„Hommage à Stanisław Fijałkowski 1922-2020” w Galerii Ego

Zmarły 4 listopada minionego roku (w dniu swoich 98 urodzin) Stanisław Fijałkowski należy do wybitnych współczesnych malarzy i grafików. Przez krytyków sztuki bywa zaliczany do czołowych przedstawicieli łódzkich awangardzistów z tzw. kręgu Strzemińskiego.

Od pierwszych lat nowego milenium Galeria Ego nawiązała kontakt z artystą, co zaowocowało
licznymi wystawami w naszym mieście, którym towarzyszyły spotkania autorskie i wydawnictwa.Obecna – pośmiertna ekspozycja jest naszym skromnym hołdem dla Profesora, wyrazem podziwu i głębokiej wdzięczności za Jego sztukę i obecność w naszym życiu. W trakcie trwania wystawy będzie można zobaczyć film o artyście Byt intencjonalny (z roku 2018) autorstwa Małgorzaty Potockiej.

Stanisław Fijałkowski, „Asta II”, 1962, litografia 36 x 34 cm

Stanisław Fijałkowski, „10.I.60, 1960”, olej na płótnie, 74 x 50 cm

Artysta urodził się w 1922 roku, w Zdołbunowie na Wołyniu (obecnie Ukraina). W latach 1944 -1945 przebywał na robotach przymusowych w Królewcu. Po wojnie wraz rodziną osiadł w Gdańsku, a od roku 1946 zmienił miejsce zamieszkania na Łódź, co podyktowane było wyborem uczelni. Od tego momentu był związany z łódzką Akademią Sztuk Pięknych ( wówczas PWSSP), początkowo jako uczeń Władysława Strzemińskiego i Stefana Wegnera (dyplom w roku 1951 w pracowni Ludwika Tyrowicza), by następnie jako pedagog kontynuować pracę na macierzystej uczelni (od 1983 roku już jako niezależny profesor ).W latach 80. i 90. ubiegłego wieku wykładał gościnnie na uniwersytetach w Giessen, w Mons i w Marburgu.

Stanisław Fijałkowski z początkiem lat 60. wypracował odrębny i oryginalny styl, którego istota – przytaczając słowa samego autora – zawierała się w nieustannie podejmowanej próbie „harmonizowania postawy emocjonalnej z intelektualną, intuicji ze świadomością, ekspresji indywidualnej z treściami kolektywnymi”. Swoje twórcze działania opisywał w kategoriach symbolicznych, traktując symbol jako najtrafniejszą formę wyrażania złożonej duchowej rzeczywistości świata. Od początku też jasno określał własną drogę twórczą poprzez stosunek do mistrzów, od których pobierał nauki, w szczególności od wspomnianego wcześniej Władysława Strzemińskiego, ale także od klasyków europejskiej awangardy takich jak Wasyla Kandinsky’ego czy Kazimierza Malewicza, których książki przetłumaczył na język polski*.

Należy podkreślić, że twórca w większości swoich prac, tak w obrazach malarskich, rysunkowych, jak i graficznych, podejmował równolegle te same wątki tematyczne, które składają się na imponujące cykle (np. Autostrady, Studia talmudyczne, Wariacje na temat liczby cztery, obrazy żałobne itd.) i chociaż stosunkowo szybko osiągnął międzynarodowy sukces w dziedzinie grafiki, to sam uważał siebie przede wszystkim za malarza.

„Hommage à Stanisław Fijałkowski 1922-2020”, widok wystawy

„Hommage à Stanisław Fijałkowski 1922-2020”, widok wystawy

„Hommage à Stanisław Fijałkowski 1922-2020”, widok wystawy

„Hommage à Stanisław Fijałkowski 1922-2020”, widok wystawy

„Hommage à Stanisław Fijałkowski 1922-2020”, widok wystawy

„Hommage à Stanisław Fijałkowski 1922-2020”, widok wystawy

Stanisław Fijałkowski otrzymał wiele prestiżowych wyróżnień krajowych takich jak: Nagroda im. Jana Cybisa i nagroda Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida, Złoty medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis i inne. W roku 2002 odebrał tytuł doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego w Łodzi; wyróżnienie to miało dla Niego ważny i symboliczny charakter.

Dzieła artysty znajdują się w cenionych kolekcjach w kraju i za granicą, m.in. w kolekcji stałej Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Tate Gallery w Londynie, Galerii Trietiakowskiej w Moskwie.

Nakładem Galerii Ego ukazały się trzy wydawnictwa monograficzne dokumentujące twórczość Profesora: Prace na papierze, Grafika oraz Prace na papierze II.

^{* Wasyl Kandinsky, Punkt i linia a płaszczyzna, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986,
Wassily Kandinsky, O duchowości w sztuce, Państwowa Galeria Sztuki, 1996
Kazimierz Malewicz, Świat bezprzedmiotowy, Wydawnictwo Słowo/obraz terytoria, 2006}