Na dobry początek: Najciekawsze wystawy 2016 roku
2015 rok już ostatecznie za nami, pora więc zastanowić się jakich wystaw możemy spodziewać się w roku 2016 i na co szczególnie warto zwrócić uwagę. Podobnie jak rok temu, przedstawiamy Państwu wybór wydarzeń w najważniejszych instytucjach i galeriach w kraju – tym, które nadają tempa lokalnemu życiu artystycznemu. Jak widać, nawet pomimo zmian na scenie politycznej, repertuar wystawienniczy na ten rok jest dość bogaty i różnorodny. Póki co, nie można narzekać.
Ján Mančuška
26 lutego – 15 maja 2016
Tamás Kaszás
2 czerwca – 28 sierpnia 2016
Notatki z podziemia
9 września – 13 listopada 2016
Katarzyna Kobro i racjonalizacja ruchu (tytuł roboczy)
18 listopada 2016 – luty 2017
Muzeum Rytmu
25 listopada 2016 – luty 2017
Pierwsza połowa roku w Muzeum Sztuki w Łodzi to przede wszystkim wystawy dwóch istotnych osobowości sceny czeskiej i węgierskiej. Zmarły przed kilku laty postkonceptualista Ján Mančuška doczekał się w zeszłym roku pierwszej retrospektywy w Miejskiej Galerii Sztuki w Pradze, która po pokazie w bratysławskim Kunsthalle w lutym zostanie pokazana w Łodzi. Tamás Kaszás to z kolei węgierski artysta, który w swoich działaniach porusza problemy związane z ekologią, stosunkiem człowieka do natury i degradacją środowiska. Wyrazistym wątkiem w programie wystawienniczym MS będą także relacja sztuki z muzyką i dźwiękiem. Wystawa Notatki z podziemia ukaże ten problem w kontekście undergroundu „bloku wschodniego” w latach 1968-1995. Z kolei wystawa Muzeum Rytmu i pokaz poświęconej twórczości Katarzyny Kobro będą starały się zbadać znaczenie ruchu, rytmu i dźwięków dla sztuki awangardowej.
Obrzędy powszednie i odświętne
15 kwietnia – 26 maja 2016
Wracając do Białowieży
13 maja – 23 czerwca 2016
2016 rok w Białymstoku to jak zwykle szereg wystaw indywidualnych oraz odnoszące się do lokalnego kontekstu wystawy problemowe. W tym roku w Arsenale możemy spodziewać się, między innymi, wystawy Karoliny Breguły, Gizeli Mickiewicz, Rafała Dominika, Jakuba Woynarowskiego czy Katarzyny Krakowiak, a nawet takich sław jak Mirosław Bałka. W połowie kwietnia Michał Jachuła zaprezentuje kuratorowaną przez siebie wystawę dotykającą kwestii codzienności i sacrum. Ciekawie zapowiada się także wystawa Wracając do Białowieży, której kuratorami są dwaj młodzi artyści – Jan Szewczyk i Tomasz Koszewnik.
Przechwałki i pogróżki
wrzesień – październik 2016
Mieszam kurz i złoto
listopad – grudzień 2016
Pierwsza połowa 2016 roku w bytomskiej Kronice to głównie wystawy indywidualne (m.in. Agaty Biskup, Doroty Hadrian, Dominika Cymera), a na ciekawsze, problemowe prezentacje trzeba będzie poczekać do września. Wtedy otwiera się wystawa Przechwałki i pogróżki, poświęcona sporom i antagonizmom na współczesnej, polskiej scenie artystycznej. Kuratorzy wystawy, Łukasz Białkowski i Piotr Sikora, zamierzają poprowadzić jej narrację od lat 30. XX do czasów obecnych – jesteśmy niezmiernie ciekawi efektu ich pracy. Spośród wystaw planowanych przez Kronikę warto mieć na uwadze także Mieszam kurz i złoto, mająca na celu redefinicję twórczości Urszuli Broll, oraz ukazanie jej działań w kontekście dzisiejszych praktyk artystycznych.
Wędrowanie za… Jerzy Grotowski na fotografiach Jana Krzysztofa Fiołka
14 stycznia – 1 luty2016
Pola Dwurnik. Piosenka o lekarzu i inne rysunki
15 stycznia – 29 luty 2016
Marlena Kudlicka
19 luty – 3 maj 2016
Milczenie dźwięków
18 marca – 30 maja 2016
Stosunki pracy. Wystawa Kolekcji Muzeum Współczesnego Wrocław
Wiosna 2016 – 9 stycznia 2017
Wystawa białoruskiej sztuki współczesnej
17 maja – 16 sierpnia 2016
Artur Żmijewski. Muzeum Współczesne.
20 maja – 16 sierpnia 2016
Sweet Land of Liberty / Słodka kraina wolności
7 październik – 5 grudzień 2016
W związku z ESK mieszkańcy Wrocławia raczej nie będą narzekać na braki w ofercie kulturalnej. Także wydarzenia w tamtejszych instytucjach sztuki będą powiązane w mniejszym lub większym stopniu z obchodami ESK. W Muzeum Współczesnym Wrocław będzie to głównie zaznaczone podczas wystaw na początku roku. Już za niecałe dwa tygodnie otwiera się tam wystawa zdjęć Jana Krzysztofa Fiołka (dokumentujących działalność Jerzego Grotowskiego i Teatru Laboratorium ) oraz wystawa rysunków Poli Dwurnik, zorganizowana w ramach Think Tank Lab Triennale. Niedługo po tych otwarciach rozpocznie się też wystawa Mileny Kudlickiej, która wejdzie w dialog z pracami Stanisława Dróżdża. W marcu z kolei będzie można zobaczyć wystawę Milczenie dźwięków, pokazywaną w zeszłym roku w BWA Jelenia Góra i Galerii Sztuki w Legnicy. Jednym z kluczowych wydarzeń w tym sezonie w MWW będzie jednak prezentacja kolekcji Muzeum, budowanej od 2011 roku i będącej wymownym symbolem tożsamości tej instytucji.
W 2016 roku we wrocławskim muzeum nie zabraknie także wystaw przybliżających sztukę z regionu Europy Środkowej i Wschodniej – tym razem będzie to białoruska sztuka współczesna. W maju działalności muzeum przyjrzy się Artur Żmijewski, który najwyraźniej na dobre wszedł w rolę terapeuty instytucjonalnego pola sztuki. Końcówka roku przyniesie zaś wystawę Słodka kraina wolności, problematyzującą pojęcie wolności i zniewolenia.
La Déchirure
15 stycznia 2016 – 28 luty 2015
Wobec awangardy XX-wieku
4 marca 2016 – 3 kwietnia 2016
Erika Hoffmann: Mój wybór dla Atlasa Sztuki z Kolekcji Hoffmann
15 kwietnia 2016 – 05 maja 2016
Bez przesady można powiedzieć, że 2016 rok w Atlasie Sztuki szykuje się przebojowo. Tegoroczny program rozpocznie wystawa La Déchirure o intrygującym składzie artystów (Monika Sosnowska, Marek Szczęsny, Karolina Wiktor) w wyborze prof. Andrzeja Turowskiego. W marcu galerię zawojują awangardziści (C. Bodzianowski, O. Dawicki, A. Dłużniewski, Z. Libera, E. Lopez-Menchero, J. Koller, J. Kozłowski, A. Partum, A. Paruzel, J. Robakowski, J. Treliński, R. Waśko, P. Weibel). Kwiecień z kolei przyniesie wystawę fragmentu kolekcji Eriki Hoffmann, na której znajda się prace takich artystów jak Jean Michel Basquiat, Vanessa Beecroft, Dan Flavin, Isa Genzken, Nan Goldin, Felix Gonzales-Torres i Christopher Wool, Katharina Grosse, Steve McQueen, Pipilotti Rist, Andy Warhol czy Frank Stella. Na tym oczywiście nie koniec – zdradzimy, że w czerwcu szykuje się tam wystawa Roberta Rauschenberga, a na jesień planowane są wystaw Stefana Gierowskiego i Newshy Tavakolian.
Po co wojny są na świecie. Sztuka współczesnych outsiderów
Robiąc użytek. Życie w epoce postartystycznej
Chleb i róże. Strategie identyfikacji klasowej współczesnych artystów
19.02 – 01.05.2016
Tegoroczne plany wystawiennicze w MSNie są w dużej mierze zależne od konieczności wyprowadzki z Pawilonu Emilia. Ta nastąpi jednak dopiero 15 maja – do tego czasu będziemy mogli zobaczyć trzy nowe wystawy w tej instytucji. Tym razem kuratorzy MSNu zabrali się za tematy kluczowe dla sztuki II połowy XX wieku i początków nowego tysiąclecia – roli i wpływu sztuki na życie codzienne, statusu społecznego artystów współczesnych oraz redefinicję sztuki naiwnej w wykonaniu polskich artystów-amatorów.
W drugiej połowie roku Muzeum, dysponując tylko przestrzeniami przy Pańskiej 3, będzie o sobie przypominać dzięki programowi wydarzeń performatywnych, publikacji książki podsumowującej badania realizowane z André Lepeckim oraz otwarciu archiwum performansu (we współpracy z Archiwamu MSN i Filmoteką MSN). W Planach jest także kolejna edycja Warszawy w Budowie.
Układ otwarty / Unfolding Constellations
5 luty – 3 kwietnia 2016
Plany CSW Znaki Czasu w nowym roku ciągle pozostają tajemnicą, wiadomo za to, że na początku lutego otworzy się tam dobrze zapowiadająca się wystawa. Układ otwarty będzie prezentacją twórczości pięciu rzeźbiarek pochodzących z Polski i Niemiec (Katarzyna Kobro, Inge Mahn, Ulrike Mohr, Natalia Stachon, Iza Tarasewicz). Należą one do różnych generacji, ale łączy je zainteresowanie przestrzenią, rozumianą na sposób wielowymiarowy. Inge Mahn, Ulrike Mohr, Natalia Stachon i Iza Tarasewicz zostały poproszone o stworzenie instalacji pomyślanych specjalnie dla wnętrz galerii, a dopełniać je będą prace ikony sztuki awangardowej, Katarzyny Kobro.
BWA Wrocław
Eduardo Chillida, Brzmienia
15 stycznia – 13 marca 2016
Eudardo Chillida mógł zostać piłkarzem, ale z powodu poważnej kontuzji musiał zrezygnować z kariery bramkarza. Zamiast tego zaczął studiować architekturę, a następnie wyjechał do Paryża, gdzie poznał tamtejszą bohemę artystyczną i w końcu sam stał się artystą. I to nie byle jakim – Chillida jest zaliczany do czołówki najświetniejszych artystów II połowy XX wieku, obok Alberta Giacometti czy Constantina Brâncuși. Jego twórczość, inspirowana stylem Basków, prowokowała do dyskusji nawet takie osobowości jak Martin Heidegger czy Emil Cioran. Już niedługo jego prace będzie można podziwiać w BWA Wrocław, gdzie z okazji rozpoczęcia obchodów ESKa otwiera się jego wystawa Brzmienia.
Medycyna w sztuce
21 kwietnia – 2 października 2016
Robert Devriendt, Making Connections
21 kwietnia -25 września 2016
Jarosław Kozłowski, Doznania rzeczywistości i praktyki konceptualne 1965–1980
21 października 2016 – 2 kwietnia 2017
Wystawa indywidualna Daniela Spoerriego
21 października 2016 – 2 kwietnia 2017
W MOCAKu niemalże do końca marca można oglądać wystawy otwarte jeszcze w zeszłym roku. Na kolejne „wielkie rozdanie” poczekamy więc do kwietnia, ale warto uzbroić się w cierpliwość. Gwoździem programu będzie wówczas Medycyna w sztuce, czyli kolejna wystawa z serii mocakowych kolosów encyklopedycznych. Biorąc pod uwagę specyfikę hasła przewodniego, może być ciekawie. W tym samym czasie rozpocznie się także wystawa malarza Roberta Devriendta, którego prace zostały zakupione w zeszłym roku do kolekcji MOCAKu. Jesień z kolei przyniesie w tej instytucji dwie ważne wystawy – indywidualną Daniela Spoerriego oraz przeniesione z CSW Znaki Czasu Doznania rzeczywistości i praktyki konceptualne 1965–1980 Jarosława Kozłowskiego.
Cały czas w pracy
kwiecień-maj 2016
Wykrój. Miasto. Tarnów
czerwiec-sierpień 2016
Sprawna ręka
listopad-grudzień 2016
2016 rok w BWA Tarnów zapowiada się intensywnie. Oprócz wystaw indywidualnych (m.in. Sławy Harasymowicz, Klementyny Stępniewskiej, Aleksandry Bujnowskiej), uwagę zwracają trzy wydarzenia: pierwsze z nich to wystawa Cały czas w pracy kuratorowana przez Romualda Demidenko, kolejna to Wykrój. Miasto. Tarnów – międzynarodowa wystawa łącząca historię Tarnowa i modę, której kuratorem jest Marcin Różyc. Wreszcie, ciekawie zapowiada się także wystawa Sprawna ręka, zorganizowana wokół twórczości Moshe Kupfermana, do której zaproszono Magdalenę Burdzyńską, Przemysława Branasa, Marka Chlandę, Kaję Gliwę i Jadwigę Sawicką.
Zuzanna Janin, Siedem tańców
15 stycznia – 28 lutego 2016
Miłosny performance
12 lutego – 20 marca 2016
VALIE EXPORT
11 marca – 30 kwietnia 2016
Na opak
15 kwietnia – 3 lipca 2016
Michael Nyman, NYman with a Movie Camera
maj – lipiec 2016
W tym roku w galerii Labirynt nie zabraknie wątków feministycznych i kobiecych. Jeszcze w tym miesiącu rozpocznie się tam wystawa Zuzanny Janin Siedem tańców. Znajdziemy na niej wiele nowych prac, lecz dotykających problemów od dawna nurtujących artystkę, z reguły osobistych. W lutym zapewne niejednemu zrobi się gorąco na widok wystawy Miłosny performance, która jest kontynuacją badań Zofii Krawiec w tym zakresie. Marzec to z kolei wystawa Valie Export. Mało kto wie, ale to właśnie w galerii Labirynt odbyła się pierwsza wystawa w Polsce tej artystki (1977 rok) i fakt ten był inspiracją do powtórzenia wystawy, tym razem podsumowującego dorobek Export. Lato w Labiryncie minie w cieniu wystawy Na wspak dedykowanej młodszym widzom. Niezwykle ciekawie zapowiada się także wystawa Michaela Nymana, artysty i kompozytora (współpracował m.in. z Peterem Greenawayem i Jane Campion). W Labiryncie Nyman zaprezentuje wielokanałową instalację wideo inspirowaną filmami Dzigi Wiertowa.
Z mojego okna widać wszystkie kopce
4 marca – 8 maja 2016
Pawilon wystawowy
od 4 marca
Wystawa poświęcona Sol LeWittowi
Krzysztof Pijarski / Aurelien Froment
25 maja – 21 sierpnia 2016
Andrzej Pawłowski. Wystawiennik
Węże, sztylety i płatki róż. Polska powojenna ilustracja książkowa
Anna Zaradny
17 września – 18 listopada 2016
Pierwsza połowa 2016 roku w Bunkrze Sztuki będzie okazją do przyjrzenia się historii tej instytucji , jak i samej historii wystawiennictwa. 4 marca rozpocznie się wystawa Z mojego okna widać wszystkie kopce, poświęcona początkom Bunkra Sztuki, jego relacjom z lokalnym środowiskiem artystycznym oraz samemu budynkowi, zaprojektowanemu przez Krystynę Tołłoczko-Różyską. Wystawa będzie łączyć materiały archiwalne z nowymi pracami wykonanymi przez zaproszonych artystów, dodatkową atrakcją będzie także możliwość podziwiania odsłoniętych okien górnej galerii, zasłoniętych przez ostatnie 20 lat. Tego samego dnia otworzy się Pawilon wystawowy – osobna przestrzeń w Bunkrze, poświęcona historii wystawiennictwa i pomyślana jako projekt permanentny.
W okolicach wakacji w Bunkrze będzie można zobaczyć wystawę poświęconą legendzie sztuki konceptualnej i minimalistycznej, Sol LeWitowi, oraz indywidualną wystawę Krzysztofa Pijarskiego i Aureliena Fromenta. Jesień z kolei upłynie tam w cieniu indywidualnych wystaw Anny Zaradny i Andrzeja Pawłowskiego, uznanego krakowskiego artysty i założyciela Wydziału Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Towarzyszyć im będzie jeszcze wystawa Węże, sztylety i płatki róż, prezentująca twórczość najmłodszego pokolenia polskich ilustratorów na tle zjawiska, jakim była Polska Szkoła Ilustracji.
Villa Straylight
29 stycznia – 22 maja 2016
Rzeczy robią rzeczy
26 lutego – 29 maja 2016
Angelika Markul, To, co stracone, jest na początku
marzec – czerwiec 2016
El Hadji Sy
czerwiec – październik 2016
Public Spirit / Duch wspólnoty
wrzesień 2016 – styczeń 2017
Wystawienniczy nowy rok w Zamku Ujazdowskim rozpocznie się tam od postinternetowej wystawy Villa Straylight przygotowanej przez Stacha Szabłowskiego, do której zaproszeni zostali Kuba Bąkowski, Michał Frydrych i Piotr Grabowski. Pod koniec lutego z pierwszym projektem wystartuje Joanna Zielińska. Kuratorowana przez nią wystawa Rzeczy robią rzeczy poświęcona będzie problemowi animacji świata nieożywionego w odniesieniu do teatru lalkowego. W pierwszej połowie roku szykują się także wystawy indywidualne – Angeliki Markul oraz El Hadij Sy, senegalskiego artysty, kuratora i aktywisty. Druga połowa roku upłynie z kolei w cieniu dwóch wystaw problemowych: Nowych map przyczynowości kuratorowanych przez Jarosława Lubiaka oraz pokaz sztuki współczesnej z Azji Południowo-Wschodniej przygotowany przez Meiyę Cheng.
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Frank Stella i Synagogi Dawnej Polski
19 luty – 20 czerwca 2016
Obecność / Brak / Ślady
10 marca – 25 kwietnia
Tegorocznym hitem w Muzeum POLIN będzie wystawa Franka Stelli, a konkretnie – części prac z serii Polish villages, inspirowanych architekturą żydowskich synagog w Polsce, którą Stella poznał za sprawą książki polskich architektów Kazimierza i Marii Piechotków. Ciekawostką wystawy w Polin jest fakt, iż kuratorzy, oprócz prezentacji wybranych prac z cyklu, postanowili także oddać proces ich powstawania, co zostało skonsultowane z artystą. Na wystawie będzie też można zobaczyć zdjęcia, które zainspirowały Stellę – fotografie dokumentacyjne i rysunki pomiarowe synagog powstałe w ramach inwentaryzacji przeprowadzanej przez Zakład Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej.
Drugą wystawą, jaką będziemy już niedługo mogli zobaczyć w Muzeum, jest Obecność/Brak/Ślady – wystawa podsumowująca 13 rezydencji artystycznych, które miały miejsce w POLIN.
Sislej Xafa
23 styczeń – 27 marzec
Mihut Boscu Kafchin
8 kwiecień – 12 czerwiec
Skansen
26 czerwca – 11 września
Intermarium
23 września – 20 grudnia
W tym roku warto odwiedzić także BWA Sokół w Nowym Sączu, gdzie szykuje się kilka interesujących wystaw. W pierwszej połowie roku będą to wystawy Sisleja Xafy i Mihuta Boscu Kafchina – malarza, rzeźbiarza i przedstawiciela „szkoły z Klużu”. Nietypowym przeżyciem może być wystawa w skansenie, jaką przygotowują wspólnie Magda Ujma i Wojciech Szymański. Zaproszeni artyści wykonają swoje dzieła na miejscu, w skansenie, i będą odnosić się do takich problemów jak kultura i sztuka ludowa, ich definiowanie, historia, ochrona i kulturotwórcza działalność mieszkańców wsi. Nie zabraknie też wątków politycznych, tym razem na wystawie Intermarium, kuratorowanej przez Piotra Sikorę i Łukasza Białkowskiego. Poświęcona jest ona problemowi tożsamości Europy Środkowo-Wschodniej i jej odbiciu w sztuce ostatnich 30 lat.
Antti Laitinen,W poszukiwaniu utopii
15 stycznia – 3 kwietnia 2015
Głęboka woda
19 stycznia – 18 luty 2016
Present Performance
3-5 maja 2016
Michał Łagowski, Justyna Orłowska, Pomme de Terre, Nana Cwujdzieńska i Adam Kruk
3 maja – 10 lipca 2016
Jimmie Durham/Akumulatory/Matt’s
15 lipca -28 sierpnia .2016
Podzielić przez pomnożyć
18 listopada 2016 – 2 kwietnia 2017
Gdańskie Biennale Sztuki
16 grudnia 2016-12 lutego 2017
Program GGM na nadchodzący rok to przede wszystkim młodzi artyści i performens. Nowy rok otwierają w galerii wystawy performera Antti Laitinena oraz Głęboka woda, prezentująca młode osobowości twórcze z Gdańska. Warto na pewno pamiętać o festiwalu Present Performance, odbywający się w czerwcu na plaży w Gdańsku-Brzeźnie. Po nim szykuje się wystawa Michała Łagowskiego, Justyny Orłowskiej, Pomme de Terre, Nany Cwujdzieńskiej i Adama Kruka. Na okres wakacji szykuje się już od dawna zapowiadana wystawa o Matt’s Gallery i Akumulatorach, przygotowywana przez Patrycję Ryłko. Ambitnie zapowiada się także wystawa Podzielić przez pomnożyć, skupiona na postawach twórczych występujących w różnych sytuacjach powiązanych z historią najnowszą w Polsce i zagranicą. Rok w Gdańskiej Galerii Miejskiej zakończy Gdańskie Biennale Sztuki, skierowane do środowiska artystycznego Trójmiasta i okolic.
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
Wojciech Zamecznik. Foto-graficznie
29 stycznia – 24 kwietnia 2016
Magdalena Więcek. Działanie na oko
19 lutego – 17 kwietnia 2016
Tu czy tam? Współczesna polska ilustracja dla dzieci
19/20 lutego – 8 maja 2016
Teresa Murak
29 kwietnia – 26 czerwca 2016
Podróżnicy
13 maja – 21 sierpnia 2016
Rafał Bujnowski
20 maja – 10 lipca 2016
Bogactwo
15 lipca – 9 października 2016
2016 rok w Zachęcie upłynie głównie pod znakiem wystaw monograficznych artystów znanych i lubianych, ale także takich, o których powinniśmy lepiej pamiętać. Rok otworzy duża wystawa Wojciecha Zamecznika – wybitnego przedstawiciela Polskiej Szkoły Plakatu, ale również projektanta, fotografa i scenografa. Mając na uwadze jego zróżnicowany dorobek, w Zachęcie zobaczymy zarówno jego plakaty, co i twórczość fotograficzną. Już w lutym szykuje się za to otwarcie retrospektywnej wystawy Magdaleny Więcek, jednej z ciekawszych artystek zajmujących się rzeźbą po 1945 roku. Zupełnie odmienną strategię i podejście do sztuki reprezentuje inna kobieta, która zagości w salach Zachęty w tym roku – jest to autorka instalacji i performansów Teresa Murak, której wystawa planowana jest na kwiecień. W maju będzie także szansa by nadrobić zaległości z zeszłorocznego biennale w Wenecji i obejrzeń Halkę/Haiti C.T. Jaspera i Joanny Malinowskiej – będzie pokazywana w ramach wystawy Podróżnicy. W okolicach lata emocji może za to dostarczyć indywidualna wystawa Rafała Bujnowskiego, otwarcie polskiego pawilonu na Biennale Architektury w Wenecji (projekt Podwójna fasada Dominiki Janickiej i Michała Gdaka) oraz problemowa wystawa Bogactwo, prezentująca prace młodych artystów, którzy w swojej twórczości odnoszą się do problemu bogactwa, pieniądza, kultu dolara, radości posiadania, epatowania dobrami materialnymi, a także statusu majątkowego (również samych artystów).