„Moje obrazy” Arka Pasożyta w Galerii Forum w Toruniu
Kolekcja obrazów Arka Pasożyta, które – znajduje, skupuje, wygrzebuje porzucone pod śmietnikami lub wyszukuje w internecie na stronach z drobnymi ogłoszeniami – jest wypadkową radykalnego podejścia artysty do sztuki i jego kontr kapitalistycznej postawy przeciwstawiającej się bezmyślnej nadprodukcji i konsumpcji ponad miarę. Stworzył w ten sposób unikalną bazę dzieł odrzuconych, w której mnogość kontekstów i zebranych historii, jest zaledwie prologiem dla całkowicie nowej opowieści, która będzie dopiero pisana.
Zbiór ten możemy traktować, jako swoiste żywe archiwum, w którym znajdują się obrazy wszelkiej maści – zarówno reprodukcje jak i oryginały – malowane na płótnach, sklejkach, przedrukowane w tysiącach egzemplarzy tak jak całkowicie unikalne twory domorosłych artystek/artystów. Obok siebie leżą ikony historii sztuki jak i zapomniane obrazy studentek i studentów akademii sztuk pięknych, których żywot skończył się zaraz po okresie zaliczeniowym. Nie są one przy tym w żaden sposób sklasyfikowane, poddane ocenie – wszystkie są jednocześnie tak samo ważne jak i nieważne.
Mogą one być argumentem w rozmowie na temat nadprodukcji sztuki, w której stawiamy pytanie: „Jaki jest sens tworzyć nowe dzieła, skoro nie potrafimy dysponować tymi, które mamy?”, a także pozytywistycznym dowodem na to, że cykl życia dzieła jest zdecydowanie dłuższy niż mogłoby się wydawać. Jego życie po życiu przy tym potrafi być zdecydowanie bardziej dyskursywne niż to miało miejsce na początku.
Dochodzimy tym samym do meritum całej sytuacji, gdyż kolekcja Arka Pasożyta nie jest jedynie hołdem względem historii, lecz przede wszystkim potężnym magazynem – poczekalnią, w której “śmierć autora” opisywana przez Rolanda Barthesa nabiera nowego wymiaru. Konteksty nadane przez autorki i autorów zacierają się, będąc po prostu bazą dla „Malarstwa Pasożytniczego”. Nie wiadomo kiedy, ani w jakich okolicznościach, każdy z zebranych obrazów stanie się podkładem dla przyszłych narracji.
Pasożyt w malarstwie często jednak uwzględnia pierwotny kontekst konfrontując go ze współczesnymi wartościami. Staje się w ten sposób komentatorem zarówno dyskursów historycznych jak i bieżących problemów społecznych. Będąc przy tym niezwykle skrupulatnym wprowadza swoją sztukę z powrotem w sam środek wydarzeń przywracając niejako sprawczość sztuce. Jego postać niosąca obraz niczym transparent, w Toruniu jest znana każdemu, kto choć raz w ostatnich latach uczestniczył w protestach społecznych, związanych z walką o prawa na rzecz człowieka i wszystkich innych żywych istot. Cykl Obrazy strajkujące, który między innymi będzie można zobaczyć na wystawie, jest stałym elementem toruńskiego krajobrazu manifestacyjnego.
Wystawa Moje obrazy jest unikatowym podejściem do twórczości artysty. Przedstawia dzieła, które jeszcze nie powstały, a jednak poprzez fakt samego umieszczenia ich w kolekcji, stają się automatycznie obrazami będącymi w procesie twórczym Arka Pasożyta.
Maciej Kwietnicki
Arek Pasożyt – artysta wizualny. W 2010 r. sformułował Manifest Pasożytnictwa przedstawiający ideę jego działań jako artysty-pasożyta odnosząc się w ten sposób krytycznie do statusu artysty w społeczeństwie. W myśl zawartych w Manifeście idei, Arek Pasożyt mieszkał, żył i tworzył pasożytując przez cztery lata w kilkunastu miastach, instytucjach kulturalnych i wszelkich miejscach związanych z kulturą. Z czasem jego działania przerodziły się w tzw. projekty żywicielskie. W tym duchu w roku 2012 powstawał cykl działań Chętnie pomogę realizowany w polskich wsiach i miasteczkach. W roku 2013 w ścisłej współpracy ze społecznością elbląskiego blokowiska rozpoczął budowę DOMu na zaniedbanym trawniku między wielkopłytowymi wieżowcami. Dom, czyli marzenie każdego młodego człowieka, który nie posiada pieniędzy na ziemię, materiały i budowniczych. Następnie starał się w różnych projektach pracować z grupami społecznymi określanymi jako „pasożyty społeczne”: Romami, z osobami długotrwale bezrobotnymi czy doświadczającymi wykluczenia. Jednym z takich projektów jest trwający w latach 2015-2016 Zakład Malarstwa „Nie do odrzucenia”, w którym pracowały osoby bezdomne. U podstaw tego i innych działań stoi wiara w terapeutyczną rolę sztuki i przekonanie, że dzięki niej ludzie mogą poprawić swoją sytuację.
W 2017 roku w ramach spisanej i opublikowanej przez toruńską Grupę nad Wisłą (której jest współzałożycielem i nadal członkiem) Deklaracji Sprzeciwu wobec aktualnej polityki kulturalnej rozpoczął Głodówkę. Protest głodówkowy odbywał się pod instytucjami kultury w Toruniu: Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu”, Teatrem Horzycy, Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki, Urzędem Miasta i Urzędem Marszałkowskim. Cała Głodówka odbyła się w mobilnej konstrukcji, w której artysta żył i nocował. Głodówka zakończyła się 9 dnia po interwencji Pogotowia Ratunkowego.
Od początku działań jako Pasożyt artysta w tle malował obrazy, które z czasem stały się coraz istotniejszą częścią jego twórczości. Poza formalnym pasożytnictwem stają się próbą głosu o kondycji człowieka i świata, a także z czasem bezpośrednim komentarzem do aktualnej sytuacji społeczno-politycznej. Na przełomie 2017 i 2018 roku, wraz z nasileniem protestów ulicznych, zaczął wychodzić z obrazami na demonstracje (Obrazy Strajkujące).
Maciej Jerzy Kwietnicki – artysta konceptualno/wizualny. Działacz i współtwórca wielu inicjatyw artystycznych i edukacyjnych w tym Grupy nad Wisłą i Niemiejsca. Uczestnik kilkudziesięciu wystaw, plenerów i festiwali. Zajmuje się sztuką relacyjną, tworzy instalacje i obiekty. Jest doktorantem szkoły doktorskiej Academia Artium Humaniorum na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W swej pracy doktorskiej skupia się na konsolidacji badań wywodzących się z myśli humanistycznej i dyskursów środowiskowych z nowymi praktykami postartystycznymi. Celem pracy jest wytworzenie transdyscyplinarnych metod artystyczno-badawczych zwiększających zrozumienie czekających nas zmian spowodowanych katastrofą klimatyczną.
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Arek Pasożyt
- Wystawa
- Moje obrazy
- Miejsce
- Galeria Forum / Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu
- Czas trwania
- 25.06–1.09.2021
- Osoba kuratorska
- Maciej Kwietnicki
- Fotografie
- Alicja Kochanowicz; dzięki uprzejmości artysty
- Strona internetowa
- art.umk.pl
