„Czy wiesz, że tęcza świeci w ciemnościach?” w Miejskim Ośrodku Sztuki w Gorzowie Wlkp.

Sztuka współczesna potrafi postawić pytania o najważniejsze problemy współczesności: kryzys klimatyczny, społeczne podziały i nierówności, migracje, chaos informacyjny. Jakie scenariusze przyszłości może kreować? W Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie jest miejsce na wspólne i indywidualne przeżycia, rozmowę. Przestrzeń do takiego spotkania i dialogu budowana jest poprzez zainicjowaną w 2009 roku kolekcję, która gromadzi prace artystek i artystów współczesnych, powstałe przede wszystkim po 1989 roku. Jej celem jest opisanie poprzez dzieła sztuki historii polskiej transformacji w szerokiej, globalnej perspektywie. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie nie ma stałej siedziby, jest w trakcie budowy i sytuację tę wykorzystuje do pokazywania kolekcji w różnych miejscach. Wystawa w Miejskim Ośrodku Sztuki w Gorzowie to również okazja do premierowej prezentacji nowych zakupów, które trafiły w ostatnich latach do kolekcji Muzeum, m.in. dzieł Lubainy Himid, Wojciecha Kucharczyka, Henrika Olesena, Daltona Gaty czy Jerzego Jurry’ego Zielińskiego.

Wystawa zatytułowana Czy wiesz, że tęcza świeci w ciemnościach? czerpie swój tytuł od pracy urodzonego w Kosowie artysty Petrita Halilaja, jednego z kluczowych twórców młodszego pokolenia z Europy Środkowej. Prezentowany na wystawie kostium gigantycznej ćmy stanowi metaforę schronienia, skrywania się pod osłoną nocy, co jest odniesieniem do przeżyć wojennych artysty. Jest to także nawiązanie do potrzeby metamorfozy i transformacji, do nadziei, która wydaje się być szczególnie migotliwa w czasach pozbawionych gwarancji zatarcia podziałów politycznych i nikłych perspektyw naprawy planety trawionej przez nierówności, konflikty zbrojne i destrukcję biosfery.

Drugą oś wystawy wyznaczają dzieła umieszczone na przeciwległych ścianach pawilonu MOS: Helsinki Jerzego Zielińskiego – seria 22 realistycznych portretów polityków uczestniczących w konferencji na temat bezpieczeństwa i współpracy w Europie, która miała miejsce w stolicy neutralnej Finlandii w 1975 roku – oraz praca Hysterical Men Henrika Olesena, będąca refleksją na temat władzy i hierarchii seksualnej. Obie prace, podobnie jak akwarele Mikołaja Sobczaka, obraz Lubainy Himid czy wideo Agnieszki Polskiej i Witka Orskiego, krytycznie odnoszą się do świata związanego z wielką polityką, gestami władzy i wiarą w postęp. Prowokują pytania o pisanie historii, o to, kogo na jej kartach widzimy, a kto z pamięci zbiorowej zostaje wyparty.

„Czy wiesz, że tęcza świeci w ciemnościach?”, widok wystawy

Iwona Mysera, „Bez tytułu”, 2017–2018

Lubaina Himid, „Puszka Pandory”, 1981–1983

Mikołaj Sobczak, prace z serii, „STAR”, 2017

Jerzy Jurry Zieliński, „Helsinki”, 1979–1980

„Czy wiesz, że tęcza świeci w ciemnościach?”, widok wystawy

Henrik Olesen, „Hysterical Men II”, 2013

„Czy wiesz, że tęcza świeci w ciemnościach?”, widok wystawy

Iwona Mysera, „Bez tytułu”, 2017–2018

Niejednoznacznej odpowiedzi udzielają artyści i artystki, którzy i które wyznaczają nowe ścieżki w celu wyobrażenia sobie alternatywnej wspólnoty opartej na atlasie uczuć, symboli i rytuałów. To co intymne, zanurzone w poezji i metaforze, w istocie staje się formą praktyki artystycznej i narzędziem uprawiania polityki w kontrze do języka wojny, populizmu i podziałów społecznych.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Narodowe kolekcje sztuki współczesnej 2018”.