„Dyskomfort” Przemysława Walczaka w Fundacji Profile

Przemysław Walczak zwraca uwagę na wszechobecność mniej lub bardziej subtelnych zakazów i nakazów stosowanych w przestrzeni publicznej. Proponuje produkty zaprojektowane tak, aby w dyskretny sposób eliminować niepożądane zachowania użytkowników. W obszar wystawy wprowadza  niepozorne elementy architektoniczne, które mają zniechęcać do „niewłaściwych” działań.

Trzepak, na który nie można się wspiąć, balustrada, której nie sposób pokonać, siedziska wyposażone w oparcia, które skutecznie odbierają chęć dłuższego spoczynku, gzyms na ścianie powstrzymujący przed oparciem się czy metalowe kolce odstręczające od pokrytych nimi powierzchni.

Walczak sam projektuje i konstruuje wszystkie te produkty sterowania zachowaniami, przekształcając wnętrze  galerii w przestrzeń wzbudzającego coraz więcej kontrowersji, wrogiego designu. Pokazuje formy jawnie agresywne, jak metalowe kolce, ale przede wszystkim niedostrzegalne na pierwszy rzut oka, wtapiające się w otoczenie, elementy architektury wnętrza i zaprzeczające swym użytkowym funkcjom obiekty tzw. małej architektury.

Przemysław Walczak, „Dyskomfort”, widok wystawy

Przemysław Walczak, „Dyskomfort”, widok wystawy

Przemysław Walczak, „Dyskomfort”, widok wystawy

Przemysław Walczak, „Ćwieki”, 2018, kadr z wideo

Przemysław Walczak, „Dyskomfort”, widok wystawy

Dyskomfort, którego ma doświadczać odbiorca wystawy jest tym samym, z którym mamy do czynienia w miejskich przestrzeniach coraz sprawniej dyscyplinujących swoich użytkowników, tak by pewne zachowania wymuszać, a innym zapobiegać. Wątpliwości i krytyka wobec tych praktyk zaczęły narastać, kiedy to, co miało  być antidotum na zagrożenia i patologie życia społecznego zaczęło pełnić funkcje izolacyjne, ograniczając dostępność przestrzeni publicznej. Kiedy obok usprawniających ruch barierek i słupków zaczęły się mnożyć miejsca najeżone kolcami – odstraszaczami,  a ławki wbrew zasadom ergonomii zaczęły stawać się coraz bardziej niewygodne.Dyskomfortowe urządzenia miejskiego designu jako sposób radzenie sobie z dyskomfortem odczuwanym wobec niepożądanych użytkowników przestrzeni publicznych to oczywiste narzędzia opresyjnej, segregacyjnej polityki. Związki designu z inżynierią  społeczną mają długą tradycję włączając ambicje totalnego projektowania świata i bardziej partykularne interesy szczodrze inwestujące w  socjotechniki projektowania komfortu.

Wystawa Walczaka pokazuje to, co jest ceną tego komfortu. Własnoręcznie wykonane i zaprojektowane przez niego obiekty to swego rodzaju laboratorium form i podstępnych technik, których dwuznaczna funkcjonalność stawia pod znakiem zapytania sposoby regulacji funkcjonowania w miejskich przestrzeniach.