„Geometria i piękno” w MCSW „Elektrownia”

Wystawa w Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu zatytułowana Geometria i piękno stanowi podsumowanie XXXVI Międzynarodowego Pleneru dla Artystów Posługujących się Językiem Geometrii, który w dniach 10-19 września odbył się w Domu Pracy twórczej w Radziejowicach. Prezentacja jest okazją do bliższego przyjrzenia się różnorodności postaw współczesnych artystów, odwołujących się w swojej twórczości do nurtu określanego szeroko jako geometryczny.

Historia plenerów, których inicjatorką i organizatorką jest Bożena Kowalska, sięga 1983 roku. Odbywały się one kolejno w Białowieży, Okunince, Orońsku a od 2009 roku w Radziejowicach. Ich efektem było stworzenie trzech kolekcji abstrakcji geometrycznej: w Muzeum Okręgowym w Chełmie, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku oraz Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu. Powstały w Elektrowni zbiór liczy obecnie 477 prace, wśród których znajdują się obiekty przestrzenne, malarskie, rysunki i grafiki.

Anna Alicja Trochim, „Medytacja”, 2018, olej, płótno, 90 x 90 cm

Ingo Glass, „Paarung zweiter positiver + negativer”, 2010, aluminium, lakier, 60 x 65 x 65 cm

„Gerhard Birkhofer, Shadow 4”, 2018, akryl, płótno, 60 x 60 cm

„Geometria i piękno”, widok wystawy, fot. Marcin Kucewicz

„Geometria i piękno”, widok wystawy, fot. Marcin Kucewicz

„Geometria i piękno”, widok wystawy, fot. Marcin Kucewicz

„Geometria i piękno”, widok wystawy, fot. Marcin Kucewicz

W ubiegłorocznym spotkaniu wzięło udział 51 artystów z ośmiu krajów: Austrii, Hiszpanii, Niemiec, Szwajcarii, Szwecji, USA, Węgier oraz Polski. Hasłem przewodnim pleneru było „Piękno w geometrii”. Wokół tego zagadnienia skoncentrowane były towarzyszące wydarzeniu wykłady i dyskusje.

Bożena Kowalska we wstępie do katalogu wystawy pisze: „Większość artystów pytanych na tegorocznym plenerze o piękno i geometrię opowiada się za przekazywaniem przez ich sztukę istotnych treści. Jest to zrozumiałe z punktu widzenia idei spotkań plenerowych, w których nazwie występuje pojęcie języka geometrii, co ma podkreślać, że nie chodzi tu o geometrię jako formę”.

Stąd sformułowanie twórców, jak np. „Piękno w geometrii w kontekście jedynie estetycznym (formalnym) nie jest moim założeniem. Istotna jest dla mnie koncepcja i myśl, które artysta określa jako forma.” Albo: „zachowując reguły geometrycznej formy można jednak kształtować jej sensy stosownie do potrzeb. Tak powstaje drugi, ‘nadrzędny’ poziom przekazu.” Czy: „Piękno w geometrii oznacza w moim przekonaniu przede wszystkim możliwość odkrywania logosu, czyli zasady porządkującej świat. To rozumienie nie zamyka piękna w kategoriach estetycznych.” Albo wreszcie: „Geometria jest zawsze piękna i tu czai się pułapka łatwości generowania piękna. Jedynie zamysł, koncept, rodzaj duchowego funkcjonalizmu nadaje formalnym zabawom wyższy sens.”

Rok 2018 zamyka historię organizowanych przez Bożenę Kowalską spotkań dla reprezentantów nurtu geometrycznego w sztuce. Według zapowiedzi tej krytyczki i historyczki sztuki, ubiegłoroczny plener odbył się po raz ostatni.