„Dym” Karola Palczaka w Galerii Promocyjnej

O czym opowiada nam Karol Palczak? Rytualne postaci tańczące wokół paleniska, które oglądamy na obrazach artysty, są synonimem naszego podzielonego i pogrążonego w gniewie społeczeństwa. Jego realistyczne malarstwo urzeka autentycznością, a on sam niczego, ani nikogo nie udaje.

Cykl Codziennie jeden pożar, w którym prawie na każdym obrazie pojawia się motyw ognia, przedstawia sceny, które wydarzyły się w rodzinnej wsi artysty. Młodzi mężczyźni tańczący wokół ogniska i tlącego się dymu, to zatrzymane niczym na fotografii, prawdziwe historie. „Stanął w ogniu nasz wielki dom|”, tytuł jednej z prac, inspirowany jest wierszem Jacka Kaczmarskiego „A my nie chcemy uciekać stąd”. Wersy „Stanął w ogniu nasz wielki dom! Dom dla psychicznie i nerwowo chorych!” idealnie wpisują się w główne przesłanie Palczaka.

Obrazy, utrzymane w niemal monochromatycznej kolorystyce wzbudzają, z jednej strony, uczucie grozy, z drugiej, paradoksalnie, spokoju. W końcu ogień to żywioł tak samo destrukcyjny, jak ratujący życie. Jednak oprócz płomienia i dymu, z mroku i mgły z prac Palczaka wyłaniają się także zwierzęta i ludzie, ukazani w wiejskich domostwach, bądź na tle jesienno-zimowych pejzaży.

W malarstwie Palczaka nietrudno dostrzec fascynacje malarstwem niderlandzkim oraz duńskimi i polskimi malarzami XIX-wieku. Także współcześni artyści (Serban Savu, Adrian Gheni czy Gerhard Richter) nie są mu obcy. Niczym dawni twórcy, Palczak znacznie częściej niż po płótno, sięga po deskę i blachę, a na swoich małoformatowych obrazach operuje fakturą, światłem i barwą.

Karol Palczak, „Dym”, 2019, olej, metal, deska, 30 x 55 cm, dzięki uprzejmości Galerii Promocyjnej

Karol Palczak, „Fire”, 2019, olej, metal, deska, 20 x 40 cm

Karol Palczak, „Dym”, widok wystawy

Karol Palczak, „Dym”, widok wystawy

Karol Palczak, „Dym”, widok wystawy

Karol Palczak, „Dym”, widok wystawy

Karol Palczak, „Dym”, widok wystawy

Karol Palczak, „Dym”, widok wystawy

Karol Palczak, „Dym”, widok wystawy

Karol Palczak, „Dym”, widok wystawy

Palczak związany ze środowiskiem krakowskim, na co dzień mieszka we wsi Krzywcza na Podkarpaciu. Z dala od blichtru współczesnego świata sztuki, w prawdziwym świecie, do którego sam należy i który sam od dziecka obserwuje, maluje najprostsze, a co za tym idzie, najbardziej poruszające tematy. Proste życie na prowincji jest dla artysty największą wartością, a dla odbiorcy realistyczne malarstwo, które do tej pory kojarzyło mu się z muzealnymi ścianami, w galerii sztuki współczesnej nagle nabiera nowego wymiaru. A dym? Nieustannie przypomina nam o przemijaniu. I o tym, że nie ma dymu bez ognia.

Kaja Werbanowska