki uprzejmości BWA Krosno
Krosno
Iwona Demko
19 października – 16 listopada
Agata Kus
20 grudnia 2024 – 2 lutego 2025
Na herstoriach i ważnych momentach związanych z działalnością artystek, które wpłynęły na jej twórczość, skupi się Iwona Demko w swojej indywidualnej wystawie w BWA Krosno, kuratorowanej przez Magdalenę Ujmę, która otworzy się w drugiej połowie października. Pod koniec sezonu w galerii zobaczymy solowy pokaz innej artystki związanej z Krakowem, malarki Agaty Kus, przygotowany przez tę samą kuratorkę. W najnowszych pracach artystka skupia się na motywie inicjacji, przejścia z wieku dziecięcego w dorosłość i przeżywania pewnych rzeczy po raz pierwszy.
Legionowo
Powiatowa Instytucja Kultury w Legionowie
Trasa M-Z
7 września
Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku Marian Bogusz i Jerzy Olkiewicz zainicjowali projekt Trasa M-Z, czyli Muzeum Narodowe w Warszawie – Zalew Zegrzyński. Grupa kilkudziesięciu artystów, architektów, urbanistów i studentów opracowywała koncepcję rozbudowy siedziby MNW, projekt filii muzeum na wodach nowo powstałego Jeziora Zegrzyńskiego oraz oprawę plastyczną trasy doń prowadzącej. NIezrealizowane, w dużej części mocno utopijne pomysły, jakie się wówczas zrodziły, przypomni projekt zorganizowany przez Powiatową Instytucję Kultury w Legionowie w sobotę 7 września, obejmujący m.in. wycieczkę złotym autobusem Pawła Althamera na trasie Muzeum Narodowe – Jezioro Zegrzyńskie, familijne warsztaty architektoniczne czy pokaz filmu dokumentalnego z 1971 roku opowiadającego o Trasie M-Z.
Lublin
Barbara Gryka, Dirty Blood. De-risking
29 listopada 2024 – 31 stycznia 2025
Pod koniec listopada w Galerii Labirynt zobaczymy nowy projekt Barbary Gryki, wideo łączące animację z wykonanymi przez artystkę postaciami lalek i scenografią oraz techniką 3D. W Dirty Blood. De-risking Gryka opowiadać będzie o historii ropy naftowej, przechodząc od przeszłości do futurystycznej wizji świata, w którym ropa nie jest już wydobywana, a pozyskiwanie energii nie ciągnie za sobą degradacji środowiska.
Łódź
Agata Ingarden, Emopolis
11 października 2024 – luty 2025
Wystawa laureatek i laureatów nagrody im. Katarzyny Kobro
15 listopada 2024 – sierpień 2025
Aura Rosenberg
29 listopada 2024 – marzec 2025
Nowy rozdział w Muzeum Sztuki pod kierunkiem p.o. dyrektora Daniela Muzyczuka otworzy kuratorowana przez niego solowa wystawa Agaty Ingarden. Emopolis będzie pierwszą muzealną prezentacją artystki w Polsce, zobaczymy na niej jej wielowątkowe instalacje dotyczące zdigitalizowanego i usieciowionego świata, w którym centralnym zagadnieniem jest nadzór, niewidzialna praca, a także relacje między fizycznym i wirtualnym ja. W połowie listopada otworzy się wystawa podsumowująca dwie dekady nagrody im. Katarzyny Kobro, zainicjowanej przez Józefa Robakowskiego wspólnie z Niką Strzemińską. Znajdą się na niej prace wszystkich jej dotychczasowych laureatek i laureatów, przyznana zostanie także tegoroczna nagroda. Ekspozycja wyznacza przy okazji powrót tego wyróżnienia do MSŁ po rocznej nieobecności. Pod koniec listopada otworzy się z kolei solowa wystawa Aury Rosenberg kuratorowana przez Barbarę Piwowarską. Amerykańska artystka opowie między innymi o słynnych nowojorskich rzeźbach z Wall Street, które przedstawiają byka i dziewczynkę.
Centralne Muzeum Włókiennictwa
Ostatnie lato
od 31 sierpnia
Od końca sierpnia w willi letniskowej w Łódzkim Parku Kultury Miejskiej oglądać można nową wystawę stałą Centralnego Muzeum Włókiennictwa. Ostatnie lato to próba uchwycenia momentu tuż przed wybuchem II wojny światowej, klimatu willi letniskowej, którego można doświadczać wielozmysłowo wcielając się w rolę przybywającego gościa, grając na pianinie, haftując na tamborku, malując czy grając w planszówki.
Woń gnijących kwiatów
12 września – 24 października
Dziś są nasze urodziny
11 października – grudzień 2024
Romantyczne i oniryczne wizje związane ze śmiercią i przemijaniem będą motywem przewodnim wspólnej wystawy Leny Achtelik, Justyny Smoleń i Łukasza Stokłosy otwieranej 12 września w Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi. Na przełomie września i października najstarsza łódzka galeria obchodzić będzie swoje setne (!) urodziny. Jubileuszowa ekspozycja przygotowana przez zespół MGSŁ składać się będzie z prac osób, które w łódzkiej galerii wystawiały oraz części retrospektywnej, m.in. dokumentów, obiektów i fotografii opowiadających o dziejach instytucji.
Olsztyn
Ewa Doroszenko, Jacek Doroszenko, Polifoniczny krajobraz
6 września – 6 października
Tomasz Drewicz, Break point
11 października – 3 listopada
Wrzesień olsztyńskie BWA otworzy wystawą Ewy Doroszenko i Jacka Doroszenko Polifoniczny krajobraz, złożoną z fotografii, obiektów fotograficznych, instalacji dźwiękowej oraz prac wideo, realizowanych w ciągu ostatnich lat w ramach rezydencji w Norwegii, Litwie, Czechach i Hiszpanii. Duet przygląda się naszej współczesnej relacji z krajobrazem i temu, jak cyfrowe media zawładnęły naszą percepcją rzeczywistości. W pierwszej połowie października w BWA otworzy się solowa wystawa Tomasza Drewicza, który skupiać się będzie na analizie pojęcia remisu, wychodząc poza obszar sportu i rozpatrując je w szerszym kontekście społecznym i politycznym.
Arkadiusz Karapuda, Black mirrors
2–28 września
Do 28 września w Olsztyńskiej Galerii Sztuki oglądać można solową wystawę Arkadiusza Karapudy. W najnowszych obrazach prezentowanych na Black mirrors artysta nawiązuje do historycznej praktyki warsztatowej malarzy pejzażowych, którym małe lusterko pomagało zobaczyć i skrupulatnie przeanalizować wyabstrahowany fragment rzeczywistości. Karapuda przez swoje czarne lusterka filtruje nie tylko fragmenty otoczenia, ale też kultury popularnej, wyobraźni czy podświadomości.
Opole
Rytmy i algorytmy
6 września – 6 października
Wiesław Dymny, Pięć i pół Bladego Józka
18 października – 24 listopada
Fotografia jest wszędzie
6 grudnia 2024 – 16 lutego 2025
Prace kilku pokoleń artystek z Europy Środkowej, które w swojej praktyce posługują się linią, prezentować będzie otwierana 6 września w opolskiej Galerii Sztuki Współczesnej wystawa Rytmy i algorytmy. W październiku w GSW zobaczymy wystawę podejmującą próbę nowego spojrzenia na twórczość i postać Wiesława Dymnego, kojarzonego głównie jako satyryk związany z Piwnicą pod Baranami i barwna postać powojennej krakowskiej bohemy, będącego jednak twórcą znacznie bardziej wszechstronnym. Ekspozycja akcentować będzie totalny charakter jego dorobku, obejmującego m.in. malarstwo, rzeźbę, scenografię, poezję, prozę i scenariusze filmowe. Jesienny sezon zamykać będzie skierowana do dzieci wystawa o fotografii.
Orońsko
Paweł Błęcki, Daj spokój!
21 września – 10 listopada
Wiktoria Walendzik, Żar Miłości
21 września – 10 listopada
Jan Sajdak, Wyprawa na latające ryby
21 września – 10 listopada
Alfons Karny – interpretacje
23 listopada 2024 – luty 2025
Małgorzata Lisiecka, Things that matter. Things that don’t matter
23 listopada 2024 – luty 2025
Paweł Błęcki w swojej solowej wystawie w Centrum Rzeźby Polskiej, otwieranej w drugiej połowie września, dowodził będzie tego, że aktywność artystyczna jest sposobem na radzenie sobie z osobistymi problemami i traumami. Równolegle w mniejszej przestrzeni Galerii Kaplica otworzy się solowa wystawa Wiktorii Walendzik, przedstawiająca narrację o brutalnej rzeczywistości ukrytą pod płaszczykiem eskapistycznej opowieści odgrywanej przez antropomorficzne postaci. W tym samym czasie w przestrzeni orońskiego parku rzeźby zobaczymy instalację Jana Sajdaka opowiadającą o dążeniu do niemożliwego i odrywaniu się od ziemi w poszukiwaniu tego, co jest poza naszym zasięgiem. Późną jesienią w CRP zobaczymy monograficzną wystawę Alfonsa Karnego, próbująca odczytać twórczość klasyka rzeźby portretowej na nowo we współczesnym kontekście, między innymi za sprawą zestawionej z jego pracami serii fotograficznej Lukáša Jasanskýego i Martina Poláka. W tym samym czasie w Galerii Kaplica zobaczymy solową wystawę Małgorzaty Lisieckiej.
Aneta Sieniawska, bez tytułu, dzięki uprzejmości DOMIE
Poznań
Barbara Cabaj, Nie wiem, gdzie chcę być, ale na pewno nie tutaj
październik 2024
Porezydencyjną wystawę Barbary Cabaj, studentki malarstwa na katowickiej ASP, zobaczymy w październiku w Centrum Kultury Zamek. Podczas rezydencji artystka bada temat lęku, przyglądając się jego źródłom, inicjującym go bodźcom i objawom. Istotny jest w tym przypadku również kontekst przestrzeni Zamku, która staje się pretekstem do opowieści o poczuciu izolacji, wyobcowania i braku bezpieczeństwa wywoływanym przez miejsce, w którym przebywamy.
Piniak Przemysław, Sklep z czapkami i bronią
13 września – 6 października
Maria Pietras, Paweł Marcinek
jesień 2024
Wizualność sklepów z militariami weźmie na warsztat Piniak Przemysław w swojej solowej wystawie Sklep z czapkami i bronią, otwieranej w galerii Łęctwo 13 września. Seria obiektów artysty przybierze formę narzędzi służących do zadawania bólu i pozwalających na dopasowanie się do standardów męskości wykreowanej przez bojówkarzy i formacje paramilitarne. W kolejnych miesiącach w galerii zobaczymy między innymi wspólną wystawę Marii Pietras i Pawła Marcinka.
Andrzej Szwabe, Recital
30 sierpnia – 7 września 2024
Julia Llerena
październik 2024
Michał Smandek, Biblioteka pszczół
listopad 2024
Adrian Kolerski
grudzień 2024
W galerii Rodríguez zobaczymy tej jesieni szereg pokazów indywidualnych. Do 7 września można zobaczyć dyplomową wystawę Andrzeja Szwabe Recital. Jest to czwarta z cyklu pięciu wystaw opowiadających autorską narrację poprzez przedmioty-narzędzia, filmy i instalacje. Autor szuka sposobów by spełnić potrzebę ciągłości w pracy, jednocześnie wyrywając się z uplecionej przez ostatnie lata klatki motywów. Efektem tego wyrwania będzie finałowy „koncert dyplomowy” 14 września w pustej przestrzeni kościoła – wystawa w galerii Rodríguez płynnie przejdzie w następną, zatytułowaną Leaving Room – w pokościelnej przestrzeni Galerii U Jezuitów Andrzej Szwabe urządzi coś na kształt mieszkania, z wejściem przez salę do ćwiczeń szkoły muzycznej, gdzie odbędzie się performance fortepianowy. Wystawa Leaving Room będzie czynna całą dobę przy obecności autora i potrwa do 21 września. W październiku Julia Llerena zaprezentuje we wnętrzu galerii Rodríguez instalację site-specific wykorzystującą znalezione przedmioty, w rękach artystki przekształcające się w formę pisma w przestrzeni wystawy. Sezon zamkną indywidualne wystawy Michała Smandka i Adriana Kolerskiego.
Jakub Ciężki
wrzesień 2024
Christian Mac Entyre
październik 2024
Patrik Krissak
listopad 2024
Mateusz Piestrak
grudzień 2024
Serię solowych pokazów zobaczymy również w Molski Gallery. Jakub Cieżki na wrześniowej wystawie zaprezentuje kilkanaście najnowszych monumentalnych obrazów. W październiku do poznańskiej galerii zawita Christian Mac Entyre, argentyński twórca poruszający się w obszarze op-artu i sztuki kinetycznej. Między abstrakcją a figuracją porusza się natomiast Patrik Krissak, czeski malarz słowackiego pochodzenia, którego wystawę zobaczymy w listopadzie. Na lokalne podwórko powróci galeria na koniec sezonu indywidualną wystawą Mateusza Piestraka, na której znajdą się prace z charakterystycznego cyklu płyt OSB i realizacje rozpoczynające już w dorobku poznańskiego artysty zupełnie nowy etap.
Aneta Sieniawska
wrzesień 2024
Hellmouth
listopad 2024
Temat powszechnej w życiu społecznym w ostatnich latach niepewności i dezorientacji filtrowanej przez indywidualne doświadczenia podejmować będzie w swojej wrześniowej wystawie w DOMIE Aneta Sieniawska. W listopadzie otworzy się kuratorowana przez Rafała Żarskiego i Jakuba Koseckiego wystawa Hellmouth, inspirowana tytułowym motywem ikonograficznym paszczy piekieł, popularnym w sztuce średniowiecza. W tym przypadku będzie on punktem wyjścia do opowieści o współczesnej zautomatyzowanej konsumpcji treści i dóbr materialnych.
Wanderings Inside A Waiting Room
6–28 września
Wystawę prac artystek i osób queerowych z doświadczeniem migracyjnym, wyłonionych w open callu, oglądać będzie można w galerii Szczur od 6 do 28 września. Kuratorowana przez Agnieszkę Topolską, Natalię Grezinę i Lizę Veselovą ekspozycja opowiada o migracji jako stanie jednoczącym ludzi, niezależnie od ich pochodzenia, paszportu, języka i innych konstruktów społecznych.
Kristina Valenkova, „Standing”, dzięki uprzejmości Galerii Szczur
Anna Kołacka, Nano
od 22 listopada 2024
Prace z malarskiego cyklu Nano Anny Kołackiej, realizowanego od grudnia 2022 roku, zobaczymy na solowej wystawie artystki otwieranej pod koniec listopada w Galerii Ego. W abstrakcyjnych kompozycjach malarka wizualizuje swoje wyobrażenie możliwie najmniejszej cząsteczki materii, próbując w ten sposób dotknąć tego, co niewidoczne gołym okiem, otwierając pole do fantazji i refleksji nad strukturą wszechświata.
Jacek Sroka, Spokojny ekspresjonista
7 września – 5 października
7 września w galerii SZOKART otworzy się solowa wystawa Jacka Sroki, krakowskiego malarza średniego pokolenia. Jej paradoksalny tytuł Spokojny ekspresjonista dobrze oddaje postawę artysty, który chętnie czerpie z wachlarza dwudziestowiecznych stylistyk, nieco prześmiewczo wcielając się w rolę odnowiciela rozmaitych malarskich tradycji. W tym przypadku wybór prac pokazuje dialog Sroki z konwencją nowej ekspresji lat 80.
Przemyśl
Centrum światów jest tutaj
6-7 września
Na początku września w Przemyślu odbędzie się szósta edycja miedzynarodowego projektu interdyscyplinarnego w przestrzeni miejskiej Centrum światów jest tutaj, kuratorowanego przez Lilę Kalinowską i Jadwigę Sawicką. Tegoroczna edycja skupi się na roli natury i jej znaczeniu dla tożsamości prywatnej i zbiorowej, odwołując się do wspólnych doświadczeń uprawiania ogrodu, zbierania plonów i odpoczynku wśród zieleni, wykorzystywania ziół czy korzystania z obecności rzeki. Ważnym jej elementem będzie poszukiwanie nowych form upamiętniania, nie pod postacią pomników, a efemerycznych instalacji wykonanych z naturalnych materiałów.
Radom
Agata Kus, First Times
13 września – 3 listopada
Paweł Kowalewski, Porażka rozumu
20 września – 17 listopada
Dariusz Milczarek, Dariusz Grabuś
15 listopada 2024 – 5 stycznia 2025
Marcin Zawicki, Bezpieczne miejsce
29 listopada 2024 – 19 stycznia 2025
W radomskiej Elektrowni na otwarcie jesiennego sezonu zobaczymy indywidualne wystawy Agaty Kus i Pawła Kowalewskiego. W połowie listopada otworzy się z kolei wspólny pokaz Dariusza Milczarka i Dariusza Grabusia, a pod koniec miesiąca solowy pokaz Marcina Zawickiego.
Sopot
Andrzej Umiastowski, Obrazy
6 września – 6 października
Chcemy całego życia. Feminizmy w sztuce polskiej
18 października 2024 – 31 stycznia 2025
Monograficzna wystawa Andrzeja Umiastowskiego, urodzonego w Sopocie i przez całą karierę związanego z Trójmiastem malarza, otworzy się w Państwowej Galerii Sztuki 6 września i prezentować będzie wybór prac artysty z ostatnich trzech dekad. Highlightem jesiennego sezonu w sopockiej galerii będzie natomiast otwierana w październiku wystawa Chcemy całego życia. Feminizmy w sztuce polskiej, kuratorowana przez zespół Seminarium Feministycznego, który tworzą Dorota Walentynowicz, Anka Leśniak, Karolina Majewska-Güde, Paulina Olszewska i Agnieszka Rayzacher. Ekspozycja proponować będzie międzypokoleniowe feministyczne dialogi, obejmując okres od PRL-u przez czasy transformacji po współczesność i zestawiając dzieła kanoniczne z pracami mniej znanymi.
Radykalne przyjemności
28 września – 28 października
Dorota Walentynowicz, Barbora Fastrová, Szklarnia
październik–listopad 2024
W ramach programowej koncentracji w bieżącym oraz przyszłym roku na kwestiach gościnności, dostępności oraz relacji pomiędzy pracą a zabawą, Goyki 3 Art Inkubator realizuje projekt badawczo-kuratorski Radykalne przyjemności. Ma on wspierać wymianę między włoskimi i polskimi osobami artystycznymi w ramach serii wystaw od Sopotu przez Warszawę po Rzym. Będą się one odnosić do modeli wschodnioeuropejskich sanatoriów oraz włoskich dopolavoro, czyli miejsc spotkań po pracy, charakterystycznych dla tamtejszej kultury przemysłowej drugiej połowy XX wieku. Pierwsza, sopocka odsłona projektu rozpocznie się pod koniec września. W kolejnych miesiącach zobaczymy z kolei wynik innej międzynarodowej współpracy sopockiej instytucji, tym razem z praskim MeetFactory. Porezydencyjną wystawę odnoszącą się do koncepcji postwzrostu zaprezentują Dorota Walentynowicz i Barbora Fastrová.
Słupsk i Ustka
Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej
Biennale Sztuki Młodych „Rybie Oko 11”
12 października – 31 grudnia
Jedenasta edycja Biennale Sztuki Młodych „Rybie Oko” rozpocznie się w pierwszej połowie października. Tradycyjnie zainaugurują je otwarte autoprezentacje osób uczestniczących oraz panel dyskusyjny. Do tegorocznej edycji napłynęło ponad dwieście zgłoszeń, a do finału zakwalifikowały się 24 osoby.
Szczecin
The River Wailed Like a Wounded Beast
22 sierpnia – 3 listopada
Janek Simon, Max Cegielski, One man does not rule a nation
19 września – 24 listopada
Kinda Hasan
październik 2024
Paweł Kasprzak, Pomnik upadku
listopad 2024
Iga Węglińska
listopad 2024
Do 3 listopada można jeszcze zobaczyć w TRAFO otwartą pod koniec sierpnia wystawę The River Wailed Like a Wounded Beast, stanowiącą kontynuację Kiev Biennale. W kontekście rosyjskich ataków na infrastrukturę Ukrainy przygląda się ona genezie naszej dzisiejszej infrastruktury energetycznej, jej powiązaniom ze zbrodniami przeciwko środowisku i reżimami totalitarnymi z przeszłości, w tym sowieckiej narracji modernizacyjnej o „ujarzmianiu natury”. Kilka lat po wspólnej wystawie o relacjach polsko-indyjskich do TRAFO powrócą z nowym projektem Janek Simon i Max Cegielski. Tym razem przyglądać się będą relacjom między Ghaną i Polską, które w latach 60. łączyła bliska współpraca. Jej najsilniejszym symbolem wizualnym jest pomnik-miecz na cześć rządzącego Ghaną do przewrotu wojskowego w 1966 roku Nkwame Nkrumaha zaprojektowany przez Alinę Ślesińską. W październiku w ramach projektu TEKHNÉ – Be Aware of Sound do Szczecina zawita Kinda Hassan, mieszkająca w Paryżu artystka pracująca m.in. z wideo i dźwiękiem. W listopadzie zobaczymy w TRAFO dwie wystawy solowe. Paweł Kasprzak, laureat konkursu Fundacji Grey House, w surowych obiektach opowie o doświadczeniach robotniczych, z kolei Iga Węglińska stawiać będzie pytania o granice i możliwości ludzkiego ciała oraz intymne relacje, jakie nawiązujemy z przedmiotami.
Tarnów
Grzegorz Kumorek
18 października – 19 listopada
Aleksandra Bujnowska, Anna Dębska
grudzień 2024
Wystawę laureata Grand Prix w Salonie BWA Tarnów 2023, Grzegorza Kumorka, zaprezentuje tarnowska galeria w drugiej połowie października. Rówieśnik Krzysztofa Maniaka również pochodzący z Tuchowa, małej podtarnowskiej wsi, za pośrednictwem rzeźby, rysunku i ceramiki opowiada o relacji człowieka z naturą w odniesieniu do własnej przynależności i osobistego doświadczenia miejsca. Na zwierzętach nie-ludzkich koncentrować się będzie z kolei grudniowa malarsko-rzeźbiarska wystawa Aleksandry Bujnowskiej i Anny Dębskiej, której towarzyszyć będzie dodatkowo program artystyczno-edukacyjny dotyczący emocji u zwierząt.
Toruń
Patrik Proško, Home sweet home
6 września – 13 października
Iwona Liegmann, Jak samowtór z Geno w radości hasałam aż do szczęśliwego zakończenia
6–29 września
Janek Simon
wrzesień 2024
ACT – wystawa studentów Intermediów UMK
październik 2024
Fotoreporterzy PRL
grudzień 2024
Oprócz wspólnej wystawy z Maxem Cegielskim w Szczecinie, Janek Simon zaprezentuje także solowy pokaz w toruńskiej Wozowni. We wrześniu w toruńskiej galerii otworzą się także indywidualne wystawy czeskiego artysty Patrika Proško, który koncentrować się będzie na pojęciu domu, rozumianego raczej jako metafora niż konkretne miejsce, oraz Iwony Liegmann. W kolejnych miesiącach w Wozowni zobaczymy między innymi ekspozycję osób studenckich z toruńskich intermediów oraz przekrojową wystawę o fotoreportażu w PRL.
Widok klatki schodowej w budynku Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Fot. Marta Ejsmont
Warszawa
Kolekcja w dwóch odsłonach
25 października
Warszawa w Budowie 16. Trudna miłość. Muzeum między Placem a Pałacem
od 25 października
Gwoździem programu Muzeum Sztuki Nowoczesnej tej jesieni będzie sam budynek muzeum. Nowa siedziba MSN przy placu Defilad otworzy się oficjalnie 25 października, ale sam program inauguracyjny potrwa aż trzy tygodnie i składać się będzie między innymi z akcji performatywnych, społecznych i edukacyjnych, koncertów czy wykładów. Zobaczymy m.in. przegląd polskiej sceny choreograficznej ostatniej dekady oraz Turnus Show w sali kinowej. Na pełne wykorzystanie przestrzeni wystawienniczych przyjdzie nam jeszcze poczekać, ale przy okazji samego otwarcia zobaczymy małą zapowiedź planowanej na luty pełnoprawnej wystawy kolekcji. Pod koniec października zaprezentowanych zostanie kilka wielkoskalowych rzeźb i instalacji polskich i światowych artystek, w tym Magdaleny Abakanowicz i Cecilii Vicuñi. Otwarciu towarzyszyć będzie też kolejna odsłona Warszawy w Budowie, w tych okolicznościach powracająca na plac Defilad i poświęcona miejskiemu kontekstowi nowej siedziby muzeum, przygotowana we współpracy z zespołem GTA Exhibitions – galerii przy szkole architektury ETH w Zurychu.
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
Prinz Gholam
7 września – 3 listopada
Kabaret
28 września 2024 – 19 stycznia 2025
Sarkis Paradżanian (Paradżanow), Chcę minąć swój cień
4 października 2024 – 5 stycznia 2025
Tomáš Rafa
15 listopada 2024 – 25 stycznia 2025
Wrzesień rozpocznie Zachęta wystawą Wolfganga Prinza i Michela Gholama, artystów o niemieckich i libańskich korzeniach, działających w duecie od ponad dwóch dekad. Kuratorowana przez Marię Brewińską ekspozycja skupiać się będzie m.in. na realizowanym przez artystów modelu symbiotycznej współpracy oraz niekonwencjonalnym wykorzystaniu klasycznych mediów. Pod koniec miesiąca otworzy się przygotowana przez zespół kuratorski Zachęty wystawa Kabaret, przyglądająca się współczesnym konfliktom postkolonialnym i kapitalistycznemu zawłaszczaniu wszystkich zasobów świata. Na początku października zobaczymy obszerną prezentację dorobku Sarkisa Paradżaniana, jednego z najważniejszych filmowców XX wieku, na której znajdą się m.in. odnalezione, ocenzurowane fragmenty jego filmów, jak i asamblaże, kolaże oraz rysunki ormiańsko-gruzińsko-ukraińskiego twórcy. Pokaz dopełniać będą prace współczesnych twórców z krajów byłego Związku Radzieckiego. W połowie listopada otworzy się monograficzny pokaz Tomáša Rafy, prezentujący najważniejsze wątki w twórczości słowackiego artysty, w tym filmy i fotografie z jego długofalowego projektu Nowy nacjonalizm w sercu Europy.
Józef Chełmoński 1849–1914
27 września 2024 – 26 stycznia 2025
Monografia jednego z najważniejszych polskich malarzy realistycznych otworzy się w Muzeum Narodowym w Warszawie pod koniec września. Wystawa wieńcząca projekt badawczy realizowany przez MNW wespół z muzeami narodowymi w Poznaniu i Krakowie otwierać ma drogę do nowego spojrzenia na dorobek Józefa Chełmońskiego. Prezentować będzie przy tym najważniejsze wątki w jego malarstwie, ukazując Chełmońskiego jako kronikarza codziennego życia wsi, artystę zafascynowanego końmi, ich urodą, charakterem i ruchem, oraz jako wrażliwego obserwatora natury, nie tylko w jej wymiarze zmysłowym, ale i duchowym.
Alexandra Grant, Słowo. Obraz. Przestrzeń
25 września – 31 grudnia
Melchior Wańkowicz. Fotoreporter
17 października 2024 – 5 stycznia 2025
Przekrojowa wystawa amerykańskiej artystki Aleksandry Grant otworzy się pod koniec września w warszawskim Muzeum Literatury. Ekspozycja akcentować będzie przede wszystkim literackie fascynacje Grant, znajdą się na niej również nowe, przygotowane na tę okazję prace inspirowane poezją Wisławy Szymborskiej. W drugiej połowie października otworzy się z kolei wystawa poświecona Melchiorowi Wańkowiczowi, koncentrująca się jednak nie na tekstach pioniera polskiego reportażu, a na jego fotografiach. Znajdą się na niej zdjęcia wykonywane na potrzeby reportaży z terenów północno-wschodniego pogranicza II RP na krótko przed wojną, kadry dokumentujące odbudowę Warszawy i wydarzenia związane z odwilżą 1956 roku oraz fotografie z podróży Wańkowicza po USA, zestawione z korespondującymi z nimi pracami profesjonalnych fotoreporterów.
Alexandra Grant, „Drawing without paper (after Wislawa Szymoborska’s “Possibilities”, 1997)”, 2002, dzięki uprzejmości Muzeum Literatury
Na miejscu i na wynos. Kuchnia warszawska
17 października 2024 – 17 kwietnia 2025
W drugiej połowie października w Muzeum Warszawy otworzy się wystawa opowiadająca o warszawskich kuchniach, jadalniach, stołówkach, wyszynkach, barach, gospodach i jadłodajniach obejmująca aż kilka stuleci, od wieku XIV po współczesność. Kulinarną historię stolicy poznamy za sprawą obiektów archeologicznych, przedmiotów codziennego użytku z różnych epok, zdjęć, grafik, filmów, wycinków prasowych, a wreszcie prac artystycznych, również współczesnych.
Hanna Orzechowska, Patrząc w Słońce
16 września – 12 listopada
Zbigniew Dłubak i konteksty
listopad 2024 – luty 2025
Monograficzna wystawa Hanny Orzechowskiej kuratorowana przez Luizę Nader otworzy jesienny sezon w Galerii Studio. Patrząc w Słońce prezentować będzie przekrój bogatego dorobku artystki zmarłej w 2008 roku, a aktywnej od lat 40., kiedy współtworzyła młode środowisko artystyczne wokół Strzemińskiego. Znajdą się na niej obrazy, rysunki, ilustracje oraz tworzone przez Orzechowską od końca lat 50. tkaniny i kolaże, które stały się jej głównym środkiem wyrazu w kolejnej dekadzie, a także archiwalia. Przy całej różnorodności prac ekspozycja akcentować będzie przede wszystkim antywojenne i antyprzemocowe wątki w twórczości bohaterki. Późną jesienią zobaczymy z kolei zrealizowaną we współpracy z Fundacją Archeologia Fotografii monografię Zbigniewa Dłubaka, przybliżającą dorobek klasyka powojennej fotografii poprzez zestawienie go z pracami twórców z innych pokoleń, także najmłodszej generacji.
Agnieszka Polska, Gadający samochód
6–7 września
Po filmie Agnieszka Polska wchodzi w pole teatru. Na zaproszenie biennale BoCA w Lizbonie artystka stworzyła swój pierwszy spektakl, z międzynarodową polsko-portugalsko-amerykańską obsadą. Teraz Gadający samochód będzie miał swoją polską premierę w Nowym Teatrze 6 września. Historia grupy osób próbujących wydostać się z pędzącego samochodu stawia pytania o kryzys ekologiczny, katastrofy środowiskowe i humanitarne.
5–8 września
Od 5 do 8 września potrwa w Warszawie druga edycja HER Docs Forum – forum kina dokumentalnego kobiet. Zobaczymy podczas niej obrazy nagradzane na wiodących światowych festiwalach, m.in. w Wenecji, na Berlinale, IDFA, Hot Docs czy DOK Leipzig. Program forum stawiać będzie pytania o granice kina dokumentalnego w czasach, kiedy dokumenty coraz częściej łączą w sobie elementy charakterystyczne dla innych dyscyplin, a także o to, czy po ponad pół wieku od powstania pierwszych feministycznych filmów non-fiction współczesne kino tego gatunku wciąż ma szansę nieść zmianę i dawać nadzieję na lepszą przyszłość.
Angelika Markul
20 września – 2 listopada
Stach Szumski
listopad–grudzień 2024
W drugiej połowie września w Galerii Foksal otworzy się solowa wystawa Angeliki Markul, druga po wystawie w Leto odsłona planowanego trzyczęściowego cyklu. Artystka skupi się w niej na związkach kobiecości z siłami natury, przyglądając się ciemniejszej stronie sfery uczuć, zmysłów i erotycznych doznań. Pod koniec sezonu zobaczymy w Foksalu projekt site-specific Stacha Szumskiego, łączący elementy estetyki archeologicznej odkrywki z symboliką neolityczną przekształcaną za pomocą współczesnych rozwiązań technologicznych.
Manga – droga wojownika
wrzesień – listopad 2024
Po wystawie w krakowskim muzeum Manggha, opowiadającej o mangowych tłach, po to samo medium sięgnie warszawskie Muzeum Karykatury, koncentrując się tym razem na występujących w mandze postaciach, a konkretnie na archetypie wojownika. Kuratorem wystawy będzie Radosław Bolałek, wydawca japońskich powieści graficznych, tłumacz i badacz komiksów, powstaje ona również we współpracy z wydawcami mangi z Polski i Japonii.
Jagoda Przybylak
październik–listopad 2024
Jolanta Owidzka
listopad–grudzień 2024
Wystawa architektki i pionierki fotografii konceptualnej Jagody Przybylak zainauguruje jesienny sezon w Fundacji Arton. Pokaz prac z prywatnego archiwum artystki będzie pokłosiem wcześniejszej prezentacji Przybylak przygotowanej przez fundację w ramach Vintage Photo Festival w Bydgoszczy. W ramach trwającego programu wystawienniczo-badawczego skoncentrowanego na historii polskiej szkoły tkaniny w listopadzie otworzy się z kolei wystawa poświęcona Jolancie Owidzkiej.
Słowa przeglądają się w sobie
jesień 2024
Przygotowaną przez Daniela Muzyczuka wystawę Słowa przeglądają się w sobie zobaczymy tej jesieni w Fundacji Stefana Gierowskiego. Będzie ona dotyczyć styku między literaturą, a przede wszystkim poezją, oraz malarstwem, nie podchodząc jednak do tematu w sposób ilustracyjny, a tropiąc to, jak wyobraźnia poetycka może stawać się źródłem kompozycji malarskich. Na wystawie zobaczymy prace m.in. Zuzanny Bartoszek, Wojciecha Bąkowskiego, Andrzeja Partuma czy Tomasza Kowalskiego.
Zuzanna Bartoszek, „Słowa niezrozumiałe powtarzał sobie po cichu”, olej na płótnie, 2024, dzięki uprzejmości artystki
Miejskie legendy
29 sierpnia – 15 września
Jacek Kołodziejski, Rzeźby gradientowe
26 września – 24 listopada
Marta Bogdańska, Vive la Résistance! W oku patrzącego
5 grudnia 2024 – 16 lutego 2025
Do połowy września można w Instytucie Fotografii Fort oglądać wystawę Miejskie legendy, przygotowaną, przygotowaną przez studentki i studentów II i IV roku Katedry Fotografii w Szkole Filmowej w Łodzi, w której dziedzictwo dwudziestowiecznych awangard przenika się z powidokami z filmów grozy. W ramach WGW w IFF otworzy się solowa wystawa Jacka Kołodziejskiego, krążąca wokół jednego z ostatnich budynków zaprojektowanych przez Le Corbusiera w Europie, klasztorem Sainte-Marie de La Tourette. Pod koniec sezonu Marta Bogdańska rozwijać będzie z kolei wątki ze swojego głośnego projektu SHIFTERS powracając do galerii z nową wystawą Vive la Résistance!, skupioną na kwestiach współbycia i negocjacji przestrzeni pomiędzy gatunkami, złożoną zarówno z materiałów archiwalnych, jak i autorskich kolaży fotograficznych, esejów wideo i pejzaży dźwiękowych.
Fundacja Archeologia Fotografii
Freedom. Body. Resistance
5–12 września 2024
Zabić biel. Fotografia poza realizmem
26 września – 10 listopada
Prace siedmiorga rumuńskich artystów i artystek będzie można zobaczyć w pierwszej połowie września w Fundacji Archeologia Fotografii na przygotowanej we współpracy z The Association Forum of Visual Arts wystawie Freedom. Body. Resistance. W prezentowanych pracach powracającym wątkiem jest ciało traktowane jako narzędzie do zdobywania niezależnej przestrzeni – politycznej i tożsamościowej. Pod koniec miesiąca otworzy się z kolei przygotowana przez Weronikę Kobylińską wystawa Zabić biel. Fotografia poza realizmem, prezentująca niepokazywane wcześniej eksperymentalne dzieła i archiwalia Andrzeja Georgiewa, Mariusza Hermanowicza i Antoniego Zdebiaka, których łączy prowadzona na poziomie formalnym i symbolicznym gra z pustką. Z perspektywy współczesnej dopełni je intermedialna instalacja Dominiki Sadowskiej.
Irena Kalicka, z serii „Rzeź niewiniątek”, dzięki uprzejmości Fundacji Profile
26–29 września
W ostatni weekend września odbędzie się czternasta edycja Warsaw Gallery Weekend, w tym roku obejmująca 35 galerii rodzimych i 3 zagraniczne: słowacką VUNU, Kim? z Rygi oraz Longtermhandstand z Budapesztu. Tegoroczne wystawy krążyć będą m.in. wokół cielesności, jak w przypadku Red Shoes Grzegorza Pieniaka w galerii HOS, opowiadającego o wspomnieniach i pragnieniach poprzez nieoczywiste malarskie przedstawienia kochanków, czy indywidualnej wystawy Ireny Kalickiej w Fundacji Profile, dotyczącej domowej, seksualnej i systemowej przemocy wobec kobiet. Na wystawie Are You that Body? przygotowanej przez Krupa Gallery ciało jest z jednej strony politycznie determinowane, z drugiej staje się narzędziem walki i protestu, podobnie jak w indywidualnej wystawie Sergeya Shabohina w Biurze Wystaw, odnoszącego się m.in. do zawłaszczenia pamięci historycznej i represjonowania mniejszości seksualnych w przestrzeni publicznej. Heteronormatywne postrzeganie przeszłości podważać będą z kolei Phillip Gufler, Karol Radziszewski i Jaanus Samma na wspólnej wystawie w BWA Warszawa. Ania Bąk i Piotr Kowalski we wspólnej wystawie w Turnusie prowokować będą do refleksji nad estetyką przepływu, zużycia i zmęczenia materiału. W Fundacji Galerii Foksal zobaczymy nowy malarski cykl Piotra Uklańskiego, w Gunia Nowik Gallery Iza Tarasewicz roztaczać będzie agropunkowo-technopunkową wizję postępującej globalnej entropii, ale i potencjalnej rekonstrukcji, w swojej pierwszej solowej wystawie w lokalu_30 Joanna Rajkowska opowiadać będzie o naturze jako niemym świadku historii, z kolei w Rastrze Aneta Grzeszykowska odwróci oswojony antropocentryczny porządek relacji między człowiekiem i psem, a Olaf Brzeski w przestrzeni ogrodu zbuduje rzeźbiarską kosmologiczną opowieść. Oprócz pokazów dobrze znanych z rodzimego podwórka osób artystycznych zobaczymy solową wystawę Kenjiego Ide przygotowaną przez Wschód w przestrzeni Muzeum Władysława Broniewskiego, Sagg Napoli w Import Export i Hanny Antonsson w wandzie.
26–29 września
Podobnie jak w ostatnich dwóch latach, inicjatywy niekomercyjne, oddolne, kolektywy i artist-run space’y zorganizują w tym samym czasie własne pokazy w ramach kolejnej edycji FRINGE, stawiającego na inkluzywność i zaprezentowanie lokalnej sceny całej jej różnorodności, wykraczającej poza tradycyjny format galeryjnego white cube’a. Poza samymi galeriami w ciągu tych czterech dni odwiedzić będzie można także pracownie wybranych osób artystycznych, a część wystaw organizowana będzie w przestrzeniach pop-upowych oraz w plenerze.
26–29 września
Po raz drugi z kolei weekendowi galeryjnemu towarzyszyć będzie projekt Crash Club, angażujący galerie galerie z Warszawy jak i zza granicy. Tegoroczna edycja odbędzie się w nowym miejscu, opustoszałej i całkowicie ogołoconej wewnątrz neogotyckiej kamienicy projektu Józefa Piusa Dziekońskiego przy Alejach Ujazdowskich 22. Prezentowana w jej wnętrzach wystawa skupiać się będzie na tym, co na co dzień ukryte za retoryką rynkowego sukcesu – wyzysku osób pracujących w kulturze i prekarnych warunkach artystycznej produkcji.
wystawa w ramach FRINGE Warszawa 2024
26 września – listopad 2024
Franek Warzywa
grudzień 2024 – styczeń 2025
We współorganizującej FRINGE Galerii Promocyjnej zobaczymy otwieraną w jego ramach wystawę kuratorowaną przez Małgorzatę Mycek i kolektyw Przyszła Niedoszła. Nawiązując do konwencji ogólnopolskich targów broni białej i queerując ją, będzie ona podejmowała temat performowania męskości, władzy i tożsamości. Ekspozycji towarzyszyć będzie szereg atrakcji takich jak karaoke, konkurs na najlepsze wypieki czy drag show. W grudniu z kolei, w ramach Nagrody ENTRY, solową wystawę odnoszącą się do jego wydanej wiosną płyty Komputer EP zaprezentuje Franek Warzywa.
Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów
29 sierpnia 2024 – 16 marca 2025
Przez całą resztę bieżącego i pierwsze miesiące przyszłego roku w Żydowskim Instytucie Historycznym będzie można zobaczyć wystawę otwartą pod koniec sierpnia z okazji osiemdziesiątej rocznicy likwidacji getta w okupowanej Łodzi. Uchwycić getto. Codzienność getta łódzkiego oczami artystów to opowieść złożona z obrazów i rysunków stworzonych w getcie, autorstwa m.in. Józefa Kownera, Izraela Lejzerowicza i Icchoka Braunera, oraz prac o tematyce propagandowej i artefaktów związanych z życiem codziennym najdłużej funkcjonującego na ziemiach polskich getta.
Wrocław
Obłęd. Przypadek Mariana Henela – Lubieżnika z Branic
5 października – 16 lutego 2025
Wielka czwórka i inni. Ceramiczna rzeźba kameralna we wnętrzach doby PRL-u
15 października 2024 – 23 lutego 2025
Nabytki
6 grudnia 2024 – 2 marca 2025
W Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu, oddziale tamtejszego Muzeum Narodowego, 5 października otworzy się wystawa jednego z najbardziej niezwykłych artystów-outsiderów w historii polskiej sztuki, Mariana Henela, wieloletniego pacjenta Szpitala dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Branicach. Zobaczymy na niej gobeliny, rysunki i fotografie o tematyce erotycznej, będące świadectwem choroby wyrastającej z niepohamowanego popędu seksualnego. W głównej siedzibie Muzeum Narodowego w połowie października otworzy się wystawa prezentująca kolekcję porcelany Tomasza Dziewickiego, obejmującą wszystkie zaprojektowane na przełomie lat 50. i 60. oraz w latach 70. figurki porcelanowe wytwarzane w polskich fabrykach porcelany, przede wszystkim w Ćmielowie. W Pawilonie Czterech Kopuł na początku grudnia otworzy się z kolei pokaz prac zakupionych w ostatnich latach do kolekcji wrocławskiego muzeum.
Paweł Baśnik, „Hybryda”, olej na płótnie 50×40 cm, 2024, dzięki uprzejmości BWA Wrocław
Jak rozmawiać z płanetnikami
13 września – 10 listopada
Świątynia baśni
11 października – 29 grudnia
Lora Webb Nichols
8 listopada – 29 grudnia
Kasia Fudakowski, Gallery Power LTD
29 listopada 2024 – luty 2025
Ala Savashevich, Galeria Przystanek
6 grudnia – 9 lutego 2025
O wodzie jako kluczowej dla życia substancji, a jednocześnie skończonym zasobie, który drenujemy, opowiadać będzie otwierana 13 września w galerii SIC! BWA Wrocław wystawa Jak rozmawiać z płanetnikami. Znajdą się na niej realizacje m.in. grupy Centrala, Diany Lelonek czy kolektywu Siostry Rzeki. W tym samym oddziale galerii pod koniec listopada otworzy się solowa wystawa Kasi Fudakowski, również odnosząca się do kwestii zasobów, opowiadająca o produkcji, zużyciu i kontroli energii elektrycznej. Czas trwania wystawy będzie ograniczony zużyciem prądu, a widzowie będą mogli włączać i wyłączać kontrolowane przez silniki i światła rzeźby. W oddziale BWA na Dworcu Głównym 11 października otworzy się Świątynia baśni, przyglądająca się naszym relacjom z przyrodą, roli mitów i sztuki w budowaniu tożsamości i podkreślająca rolę wyobraźni wobec kryzysów we współczesnym świecie. Na początku grudnia w dworcowej przestrzeni Ala Savashevich zaprezentuje Galerię Przystanek – mobilną wystawę mieszczącą się w walizce i podróżującą po całym kraju, mającą na celu dotarcie do szerokiego grona odbiorców, często mieszkających w miejscach oddalonych od dużych ośrodków kultury. Celem artystki jest nie tylko prezentacja prac, ale też nawiązanie z publicznością dialogu o horyzontalnym, nie mentorskim czy edukacyjnym charakterze, a efekty tych starań podsumowywać będzie wrocławska wystawa. Z kolei w przestrzeni galerii Studio BWA Wrocław, w ramach corocznej współpracy z American Film Festival, zobaczymy na początku listopada wystawę Lory Webb Nichols, osadzoną w trzech różnych epokach i śledzącą losy trzech bohaterek.
Wojtek Ulrich, Żadnych czułych gestów
4 października – 23 listopada
Marta Romankiv, Pomnik wydarzeń aktualnych
grudzień 2024 – styczeń 2025
W swojej solowej wystawie otwieranej na początku października w 66P Wojtek Ulrich krążyć będzie wokół rzeczywistości i iluzji, analizując między innymi to, jak prawdę można generować w sztuczny sposób. Artysta przyglądać się będzie zarówno sposobom wykorzystywania sztucznej inteligencji jak i hybrydyzacji ludzkiego ciała w transhumanistycznej rzeczywistości. W grudniu z kolei Marta Romankiv stawiać będzie pytania o to, jak możemy przekształcać lub dekonstruować pomniki, aby stały się one użyteczne. Głównym elementem jej wystawy będzie obiekt przeznaczony do umieszczenia przy pomniku Aleksandra Fredry stojącym obecnie przy Rynku Starego Miasta we Wrocławiu, gdzie trafił w latach 50. z Lwowa, rodzinnego miasta artystki, przebywając drogę podobną jak przesiedlona po wojnie polska ludność, a obecnie wiele osób migranckich i uchodźczych z Ukrainy.
Wojtek Ulrich, „Czaszka, czaszka z ciosów mamuta, zęby ludzkie, implanty dentystyczne”, 2020 (praca w procesie), dzięki uprzejmości 66P
Common Threads
październik-listopad 2024
Exellent – Olaf Brzeski
grudzień 2024-marzec 2025
Z tematem wolności i przypisywanych przez tradycje społecznych ról mierzyć się będzie Olaf Brzeski w swojej solowej wystawie w OP ENHEIM, która potrwa przez całą zimę. Artysta opowiadać będzie historie o świadomym wyjściu ze sztywnych społecznych ram i wyborze wolności, wiążącej się nieraz z ekstremalnymi doświadczeniami. W październiku otworzy się wystawa Common Threads, prezentująca obecnie pokazywane w Berlinie na wystawie w Galerie Volker Diehl prace m.in. Ritzi Jacobi, Jolanty Owidzkiej czy Wojciecha Sadleya.
Dróżdż. Opałka. Winiarski. Gra(nic)e i brzegi
od 24 października
Prace trzech ikonicznych twórców drugiej połowy XX wieku, których łączy refleksja nad przypadkiem i losowością – Stanisława Dróżdża, Romana Opałki i Ryszarda Winiarskiego – zobaczymy na otwieranej pod koniec października wystawie w Muzeum Współczesnym Wrocław. Wobec współczesnych teorii i lęków będzie ona prowokować do ponowienia wielokrotnie stawianych pytań i analizować odpowiedzi udzielane w lapidarny sposób, choć w odmiennych językach, przez trójkę bohaterów.
Maria Michałowska. Na końcu tej drogi być może znajdę lustro
3 października 2024 – 19 stycznia 2025
Nowoczesne wnętrze. Wrocławska architektura wnętrz w czasach politycznej odwilży
21 listopada 2024 – 28 lutego 2025
Shinchintaisha. Procesy nietrwałości
listopad 2024 – luty 2025
Realizowana we współpracy z Ośrodkiem Kultury i Sztuki we Wrocławiu monograficzna wystawa Marii Michałowskiej zainauguruje jesienny sezon w Muzeum Architektury we Wrocławiu. Ekspozycja przypominać będzie twórczość artystki tworzącej obiekty, instalacje, fotografie i akcje, podejmującej m.in. zagadnienia iluzji i zagospodarowywania przestrzeni. O zmianach w architekturze wnętrz zachodzących równolegle z przemianami politycznymi w okresie odwilży opowiadać będzie wystawa otwierana w październiku, prezentująca dokumentację fotograficzną autorstwa Zdzisława Holuki nieistniejących już wrocławskich wnętrz przełomu lat 50. i 60., częściowo zachowane meble, malarstwo, ceramikę i szkło, odzwierciedlające nowe potrzeby i oczekiwania społeczne tego czasu. Sezon wieńczyć będzie wystawa podejmująca temat żywotności architektury na przykładzie budynku Nakagin Capsule Tower – zaprojektowanego w 1970 roku przez Kishō Kurokawę ikonicznego przykładu metabolizmu japońskiego, przed dwoma laty poddanego rozbiórce.
Pawilon Polski
5 września – 6 października
ACID – Analogowe Cyfrowe I Dźwiękowe
17 października – 7 listopada
Obce Kadry
14 listopada – 20 grudnia
Prezentowana od 5 września na Gwangju Biennale w Korei Południowej wystawa Przyjemności katastematyczne w pawilonie polskim, kuratorowana przez Pawła Janickiego z Centrum Sztuki WRO, będzie miała swoje dopełnienie w postaci równoległej wrocławskiej wystawy poszerzającej prezentację archiwaliów i dokumentacji wideo z kolekcji WRO i pokazującej dorobek artystów, których prace znajdą się w pawilonie. W październiku otworzy się wystawa prezentująca wybrane prace wideo z poprzednich edycji Biennale WRO, podkreślająca ich rolę w tworzeniu nowych doświadczeń wizualnych i słuchowych. Na medium wideo skupi się także wystawa Obce Kadry, otwierana w Centrum Sztuki WRO w połowie listopada i przyglądająca się strategiom found footage.
My Memory isn’t Mine
22 listopada 2024 – 2 marca 2025
Relacjom pomiędzy ludzką pamięcią a mediami w erze cyfrowej poświęcona będzie otwierana z końcem października w Krupa Art Foundation wystawa My Memory isn’t Mine. Prezentowane prace przyglądać się będą między innymi temu, jak wspomnienia i wiedza są przekazywane przez pokolenia, kształtując duchową stronę zbiorowej pamięci i tożsamości. Na początku listopada w KAF zobaczymy również nową odsłonę stałej wystawy kolekcji Sylwii i Piotra Krupów.
Pola Dwurnik, Nowa choreografia Alcyny
14 listopada 2024 – 28 lutego 2025
Najnowsze obrazy i kolaże Poli Dwurnik zobaczymy na jej solowej wystawie otwieranej w połowie listopada w Krupa Gallery. Nowa choreografia Alcyny przywoływać będzie ponownie tytułową postać z Orlanda szalonego, od lat fascynującą artystkę, która interpretować ją będzie na nowo. Tym razem z wyemancypowanej i triumfującej władczyni egzotycznej wyspy Alcyna przemieni się we współodczuwającą i uważną członkinię zwierzęcej wspólnoty.
18–20 października
Pod koniec października odbędzie się druga edycja Wrocław Off Gallery Weekend, prezentującego niezależne wrocławskie inicjatywy artystyczne, nie tylko galerie, ale też kolektywy i pracownie. W tym roku na mapie wydarzenia znajdzie się kilka dodatkowych punktów i zwiększy się liczba formatów wydarzeń – poza wystawami czekają nas także performanse i koncerty.
Zielona Góra
Razy trzy
5–15 września
Bogusław Polch. Retrospektywa
6 września – 6 października
5 września w zielonogórskim BWA otworzy się wystawa prezentująca fotografie członkiń i członków klubu fotograficznego FOTOOKO działającego przy Zielonogórskim Uniwersytecie Trzeciego Wieku. Znajdą się na niej tryptyki fotograficzne, będące wynikiem wspólnego wyboru wszystkich uczestniczek i uczestników, zestawienia, w których pojedyncze zdjęcia tłumaczą się tu poprzez wzajemne odniesienia. Dzień później w galerii otworzy się solowa ekspozycja Bogusława Polcha, jednego z czołowych polskich twórców komiksowych, na której zobaczymy oryginalne plansze z jego najważniejszych serii.
