Enklawa Zameczników. Premiera „Domu na głowie”
Dom na głowie to wyjątkowy film z prywatnych archiwów Wojciecha Zamecznika. Amatorski obraz nakręcony na taśmie 16 mm został wyreżyserowany przez Adama Palentę i zdigitalizowany przez Fundację Archeologia Fotografii.
Dokumentalne sceny z życia artysty z lat 50. są odcięte od politycznego kontekstu. Widzimy mieszkanie Zameczników na ulicy Narbutta w Warszawie, sceny nad rzeką, wiecznie uśmiechniętą żonę, małych synów na plaży, najbliższe środowisko artystyczne, dowcipkującego autora. Brak tu elementów z życia publicznego i typowych peerelowskich krajobrazów. Sceneria lasu czy plaży nadaje filmowi lekkości w dobrym tego słowa znaczeniu. Oszczędna estetyka filmu, humorystyczne ujęcia oraz umiejętnie wplecione „graficzne” sceny sprawiają, że realizacja staje się ponadczasowa, ale też nowoczesna jak na okres, w którym powstawała. Film jest czarno-biały – poza jedną kolorową sceną. Nie był nigdy pokazywany.
Znamy wspomnienia z mieszkania Zameczników autorstwa jego syna oraz sąsiada – Jacka Kleyffa. Według ich relacji było ono miejscem wyjątkowym – pełnym muzyki i sztuki, ale jednocześnie dalekim od mieszczańskich salonów. Z relacji syna wiemy też, że trudno było zobaczyć ojca bez aparatu czy kamery. Gospodarzom udało się stworzyć własny świat, enklawę, która dawała im cień wolności w stalinowskiej Polsce. Tę atmosferę czuć w Domu na głowie. Może dlatego czasem trudno określić, z jakiego okresu pochodzi film.
Mówiąc o dokumencie Wojciecha Zamecznika, nie można zapomnieć o świetnej, wpisującej się w klimat filmu muzyce Marcina Maseckiego. Grana na żywo podczas premierowego pokazu, później będzie podłożona na stałe.
Poza wglądem w życie prywatne, w dokumencie pojawiają się również unikatowe ujęcia z wystaw zaprojektowanych przez stryja autora filmu – Stanisława Zamecznika. Dla widza, który nie żył w PRL lub słabo go pamięta, sceny te będą zaskoczeniem.
Film będzie najprawdopodobniej wyświetlany w lipcu w kinie Kultura (kino nie dało jeszcze ostatecznej odpowiedzi) oraz w Fundacji Archeologia Fotografii we wrześniu. Premiera odbyła się 21 maja w kinie Kultura.
