„Bezimienność nocy” Assafa Grubera w Muzeum Sztuki w Łodzi

Assaf Gruber, Bezimienność nocy, widok wystawy

W projekcie Bezimienność nocy Assaf Zeev Gruber dotyka kwestii tożsamości i pamięci, winy i zadośćuczynienia, z założenia unikając jednak ujmowania tych problemów w kategoriach dobra i zła. Artysta koncentruje się raczej na niejednoznaczności ludzkich działań i zachowań. Niejednoznaczność ta, wynikająca z uwikłań historycznych, politycznych i kulturowych, przenika decyzje jednostek.

Gruber ukazuje te złożone relacje za pomocą czterech filmów wideo, które sugerują, że są fragmentami pełnometrażowych filmów fabularnych. Każdy z nich stanowi opowieść o kluczowym doświadczeniu lub wynikających z tego doświadczenia zamierzeniach bohatera, przyjmując formę monologu, a właściwie alegorycznej monodramy.

Assaf Gruber, Bezimienność nocy, kadr z filmu, 2014

Assaf Gruber, Bezimienność nocy, kadr z filmu, 2014

Pierwowzorem postaci z pierwszego filmu (Bezimienność nocy) – tajemniczego prawnika – jest prawdziwy izraelski obrońca doświadczony w najbardziej kontrowersyjnych sprawach karnych. Artysta koncentruje się na ukazaniu jego osobowości. Bohaterem drugiego materiału (Stawanie się obywatelem) jest dwudziestokilkuletni Izraelczyk próbujący odzyskać cielesną tożsamość przez akt obrzezania.

Bohaterką filmu Pokój straży jest Femka – początkująca artystka pracująca także jako pielęgniarka w klinice chirurgii plastycznej. Decyzję o wejściu w świat sztuk wizualnych podejmuje po przypadkowej wizycie w Galerii Obrazów Starych Mistrzów. Sztuka, którą zajmuje się ma jednak jak najbardziej współczesny wymiar.

Assaf Gruber Bezimienność nocy, widok wystawy, fot. Anna Taraska Pietrzak

Na ostatnim ekranie (Prawo) postać starszej pani pracującej w ochronie Galerii Sztuki Dawnej Pałacu Zwinger w Dreźnie. W dzieciństwie jako Niemka została zmuszona do opuszczenia Polski, a dziś składa podanie o pracę w ochronie ekspozycji nowoczesnych prac z kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi – głównie ze względu na to, że bardziej odpowiada jej estetyka prezentowanych tu awangardowych dzieł. Film dotyka problemu symbolicznego przepracowania uwikłań historycznych.

Tetralogia Assafa Grubera w formie przypowieści o losach indywidualnych bohaterów ukazuje sposoby nadawania sensu jednostkowemu istnieniu w odniesieniu do czterech kategorii: społecznego uznania, przynależności do wspólnoty, zmiany społecznej czy prawa do powrotu. Oprócz prac wideo na wystawie prezentowane są rzeźby i obiekty, otwierające grę z filmową fikcją.

Assaf Gruber, Stawanie się obywatelem, kadr z filmu, 2015