NA DOBRY POCZĄTEK: CO WARTO ZOBACZYĆ W WAKACJE 2016 W EUROPIE ŚRODKOWO – WSCHODNIEJ?
Roman Štětina / Miroslav Buriánek, Instructions for use of Jiří Kolář, dzięki uprzejmości Plato Ostrava
CZECHY
Galeria Morawska
Josef Hoffman / Josef Frank, From “Endless Trimmings” to an Open System
22 czerwca – 30 października 2016
Adéla Svobodová, Antiobject
17 czerwca – 30 października 2016
27. Brno Biennale 2016
16 czerwca – 30 października 2016
Plato
Pavel Pepperstein, Memory is over
19 maja – 21 sierpnia 2016
Roman Štětina / Miroslav Buriánek, Instructions for use of Jiří Kolář
23 czerwca – 19 września 2016
SVIT
Wojciech Bąkowski, Holiday Power Supply
9 lipca – 20 sierpnia 2016
Národní galerie v Praze
Ai Wei Wei, Zodiac Heads
6 lutego – 31 sierpnia 2016
Nicole Morris / Miroslava Večeřová, Girlfriend
24 czerwca – 18 września 2016
Dreams and Reality
24 czerwca – 25 września 2016
FUTURA
More Than Lovers, More Than Friends
21 czerwca – 11 września 2016
Robert Šalanda, Passive Perpetrator
21 czerwca – 11 września 2016
Jeżeli letnie wojaże zaprowadzą was do naszych południowych sąsiadów, obok praskich oczywistości polecamy wizytę na Morawach. W Brnie warto wstąpić do Galerii Morawskiej, która stała się centralnym punktem 27. Biennale Grafiki, goszcząc wystawy z pogranicza sztuk wizualnych i projektowania: From “Endless Trimmings” to an Open System Josefa Hoffmanna i Josefa Franka, Antiobject Adéli Svobodovej czy wystawę główną Biennale.
Z kolei w Ostrawie – gdzie swoją siedzibę ma prężnie działająca galeria Plato – w trakcie wakacji można obejrzeć dwa warte uwagi pokazy: indywidualną wystawę rosyjskiego artysty Pavla Peppersteina Memory is over oraz Instructions for use of Jiří Kolář Romana Štětiny i Miroslava Buriánka. Pierwsza prezentuje dwa cykle malarskie Peppersteina, jeden – poświęcony wyobrażeniom przyszłości, drugi skoncentrowany na refleksji nad pamięcią kolektywną odnoszącą się do mitów greckich i ich interpretacji. Z kolei wystawa Romana Štětiny, laureata prestiżowej nagrody Jindřicha Chalupeckego, podejmuje wątek szczególnie obecny w twórczości tego młodego artysty – radio. Projekt to rodzaj making-off’u radiowej adaptacji poezji Jiříego Kolářa Instructions for use, wyemitowanej w eterze po raz pierwszy w roku 1969. W pracy wykorzystane zostały reżyserskie notatki “współtwórcy” projektu, Miroslava Buriánka, któremu artysta składa swoisty hołd – to on, dekadę temu, wprowadził Štětinę w radiowy „wszechświat”.
W Pradze warto zacząć od polskiego akcentu w galerii SVIT, gdzie otworzyła się właśnie solowa wystawa Wojciecha Bąkowskiego Holiday Power Supply. Koncentruje się ona na relacji pomiędzy słowem a obrazem w twórczości Bąkowskiego, za punkt centralny obierając jego film Sound of my Soul. W Galerii Narodowej nadal można oglądać ostatki z jubileuszu jej 220-lecia – m.in. projekt Zodiac Heads Ai Wei Weia. Powiew nowości zapewni pokaz Girlfriend dwóch młodych artystek Nicole Morris i Miroslavy Večeřovej oraz skądinąd znajomo brzmiący tytuł wystawy poświęconej trzydziestoleciu kolekcji architektury NG, Dreams and Reality. W galerii FUTURA obok grupowego projektu More Than Lovers, More Than Friends zobaczyć można także solowy pokaz Passive Perpetrator czeskiego malarza Roberta Šalandy, który jest próbą przełożenia tak zwanej neutralnej narracji na język wystawy.
Network Architecture Lab, mat. prasowe CAC Vilnius
LITWA
CAC Contemporary Art Centre
Network Architecture Lab, Detachment
17 czerwca – 14 sierpnia 2016
Antanas Gerlikas, Dunes
17 czerwca – 14 sierpnia 2016
Post Ars, The Score
17 czerwca – 14 sierpnia 2016
Galerija Vartai
Heimo Zobernig / Julia Haller
22 czerwca – 30 lipca 2016
Wileński CAC na wakacje przygotował trzy niezwykle interesujące propozycje. Przestrzeń hali głównej w galerii zajął Network Architecture Lab (Kazys Varnelis i Leigha Dennis), eksperymentalny think-tank działający w Nowym Jorku badający wpływ technologii cyfrowej i sieci telekomunikacyjnych na architekturę i społeczeństwo. Przygotowana dla CAC wieloelementowa instalacja Detachment podejmuje refleksję na temat oddziaływania urządzeń mobilnych na ciało i umysł człowieka – tworząc jednocześnie przestrzeń, gdzie odpoczynek od cyfrowego szumu staje się możliwy. Kolejna wystawa to Dunes Antanasa Gerlikasa – litewskiego artysty, który w swojej praktyce odwołuje się do marzeń sennych; zaprezentowane w galerii prace to próba przełożenia ich na język sztuki. W CACu zobaczyć można również wystawę The Score legendarnego litewskiego kolektywu Post Ars, w ramach której pokazywana jest fotograficzna dokumentacja performerskich działań grupy z lat 1989 – 91. Będąc w Wilnie warto zajrzeć również do galerii Vartai, gdzie aktualnie trwa wystawa malarstwa wiedeńskich artystów Hemo Zoberninga i Julii Haller.
Rashid Johnson, Within Our Gates, widok wystawy, Garage Museum of Contemporary
Art, Moskwa, 2016
ROSJA
5th Moscow International Biennale for Young Art
1 lipca – 10 sierpnia 2016
Garage Museum of Contemporary Art
Rashid Johnson, Within Our Gates
17 marca – 31 sierpnia 2016
Co-thinkers
7 lipca – 9 września 2016
Tretyakov State Gallery
Restart. The Modern Art: 1960 – 2000
15 kwietnia 2016 – 17 grudnia 2017
Moskwa, centrum rosyjskiego życia artystycznego, sprzyja rozwojowi kolejnych inicjatyw związanych ze sztuką współczesną. Jedną z nich jest Moscow Young Art Biennale dla artystów do 35. roku życia, którego piąta edycja przypada właśnie na ten rok. W ramach programu głównego, w postindustrialnej przestrzeni manufaktury Trekhgornaya, pokazywana jest wystawa Deep Inside poświęcona formom współczesnego eskapizmu. Podczas wizyty w stolicy kolejnym must-see jest Garage, prywatna instytucja poświęcona sztuce współczesnej, która od niemalże dekady realizuje ambitny międzynarodowy program. W wakacje można obejrzeć tam między innymi powstałą na zamówienie Garage instalację Rashida Johnsona Within Our Gates czy wystawę Co-thinkers, która – obok prezentacji prac artystów takich jak Maurizio Cattelan, Barbara Kruger, Cindy Sherman czy James Turell – ma za zadanie realizować pogłębioną, edukacyjną misję muzeum. Warto wybrać się również do położonej nieopodal Galerii Tretyakov, gdzie w ramach wystawy Restart. The Modern Art: 1960 – 2000 prezentowany jest wybór z kolekcji sztuki współczesnej instytucji.
Teodor Graur / Cristian Rusu, M, widok wystawy, dzięki uprzejmości galerii Plan B
RUMUNIA
Muzeul National de Arta Contemporana
Shape of Time – Future of Nostalgia
21 kwietnia – 9 października 2016
Jiři Kovanda, Anti-heroism and Resistance
30 czerwca – 23 października 2016
Galeria Plan B
Teodor Graur / Cristian Rusu, M
10 czerwca – 31 lipca 2016
W Bukareszcie na pewno nie można ominąć tamtejszego Muzeum Sztuki Nowoczesnej, zlokalizowanego w części największego budynku świata – rumuńskiego Parlamentu. Obecnie odbywa się tam m.in. wystawa Shape of Time – Future of Nostalgia z kolekcji Deutsche Telekom, podejmująca kwestie różnorodnych narracji historycznych w pracach artystów pochodzących z państw postkomunistycznych. Niezdecydowanych być może przekona silna polska reprezentacja – ekspozycja zawiera prace m.in. Anety Grzeszykowskiej, Zofii Kulik, Pauliny Ołowskiej czy Agnieszki Polskiej. Pokaz Anti-heroism and Resistance Jiřiego Kovandy kontynuuje misję instytucji w promowaniu sztuki z bloku wschodniego. Antysystemowy charakter działań tego czeskiego konceptualisty jest bliski praktykom rumuńskich artystów takich jak Ion Grigorescu, Florin Maxa, Onucsan Miklos. Kovanda koncentruje się nie tyle na produkcji sztuki, co refleksji nad kwestiami dotyczącymi przede wszystkim relacji między społeczeństwem a sferą publiczną – w MNACu będzie można zobaczyć serię minimalistycznych interwencji w przestrzeni budynku instytucji. W trakcie podróży warto zajrzeć do Klużu-Napoki, gdzie znajduje się siedziba jednej z wiodących rumuńskich galerii prywatnych – Plan B. Obecnie odbywa się tam wystawa pt. M Teodora Graura i Cristiana Rusu, prezentująca dwie odmienne artystyczne postawy wobec koncepcji pomnika i pomnikowości w odniesieniu do tradycji modernizmu.
Loss. In memory of Babi Yar, widok wystawy
UKRAINA
PinchukArtCentre
Loss. In memory of Babi Yar
21 maja 2016 – 17 stycznia 2017
Research Platform: Transformation
21 maja 2016 – 8 stycznia 2017
Research Platform: Guilt
21 maja – 2 października 2016
Lada Nakonechna, Research Platform: Exhibition
21 maja – 4 września 2016
W Kijowie polecamy wizytę w PinchukArtCentre, gdzie w okresie wakacyjnym obejrzeć można cztery międzynarodowe i ukraińskie projekty grupowe. Loss. In memory of Babi Yar to grupowa wystawa poświęconą masowym mordom w wąwozie Babi Jar, gdzie 75 lat temu naziści zamordowali około 34 tys. ukraińskich Żydów. Centralnym punktem ekspozycji jest stworzona specjalnie na tę okazję monumentalna praca Christiana Boltanskiego, podejmująca temat pamięci zbiorowej w tym szczególnym kontekście. Na wystawie zobaczymy także prace amerykańskiej artystki Jenny Holzer i Belgijki Berlinde De Bruyckere. Pozostałe pokazy koncentrują się na współczesnej sztuce ukraińskiej – cykl Research Platform ma na celu stworzenie żywego archiwum sztuki ukraińskiej od lat 80. XX wieku aż do dziś. I tak Transformation to obserwacja zmian w ukraińskim malarstwie od późnych lat 80. aż do początków nowego millenium. Z kolei Guilt analizuje kwestie odpowiedzialności i poczucia winy w perspektywie historycznej i indywidualnej. Ostatnią z cyklu jest solowa wystawa Lady Nakonechnej – serdecznie zachęcamy do lektury wywiadu z kuratorką Anną Smolak, który ukazał się niedawno na naszych łamach.
Armando Lulaj, It Wears as It Grows, 2011, mat. prasowe Ludwig Museum
WĘGRY
Ludwig Museum
The Whale That Was a Submarine. Contemporary Positions From Albania and Kosovo
15 lipca – 11 września 2016
Tranzit
Cartography of Artist Solidarity – Narratives and Ghosts from the International Art Exhibition for Palestine, 1978
2 czerwca – 31 lipca 2016
Trapéz
Dominika Trapp, And indeed the tragedy of our age is fully present in it
23 czerwca – 29 lipca 2016
Molnár Ani Gallery
Emese Benczúr / Marge Monko, Let It Shine
11 maja – 16 września 2016
Wakacyjna oferta kulturalna Budapesztu zachęca do podróży. W Ludwig Museum otwiera się przekrojowa wystawa sztuki współczesnej z Albanii i Kosowa The Whale That Was a Submarine, pierwsze tak obszerne studium nowych tendencji artystycznych z tej części Europy. Z kolei galeria Tranzit na wakacje przygotowała pokaz Cartography of Artist Solidarity – Narratives and Ghosts from the International Art Exhibition for Palestine, 1978. Tytułowe wydarzenie – początek kolekcji palestyńskiego muzeum sztuki współczesnej, określane również “muzeum na emigracji” – staje się punktem wyjścia do badania ówczesnych ruchów antyimperialistycznych na terenie Bliskiego Wschodu, których niespełnione postulaty stały się jedną z przyczyn dzisiejszych konfliktów w regionie. Warto zajrzeć również do budapesztańskiego sektora prywatnego – w galerii Trapéz aktualnie zobaczyć można solową wystawę Dominiki Trapp And indeed the tragedy of our age is fully present in it. Ta młoda węgierska artystka podejmuje refleksję nad zaburzoną relacją między człowiekiem a środowiskiem, analizując jego różne postawy wobec nieuniknionej ekologicznej katastrofy. Z kolei w galerii Molnár Ani zagościły dwie artystki: Emese Benczúr i Marge Monko, których prace w ramach ekspozycji Let It Shine skupiają się na krytyce mechanizmów współczesnego konsumpcjonizmu.
