NA DOBRY POCZĄTEK: SZUM 9
Na okładce: Mateusz Sadowski, Pół banana, 2015
OD REDAKCJI
Karolina Plinta
Mówi się o nich, że to najbardziej wpływowe jednostki w systemie sztuki. Krytycy zazdroszczą im możliwości kreowania faktów artystycznych, twórcy mocy samostanowienia i pozycji, dzięki której koncentrują na sobie uwagę mediów bardziej niż sami artyści. Pozornie kuratorstwo prezentuje się jako niezwykle atrakcyjny zawód, ale jak to wygląda w praktyce? Kwestia stanu kuratorstwa w Polsce, pomimo pojawienia się publikacji takich jak Zawód: kurator czy Display. Strategie wystawiania, nie wydaje się wystarczająco przedyskutowana. Z tego względu w dziewiątym numerze „Szumu” postanowiliśmy przyjrzeć się historii i aktualnej pozycji polskich kuratorów. W głównym artykule numeru Adam Mazur śledzi proces tworzenia się tego zawodu od lat 90. XX wieku, opisuje sylwetki i sposób działania wybijających się na tym polu jednostek, wreszcie definiuje podstawowe problemy współczesnej masy kuratorsko-krytycznej. Ciekawym dopełnieniem tego materiału jest rozmowa ze Stachem Szabłowskim, kuratorem związanym z CSW Zamek Ujazdowski, o zdobywaniu przez niego zawodowych szlifów i budowaniu swojej marki jako multidyscyplinarnego freelancera, który od wielu lat z powodzeniem łączy pracę kuratorską z krytyką artystyczną.
Temat artystycznej freelancerki i zmagań instytucjonalnych pojawia się też w materiałach odnoszących się już do działalności samych artystów. W tym numerze koncentrujemy się na dwóch indywidualnościach — Tymku Borowskim i Łukaszu Surowcu. Ten pierwszy przygotował dla nas dłuższy tekst definiujący jego praktykę artystyczną, z kolei o tym drugim pisze Szymon Maliborski, a konkretnie o jego projekcie Skup łez, który rok temu wywołał wiele szumu w mediach. Porównanie tych dwóch, jakże różnych sylwetek wypada niezwykle pouczająco. Jeszcze inną, bardziej indywidualistyczną postawę twórczą reprezentuje Mateusz Sadowski, którego kapitalne prace goszczą w rubryce Do zobaczenia oraz na naszej okładce.
Jak zwykle staramy się trzymać rękę na pulsie i opisywać najciekawsze wydarzenia ostatniego kwartału — czy to poprzez staranną selekcję godnych polecenia wystaw w dziale Recenzje, czy też poprzez krytyczne pióra naszych felietonistów. Wydarzeniem bieżącego numeru uczyniliśmy 56 Biennale w Wenecji, które relacjonuje dla nas Piotr Kosiewski. Tegorocznymi bohaterami Polskiego Pawilonu zostali Joanna Malinowska i C.T. Jaspers, którzy równocześnie mieli wystawę retrospektywną w Muzeum Sztuki, na co także zwróciliśmy uwagę. Godny polecenia jest tekst Andrzeja Leśniaka o siedzibie Fundacji Galerii Foksal, której przebudowa zapoczątkowała nowy etap w dyskusji o współczesnym stosunku do architektury późnego modernizmu i sposobach jej rewitalizacji. Pamiętając o tegorocznych jubileuszach polskich BWA, do rubryki Wskazane zaprosiliśmy tym razem Monikę Szewczyk, dyrektorkę białostockiego Arsenału. Mamy nadzieję, że lektura „dziewiątki” będzie dla naszych czytelników tak pożywna jak zaproponowany przez nią zestaw the best of.
SPIS TREŚCI
s. 21
OD REDAKCJI
tekst: Karolina Plinta
Temat numeru
s. 30
NEGOCJATORZY SZTUKI
tekst: Adam Mazur
ilustracje: Piotr Macha
Obiekt kultury
s. 48
PRZEJRZYSTOŚĆ BETONU
NOWA SIEDZIBA FUNDACJI GALERII FOKSAL
tekst: Andrzej Leśniak
Felieton
s. 59
KTO SIĘ UCZY OD KOGO?
Tekst: Agata Pyzik
Wydarzenie
s. 60
KRYZYS, MARKS, SZTUKA
tekst: Piotr Kosiewski
Felieton
s. 73
1 MAJA W ABU DABI
tekst: Wojciech Szymański
Interpretacje
s. 74
ALICJA ROGALSKA I ŁUKASZ SUROWIEC, CZAS UCZUĆ
tekst: Szymon Maliborski
Felieton
s. 85
LUDZKA STRONA TECHNOLOGII MUZEALNYCH
tekst: Zuzanna Stańska
Rozmowa
s. 86
BYLIŚMY REALISTAMI, ŻĄDALIŚMY NIEMOŻLIWEGO
ze Stachem Szabłowskim rozmawia Adam Mazur i Jakub Banasiak
Felieton
s. 109
ZWROT METODĄ IN VITRO
tekst: Karolina Plinta
Teoretycznie
s. 110
ZACZĄĆ OD WŁASNEJ GŁOWY
tekst: Tymek Borowski
Felieton
s. 121
ROTARY CLUB
tekst: Wojciech Albiński
Do widzenia
s. 122
Mateusz Sadowski
s. 128
RECENZJE
Wskazane
s. 192
Monika Szewczyk
SPIS RECENZJI:
s. 130
Ziemia
Muzeum Współczesne Wrocław
tekst: Jakub Gawkowski
s. 132
All we are
Gdańska Galeria Miejska
tekst: Daria Skok
s. 136
Ars Moriendi/Sztuka umierania
BWA Tarnów
tekst: Martyna Nowicka
s. 139
Attila Csörgő, Kwadratura koła
Galeria Arsenał, Białystok
tekst: Anna Miller
s. 141
Iluzje. Beeskow – Łódź 2015
Atlas Sztuki, Łódź
tekst: Agata Pyzik
s. 144
Joanna Malinowska, C.T. Jasper, Związki rozwiązki
Muzeum Sztuki, Łódź
tekst: Piotr Kosiewski
s. 149
Majątek. Rzeźby z kolekcji rodziny von Rose oraz filmy i fotografie z archiwum Zofii Chomętowskiej
Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, Warszawa
tekst: Janek Owczarek
s. 151
Działaj albo giń! Gustav Metzger – Retrospektywa
CSW Znaki Czasu, Toruń
tekst: Katarzyna Szydłowska
s. 154
Justyna Górowska, Dziewczyna, która poślubiła wulkan
lokal_30, Warszawa
tekst: Anna Miller
s. 158
Kdo na moje místo
Plato – Galeria Miasta Ostrawy
tekst: Karolina Plinta
s. 161
Oskar Dawicki, Lacrimosa
Galeria Labirynt, Lublin
tekst: Piotr Kosiewski
s. 163
Projekt Metropolis. Wystawa finałowa
Muzeum Śląskie, Katowice
tekst: Marta Kudelska
s. 166
Omer Fast
MOCAK, Kraków
tekst: Karolina Plinta
s. 169
Michał Szlaga i Tomasz Kopcewicz, Odyseja #1
Państwowa Galeria Sztuki, Sopot
tekst: Jolanta Bobala
s. 172
Piotr Bosacki, Sprawa jest w załatwianiu
CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa
tekst: Aleksander Kmak
s. 177
Natalia Wiśniewska, Twarda spacja
Galeria Miłość, Toruń
tekst: Karolina Plinta
s. 180
Thomas van Linge, Terra Inc.
Zona Sztuki Aktualnej, Szczecin
tekst: Karolina Plinta
s. 183
Andrzej Tobis, A-Z. Słowni ilustrowany języka niemieckiego i polskiego
Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa
tekst: Adam Mazur
s. 185
Artists Novels. The Book Lovers publication
Cricoteka, Sternberg Press 2014
tekst: Wojciech Szymański
s. 188
Waldemar Baraniewski, Pałac w Warszawie
red. Łukasz Gorczyca, Katarzyna Szotkowska-Beylin
Raster, Warszawa 2014
tekst: Agata Pyzik
s. 192
Curating „Eastern Europe” and beyond. Art histories through the exhibition
red. Mária Orišková
Peter Lang GmbH–VEDA SAS Publishing House, Frankfurt nad Menem–Bratysława 2013
tekst: Adam Mazur
