„Deutschlandtransport” Polen Performance
Udając się w odwrotną podróż, jaką odbył niemiecki artysta, wioząc swój dar do Polski, duet Polen Performance (Justina Los oraz Mikołaj Sobczak) został zamknięty w drewnianej skrzyni wraz z archiwum własnej twórczości. Składa się na nie dokumentacja dotychczas wykonanych akcji. Została ona, wraz ze skrzynią, przekazana do kolekcji Museum Kunstpalast w Düsseldorfie. Tym gestem duet zamknął okres swojego pobytu w Polsce.
W ramach akcji Deutschlandtransport, duet Polen Performance ofiarował archiwum swojej półtorarocznej działalności prestiżowej niemieckiej instytucji sztuki. Justina Los oraz Mikołaj Sobczak zamknięci razem ze swoim dorobkiem w drewnianej skrzyni, w 16 godzin pokonali ponad około 1000 km, wyruszając spod Muzuem Sztuki w Łodzi, a kończąc przed düsseldorfskim Museum Kunstpalast, które oficjalnie przyjęło skrzynię oraz 25 prac duetu do kolekcji. Tym gestem kontynuuje ono tradycję współpracy między polskimi i niemieckimi artystami, sięgającą lat 80., kiedy to właśnie w Kunstpalast, odbyła się aukcja charytatywna na rzecz „Solidarności”, a następnie, już w 1989 roku, wystawa Dialog, prezentująca postawy twórców z obu stron Odry. Jednak Deutschlandtransport nie opiera się jedynie na podtrzymywaniu międzynarodowej przyjaźni. Przede wszystkim jest grą z mitem artysty. Polen Performance odnosi się w niej bezpośrednio do jednej z najważniejszych figur sztuki akcji – Josepha Beuysa.
Polentransport jego autorstwa, należy do mitów założycielskich Muzeum Sztuki w Łodzi. W czasach PRL, był on kluczowy dla aktualizacji roli tej instytucji na scenie międzynarodowej, tym bardziej, iż niemiecki artysta uchodził już wówczas za „celebrytę”, a do przyjazdu popchnęła go fala entuzjazmu oraz fascynacja ruchem „Solidarności”. Dar Beuysa stał się najsilniejszym tego rodzaju impulsem od pierwszego okresu powstawania Muzeum, kiedy jego kolekcja była budowana dzięki darom reprezentantów międzynarodowej awangardy. Polentransport, czyli sosnowa skrzynia wypełniona 788 pracami (plakatami, zdjęciami, rysunkami, obiektami) została przywieziona z Düsseldorfu 18 sierpnia 1981, na dachu kampera, którym następnie Beuys, razem z żoną i córką próbowali objechać Polskę, unikając większych miast. Tego samego dnia, 35 lat później, Polen Performance przeprowadziło kwerendę powyższej pracy w łódzkim ms2, czyniąc ten moment i towarzyszącą jemu relację na Snapchacie pierwszym etapem dla akcji Deutschlandtransport, która mimo bycia odwróconym gestem Polentransport, przybiera zgoła inny wydźwięk. Można powiedzieć, że w zdominowanym rynkiem obiegu sztuki, przyjęcie skrzyni z archiwum duetu performerów przez Museum Kunstpalast jest darem dla Polen Performance, automatycznie windując ich kapitał symboliczny. Sens prezentu dewaluuje się, przenosząc większą korzyść na ofiarodawców.
Polen Performance, Deutschlandtransport
Ze współczesnego punktu widzenia, mówi się o porażce mitu solidarnościowego. Mimo swojego zasadniczego wpływu na demokratyczne przemiany w Europie, nie odnalazł on politycznej i społecznej kontynuacji oraz realizacji w wolnej Polsce. Entuzjazm walki o wspólną sprawę został zastąpiony dzisiejszym kapitalizmem, wykorzystującym do swoich celów osiągnięcia rewolucji.
W obliczu tak zorganizowanej ekonomii, Deutschlandtransport zyskało również znaczenie praktyczne – artyści wyprowadzili się z Polski, jadąc do „lepszego” świata dokładnie w Święto Niepodległości. Instrumentalizują oni tym samym performance, zamieniając go w platformę do sponsorowanej przez państwowe instytucje emigracji.
Polen Performance, Deutschlandtransport
Projekt powstał przy wsparciu: Instytutu Polskiego w Düsseldorfie, Instytutu Adama Mickiewicza, Fundacji Lokal Sztuki oraz Galerii Studio.
(tekst: Antoni Burzyński)
Przypisy
Stopka
- Osoby artystyczne
- Polen Performance
- Wystawa
- Deutschlandtransport
- Miejsce
- ms2, Łódź - Museum Kunstpalast, Düsseldorf
- Czas trwania
- 11.11.2016
- Osoba kuratorska
- Antoni Burzyński
