„Český papež / Czeski papież” w praskiej Meet Factory

Czeski papież czyli błąd! Żart! Lapsus! Irracjonalne nieporozumienie wynikające z zestawienia głowy Kościoła Katolickiego z najbardziej laickim narodem Europy. Klasyczny absurd, jakim przesiąknięta jest środkowoeuropejska ziemia, podany z zastygłym od powagi wyrazem twarzy. Pięcioro polskich artystów zebranych w zrywie pansłowiańskiego czynu społecznego tworzy wyimaginowaną historię o czeskim papieżu. Obce Czechom patos i powaga przepełniają galerię Meet Factory, która na wystawę zmieniona zostanie w heretycką świątynię.

Ada Karczmarczyk, Litania, 2010

Widok z ekspozycji Czeski papież, 2014

Bartosz Kokosiński, Obraz pożerający motyw religijny, 2012

Mariusz Szczygieł w swojej książce Zrób sobie raj posługuje się zgrabnym opisem uczucia jakim statystyczny Polak darzy statystycznego Czecha. Porównał go mianowicie do obiektu pragnienia jakim dla dragqueen jest kobieta. Fakt. Patrząc z polskiej perspektywy na kulturę czeską, narzuca się fascynacja obcą tradycją, wspaniałym liberalizmem i wyzwolonym indywidualizmem. Jak wygląda to z punktu widzenia sąsiadów zza wschodniej granicy? Mógłbym zaryzykować nieco zgryźliwe porównanie do odwiedzin starej ciotki która stara się przedstawić niesfornym siostrzeńcom swoje konserwatywne racje. Przemycić pod płaszczykiem życzliwości odrobinę prawd i wartości. Historii, religii, symboli i idei, które dla Polaków stanowią rdzeń tradycji i kultury.

Ada Karczmarczyk, Ikonostas, instalacja, 2014

Ada Karczmarczyk, High mass, wideo, 2012

Analogie i różnice między Polakami i Czechami mają potencjał bycia nieskończoną kopalnią porównań i zestawień prowadzących do intrygujących wniosków. Wystawa prezentowana w praskim Meet Factory jest propozycją przyjrzenia się naszym dwóm narodom przez pryzmat religii. Samo miejsce ekspozycji – autorskie centrum czeskiego prześmiewcy Davida Černego – determinuje do tworzenia narracji o narodowych przywarach, mitach i przepowiedniach.

Jakub Woynarowski, Diagram, 2014

Mateusz Okoński, Jakub Woynarowski, Czeski papież, video HD, instalacja trójkanałowa, 2014

Mateusz Okoński, Jakub Woynarowski, Czeski papież, video HD, instalacja trójkanałowa, 2014

Wątek wiary, religijności i ich nieodrodnych cór: spirytualizmu i okultyzmu podejmują w swoich pracach Ewa Axelrad, Ada Kaczmarczyk, Bartosz Kokosiński, Mateusz Okoński i Jakub Woynarowski. Na sacrum spoglądają krzywym wzrokiem. Uciekają od hipokryzji charakteryzującej gawędziarstwo duchownych, ale jednocześnie nie przyznają się do miernych antyklerykalizmów. To, że ich prace można czytać przez klucz religii, wynika z odreagowywania polskiego mariażu z katolicyzmem, wieloletniej tradycji mecenatu Kościóła czy wspominaną w Estetyce relacyjnej Nicolasa Bourriaud atrakcyjnością wątków spirytualistycznych. Odkrywanie znaczeń należy w tym wypadku do odbiorcy. Co zatem Czesi zrobią z czeskim papieżem? Może na przekór aforyzmowi ogłoszą go prorokiem?

Ewa Axelrad, Is it safe, lambda dibond, 2012

Ewa Axelrad, Is it safe, lambda dibond, 2012

Mateusz Okoński, Puryfikacja, odlew gipsowy, 2012