„Autofiguracje (fragment kolekcji JK Madelskich)” w Galerii Ego

Studiowanie ciała ludzkiego inspirowało od zawsze artystów, a z racji niedostępności modelek i modeli – nierzadko idącej w parze z ubóstwem środków płatniczych – wybór z oczywistych względów zacieśniał się do jedynej bezwarunkowo dostępnej osoby czyli samego twórcy. Rzadziej powyższa zależność występowała u tworzących kobiet bowiem nieomal do końca XIX wieku w tradycyjnych patryjarchalnych społecznościach np. Europy zawód artysty (rysownika, malarza, rzeźbiarza) przypisany był mężczyźnie. Trudna sytuacja kobiet wybierających pracę artystyczną wiązała się przede wszystkim z brakiem dostępu do wyższych uczelni sztuki.

W fotografii – jako znacznie późniejszej dziedzinie twórczej aktywności – temat własnej cielesności zaznaczył się od początku nadzwyczaj silnie. Pokusa skierowania aparatu na siebie stała się sposobem nie tyle na zaspokojenia prywatnej ciekawości czy uchwycenia prawdy obiektywnej ( od słowa „ obiektyw”) o samej, samym sobie, ale popularną i przystępną formą badania kondycji człowieka w ogóle. Trudno nie zauważyć, że najnowsza wszechobecna moda na robienie selfie jest pokłosiem i zarazem karykaturą tak pojmowanej introspekcji.

W miesiącu lutym galeria przygotowała mini przegląd *postaw artystycznych w polskiej fotografii kreacyjnej, gdzie motyw własnego ciała stał się istotnym środkiem wyrazu zindywidualizowanych treści artystycznych. Tak się składa, że wybrane zdjęcia wykonały kobiety – artystki, które stosując tę metodę pracy stanęły w kontrze do strywializowanych przekazów wizualnych eksploatujących wizerunek nagiej kobiety w jedynie „słusznym” kanonie – ponadczasowego i pożądanego obiektu.

Kilka prezentowanych na wystawie prac z lat 70. I 80. ubiegłego wieku wyrażających głęboki sprzeciw wobec panujących modeli kobiecej samorealizacji ( Natalia LL, Teresa Murak, Ewa Partum) zyskało miano ikonicznych stając się źródłem inspiracji dla całego pokolenia młodych adeptek fotografii (Anna Senkara, Martynka Wawrzyniak).

Teresa Murak, „Procesja”, fotografia, 75 x 76 cm, 1974

Zofia Kulik, Autoportret z pałacem, fotografia, 60 x 50 cm, 1990

Anna Senkara, „Cykl z liną”, tryptyk (fragment), fotografia, 50 x 50 cm, 2008

Natalia LL, „Trójkąt magiczny”, tryptyk (fragment), fotografia, wydruk na płótnie, 100 x 100 cm, 1987

„Autofiguracje (fragment kolekcji JK Madelskich)”, widok wystawy

„Autofiguracje (fragment kolekcji JK Madelskich)”, widok wystawy

„Autofiguracje (fragment kolekcji JK Madelskich)”, widok wystawy

„Autofiguracje (fragment kolekcji JK Madelskich)”, widok wystawy

„Autofiguracje (fragment kolekcji JK Madelskich)”, widok wystawy

„Autofiguracje (fragment kolekcji JK Madelskich)”, widok wystawy

„Autofiguracje (fragment kolekcji JK Madelskich)”, widok wystawy

Z kolei Autoportret z Pałacem Zofii Kulik można odczytać jako śmiałe i nie pozbawione ironii nawiązanie do nowożytnej ikonografii chrześcijańskiej ( artystka świadoma gestu i zastosowanej symboliki wyłania się z groty o waginalnym kształcie by dać światu przesłanie i świadectwo).

Podobnie Elżbieta Jabłońska (Supermatka)fotografując siebie w stroju Batmana (z małoletnim synem na kolanach w otoczeniu sprzętów domowych) odnosi się w sferze ikonograficznej do malarstwa dawnego (motyw Maryi Matki z Dzieciątkiem), ale zarazem podejmuje na wskroś współczesny dyskurs feministyczny o roli i tożsamości współczesnej kobiety – matki – heroski.

Praca Jadwigi Sawickiej (Niedobra) oprócz oczywistych treści społecznych i feministycznych niesie ze sobą głęboki przekaz egzystencjalny.

Auto-fotografie Anny Imieli (Modne rany) i Katarzyny Majak (Welon) dotykają szeroko eksponowanych wątków kulturowych mód i rytuałów społecznych , które mogą stygmatyzować i powodować odczucie osobistej straty.