Festiwal „DUOS”

Festiwal „DUOS” realizowany jest przez Akademię Sztuki w Szczecinie oraz Muzeum Narodowe w Szczecinie, we współpracy z instytucjami zrzeszonymi w konsorcjum TPAAE – Transcultural Perspectives in Art and Art Education^[1]: Uniwersytet Pwani (Kenia), Uniwersytet Kenyatta w Nairobi (Kenia), Uniwersytet w Maceracie (Włochy), Distant Relatives Events Limited (Kenia).

Festiwal, wpisując się w postawę badawczą TPAAE, jest nastawiony na wymianę doświadczeń w obszarze sztuki tradycyjnej i współczesnej Polski i Kenii, poznawanie wzajemnych tradycji i współczesnych praktyk artystycznych oraz form edukacji artystycznej.

W ramach Festiwalu „DUOS” artystki i artyści z Kenii i Polski, pracując w duetach realizują wspólne projekty artystyczne oraz dzielą się swoim doświadczeniem ze studentami i studentkami Uniwersytetu Pwani i z lokalną społecznością na wybrzeżu kenijskim. Efekty tej współpracy prezentowane były w marcu i wrześniu 2021 w przestrzeni publicznej Kilifi, 50 kilometrów na północ od Mombasy. W październiku i listopadzie 2021 artyści polscy i kenijscy kontynuować będą pracę w Szczecinie, gdzie finalnie ich projekty zostaną zaprezentowane na wystawie zbiorowej w Muzeum Narodowym w Szczecinie.

Podczas pierwszej edycji Festiwalu (luty/marzec 2021, Kilifi, Kenia), dedykowanej idei „wspólnoty”, współpracowało ze sobą 8 duetów. Witek Orski realizował projekt fotograficzny z Biko Wesą, eksplorując lokalne wytwory kulturowe (wino palmowe) w kontekście oporu wobec dominującego dyskursu władzy. Anna Nowicka i Simba Wanga – tradycyjny zespół muzyczny z plemienia Giriama^[2] – stworzyli wspólny performens przywołując bohaterkę ludu Giriama – Mekatilili Wa Menza. Richard Onyango oraz Zbigniew Rogalski odnieśli się w swojej instalacji do najstarszych archeologicznych szczątków znalezionych w Kenii, snując wizję miłosnej relacji praludzi. Małgorzata Mazur oraz Zippy Kimundu realizowały film dokumentalny o lokalnym zespole muzycznym Zaire Ngome Msaga Pore, który przygotowywał się do występu w ramach finału Festiwalu DUOS. Piotr Pauk i Mohamed Mbwana Omar stworzyli mural zainspirowany kenijskim banknotem, współpracując z lokalną społecznością młodych artystów ulicznych. Emilia Łapko w ramach zaaranżowanych sesji modowych fotografowała kostiumy zaprojektowane przez Wacu Kiharę, z lokalnego typu tkaniny kanga. Castro Osore we współpracy z Łukaszem Jastrubczakiem namalował na ścianie iluzjonistyczny mural przedstawiający ziemię znajdującą się za zamalowanym murem należącą do Uniwersytetu Pwani. Ściana oddziela teren przyszłej szkoły Seahorse Dockers od ziemi, która kiedyś należała do ludu Giriama. Szkoła Sehorse Dockers powstała z inicjatywy lokalnych aktywistów Saida Chengo i Mramby Mweni jest dedykowana najbiedniejszym dzieciom i młodzieży z lokalnej wioski, których rodziców nie stać na podstawową edukację. W tym samym miejscu Anna Orlikowska we współpracy z Castro Osore, Saidem Chengo, Mrambą Mweni i Łukaszem Jastrubczakiem zorganizowali dwutygodniowe warsztaty z lokalną młodzieżą, których efektem były wizjonerskie modele przyszłej szkoły, mural przedstawiający rzut wioski widziany oczyma dzieci oraz seria glinianych rzeźb.

Piotr Pauk i Mohamed Mbwena Omar, fot. Witek Orski

Opera Alicji Pilarczyk i Shangazi Masika, fot. Yuda Oriema

Zbigniew Rogalski i RIchard Onyango, fot. WItek Orski

Modele wykonane przez uczniów szkoły Seahorse Dockers

Mural wykonany przez uczniów szkoły Seahorse Dockers

Performance Anny Nowickiej i zespołu Simba Wanga, fot. Yuda Oriema

Biorące udział w drugiej edycji Festiwalu DUOS (sierpień/wrzesień 2021, Kilifi, Kenia) artystki odniosły się pośrednio do bohaterki ludu Giriama – Mekatilili Wa Menza, walczącej z kolonialną władzą brytyjską na początku XX wieku, oraz podniosły temat praw kobiet i ich siłę. Aneta Grzeszykowska we współpracy z Shailą Resia Aghą stworzyły model maski Mekatilili Wa Menza ze stalowych prętów, która w docelowej skali, ma znaleźć się na dnie oceanu indyjskiego. Marta Ziółek razem z Faith Kwamboką oraz studentkami i studentami Uniwersytetu Pwani zrealizowały performance taneczny, przywołując duchy kolonialne i aktywując taneczne motywy, niewygodne w określonych kontekstach oraz podatne na tabuizację. Izabela Plucińska zrealizowała ze studentami Uniwersytetu Pwani oraz Sheilą Okangą film animowany opowiadający historię Mekatilili Wa Menza. Anna Molska i Fauzia Aly Khan pracowały nad ceramiczną mozaiką w szkole Seahorse Dockers. Justyna Machnicka i Ciro G. razem ze studentkami Uniwersytetu Pwani, stworzyły ZIN, w którym zebrane zostały historie lokalnych kobiet dotyczące problemów związanych ze stygmatyzacją menstruacji, ciążą u nieletnich dziewczyn, opresją względem kobiet oraz trudnością wyboru przez kobiety innej, niż tradycyjna, drogi życia. Ciru Karimi i Irena Zieniewicz eksperymentowały z naturalnymi barwnikami, tkaninami oraz technikami sitodruku. Shangazi Masika i Alicja Pilarczyk przygotowały razem ze studentami operę, której libretto oparte jest na historiach kobiet żyjących w rejonie Kilifi. Muzyka tej opery jest asamblażem lokalnych pieśni i melodii wykonywanych przez lokalny kobiecy chór Tumaini oraz elementów muzycznych pochodzących z obszarów świata europejskiego. Linda Shuma i Natalia Szostak rozpoczęły pracę nad swoim projektem od spotkań z młodzieżą oraz grupą studencką z Uniwersytetu Pwani. Wspólne dyskusje dotyczące obecności żeńskich autorytetów oraz osobistych doświadczeń w kontekście lokalnej tradycji i szerszych uwarunkowań kulturowych pozwoliły na zebranie i napisanie kilkunastu haseł w formie graffiti szablonowego, zarówno na ścianach wewnątrz kampusu Pwani, jak i na ulicach Kilifi.

Aneta Grzeszykowska i Shaila Resia Agha

Tkaniny Ireny Zieniewicz i Ciru Karimi

Performance Marty Ziółek i Faith Kwamboka

Grafitti duetu Natalia Szostak i Linda Shuma

Maski zrealizowane podczas warsztatów Kids Session

Castro Osore we współpracy z Łukaszem Jastrubczakiem, fot. Witek Orski

Kadr z filmu dokumentalnego Małgorzaty Mazur i Zippy Kimundu

Dodatkowym składnikiem Festiwalu DUOS jest aktywność profesor Rosity Deluigi i jej zespołu badaczy z Uniwersytetu w Maceracie współpracującego z lokalnymi artystami i studentami w ramach pracy z dziećmi z szeregu szkół podstawowych w Kilifi stanowiąca KIDS Sessions. W trakcie trwania drugiej edycji, na terenie szkoły Seahorse Dockers zrealizowane zostały również warsztaty z udziałem lokalnej młodzieży prowadzone przez Zuzannę Wollny.

Kuratorami Festiwalu DUOS są Zorka Wollny i Łukasz Jastrubczak.

Kuratorami planowanej na listopad wystawy podsumowującej obie edycje Festiwalu DUOS w Muzeum Narodowym w Szczecinie, będą Marlena Chybowska-Butler i Łukasz Jastrubczak.

^{[1] Projekt TPAAE finansowany jest ze środków programu ramowego Unii Europejskiej w zakresie badań naukowych i innowacji Horyzont 2020 na podstawie umowy o udzielenie dotacji nr 872718; http://tpaae.eu.
[2] Największe plemię z ludu Mijikenda zamieszkującego od ok. XVI wieku kenijskie wybrzeże na południe od Somalii.}