„Fotomorgana” w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie

Fotomorgana to tytuł wydarzenia i pojęcie dedykowane dla pewnego zbioru obiektów sztuki, które w pierwszym momencie wydają się klasyczną lub udziwnioną fotografią a tak naprawdę są tylko skomplikowanym zabiegiem artystycznym, doprowadzającym do takiego wrażenia.

To zjawisko pozornego powstania obrazu (w tym przypadku fotograficznego) mimo zastosowania odległych technik i form wypowiedzi artystycznych to jest: scenografia, instalacja artystyczna, obiekt, rekonstrukcja, assamblage czy performance. Obiektów tych nie można w pierwszym momencie sklasyfikować i przypisać im jakiejś jednoznacznej formy. Są wypadkową szeroko pojętej nauki, nowoczesnych technik i nowo powstałych metod ekspozycyjnych, dzięki którym procesy wzrokowe będą redefiniowane niemal przy każdej pracy.

Głównym założeniem pokazu jest specjalny dobór prac i efektywne ich zestawienie, w sposób niemożliwy do rozpoznania tak, że nie chodzi tu głównie o techniki fotograficzne, a jedynie o omylność naszego narządu wzroku. Celem takiego zabiegu artystycznego jest ukazanie delikatnej granicy między posiadanymi umiejętnościami spostrzegania świata a ich desygnatem. Zebrane prace w specjalnie zaaranżowanym pokazie, pozwalają na lepsze zrozumienie tego fenomenu, zjawiska powstawania pozornego obrazu za pomocą wymuszonego nastawienia odbiorcy.

Podstawą wystawy są prace wyeksponowane w niecodzienny sposób- złożone realizacje artystyczne, budowane na miejscu w formie dioram, scenografii czy zamkniętych wydarzeń performatywnych, wykonanych przez Artystki i Artystów oraz osób specjalnie wybranych podczas castingu. Do wyeksponowania zbioru dzieł wykraczających poza znane nam konwencje, powstanie nowa dedykowana architektura ekspozycyjna.

„Fotomorgana”, widok wystawy

„Fotomorgana”, widok wystawy

„Fotomorgana”, widok wystawy

„Fotomorgana”, widok wystawy

„Fotomorgana”, widok wystawy

„Fotomorgana”, widok wystawy

„Fotomorgana”, widok wystawy

„Fotomorgana”, widok wystawy

„Fotomorgana”, widok wystawy

Centralną częścią ekspozycji jest specjalnie „wybudowana” częściowo zburzona kamienica z wyraźnymi śladami zniszczeń wojennych. Budowla po przejściach stanowi tło do ustanowienia mentalnych fotografii, wymyślanych przez widza i przypisanych do zaaranżowanej sytuacji. Ponadto na wystawie znajduje się zestaw dioram, w które niejako „wbudowane” są rozlegle panoramy i sceny rodzinne, a w poszczególnych częściach sali wydzielono pomieszczenia, które mają w pełni ukazać urok starej fotografii poklatkowej. Z kolei krótkie zapętlone sekwencje filmowe sprawiają wrażenie ciągłego ruchu, ciągłej pracy w nieskończoność.

Dla uzupełnienia idei i pełnego przedstawienia problematyki wystawy, na ekspozycji znajdują się dzieła zaproszonych specjalistów w swojej dziedzinie, którzy dopełniają pokaz pracami – malarstwo fotorealistyczne, iluzoryczne, rysunki, prace hiperrealistyczne oraz fotografie, które do złudzenia imitują wspomniane wyżej techniki.

Wystawa jest wynikiem wielu spotkań z samymi artystami, kolekcjonerami i osobami zajmującymi się peryferiami fotografii.

Robert Kuśmirowski