8–14 kwietnia
Elbląg
Wspólna wystawa Alicji Karskiej i Aleksandry Went otworzy się w czwartek (11.04) w Centrum Sztuki Galerii EL w Elblągu. Złocień to koprodukcja z gdańskim CSW Łaźnia, gdzie jesienią zobaczymy drugi rozdział ekspozycji. Karska i Went punktem wyjścia dla swoich prac czynią błahe, niezauważalne sytuacje i przedmioty, przekształcając je jednak w opowieść o historii, człowieku, relacjach i społeczeństwie, traktując prozaiczne rzeczy jako pretekst do poszukiwania odpowiedzi na wielkie pytania o kondycję gatunku ludzkiego. Na obu wystawach w ramach projektu zobaczymy przede wszystkim nowe realizacje artystek, uzupełniające się wzajemnie i pozostające w nieustającym dialogu.
Gdańsk
Solowa wystawa Pameli Leończyk otworzy się w piątek (12.04) w CSW Łaźnia 2 w Nowym Porcie. W projekcie Na(dzieja)tura um*era ostatnia? artystka podejmuje dialog z idealistyczno-romantycznymi narracjami dotyczącymi środowiska. Punktem wyjścia stało się dla niej jeszcze podczas rezydencji w Łaźni w 2021 roku zjawisko śnięcia ryb. Leończyk przygląda się m.in. miejscu ryb w kulturze, kreując jednocześnie fantastyczny świat, w którym odbywa się ceremonia pogrzebowa dla ryb i innych nie-ludzkich mieszkańców rzeki.
Anatoly Belov „Zwierzęce drzewo”, grafika z projektu „Psychedelic Forest” 2020-2023, dzięki uprzejmości Galerii Labirynt
Kraków
Pierwszą retrospektywę twórczości Adama Karasia zaprezentuje w piątek (12.04) Muzeum Fotografii w Krakowie. Bohater wystawy Być jak Adam Karaś przez ponad pół wieku prowadził w Krakowie swoje studio fotograficzne, w którym portretował kolejne pokolenia mieszkanek i mieszkańców miasta. Na tym jednak jego aktywności się nie kończyła – eksperymentował ze sprzętem, tworzył fotomontaże, dokumentował życie miasta, a wraz z bratem założył również studio filmowe Bracia Karaś Film. Ekspozycja przygotowana przez Monikę Kozień i Martę Miskowiec pozwoli prześledzić wszystkie pola aktywności tego pasjonata fotografii, konstruktora i wynalazcy.
Lublin
Anatoly Belov, legenda queerowej sceny artystycznej Kijowa, zaprezentuje w piątek (12.04) w Bibliotece Azyl Galerii Labirynt swoją solową wystawę Supersztuka Tolika. Współtwórca grupy R.E.P. i muzycznego duetu Lyudska Podoba podczas lubelskiej rezydencji zaczął tworzyć nową serię prac malarskich, które zobaczymy na wystawie obok filmów i prac graficznych. Ich podstawą są doświadczenia wspólne dla wielu osób ze społeczności LGBTQ+, przez co narracje Belova stają się do pewnego stopnia uniwersalne.
Olsztyn
Ikoniczny projekt Andrzeja Tobisa A-Z (Gabloty edukacyjne) zbliża się do pełnoletności. Z tej okazji w BWA Olsztyn otworzy się w piątek (12.04) wystawa prezentująca po raz kolejny wycinek ze zbioru liczącego już ponad 1600 fotografii połączonych z hasłami ze starego, NRD-owskiego słownika polsko-niemieckiego. Na kuratorowanej przez Monikę Sadowską Pętli krajoznawczej materiał ten zostanie jednak ujęty inaczej niż zazwyczaj, a więc nie w układzie alfabetycznym, jak to w słowniku, ani w formie subiektywnych kategorii, a w oparciu o kategorię przestrzeni i granice 16 polskich województw.
Poznań
Z problematycznym zjawiskiem fast fashion mierzyć się będzie kuratorowana przez Martę Smolińską wystawa Łataj! Ceruj! Długie życie ubrań, otwierana w piątek (12.04) w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu. Zobaczymy na niej prace m.in. Małgorzaty Mirgi-Tas, Małgorzaty Markiewicz czy Susanne Friedel nie tylko opisujące znane mechanizmy nadprodukcji tanich ubrań niskiej jakości i wyzysku pracownic fabrycznych, ale i proponujące konkretne rozwiązania pozwalające na przedłużenie życia odzieży i przywrócenie do życia starych materiałów.
Tego samego dnia (12.04) w Galerii Śluza zarządzanej przez Poznańskie Centrum Dziedzictwa otworzy się wystawa Co potrafi lądolód, odnosząca się do kwestii środowiskowych w szerszej perspektywie czasowej. Przyjrzy się ona temu, jak krajobraz Poznania i najbliższych okolic kształtowały przez dziesiątki tysięcy lat siły natury, nie wyłączając działalności ludzkiej.
Do końca kwietnia potrwa w Poznaniu nabór projektów na rezydencje społeczno-artystyczne w ramach interdyscyplinarnego laboratorium twórczego Społecznego Centrum Kultury Fyrtel Główna. Hasło przewodnie Do źródeł odsyła do kulturowego dziedzictwa północno-wschodniej części Poznania i chłopskiego pochodzenia dzielnicy. Open call skierowany jest do artystów/ek, edukatorów/ek, animatorów/ek kultury, kuratorów/ek, aktywistów/ek, badaczy/ek, a także kolektywów, zespołów i grup.
Rajmund Ziemski, „Pejzaż 33/94”, 1994 akryl na płótnie, 92 x 74 cm, wł. rodziny, dzięki uprzejmości MCSW Elektrownia
Radom
Monograficzna wystawa Rajmunda Ziemskiego otworzy się w piątek (12.04) w MCSW Elektrownia w Radomiu. Kuratorowana przez Katarzynę Ziemską i Pawła Witkowskiego ekspozycja Znak i kolor przybliżać będzie różne etapy twórczości urodzonego w Radomiu artysty, debiutującego na legendarnej wystawie w warszawskim Arsenale w 1955 roku i uprawiającego abstrakcyjne malarstwo o mocno indywidualnym rysie, inspirowane malarstwem materii.
Sopot
W piątek (12.04) w przestrzeni Goyki 3 Art Inkubator Daniel Kotowski przedstawi prezentację zatytułowaną Czynność migania w memach. Artysta traktuje memy jako pamięć społeczną, przygląda się temu, jak wzmacniają one stereotypizację, ale również przyczyniają się do zwiększania widoczności głuchych i społecznej świadomości na temat języka migowego i podejmuje refleksję nad sposobami wykorzystania potencjału memowego w tym kontekście.
Szczecin
Monograficzną wystawę Else Mögelin, jednej z najważniejszych artystek związanych z międzywojennym Szczecinem zaprezentuje w czwartek (11.04) szczecińskie Muzeum Narodowe. Jako absolwentka Bauhausu Mögelin przeniosła na Pomorze Zachodnie zaczerpnięte stamtąd innowacyjne metody twórcze i dydaktyczne, które aplikowała m.in. w pracowni tkaniny w szczecińskiej Miejskiej Szkole Rzemiosła i Przemysłu Artystycznego, którą prowadziła w latach 1927–1942. Na wystawie Else Mögelin. Bauhaus i duchowość na Pomorzu zobaczymy prace samej Mögelin, od wczesnej twórczości abstrakcyjnej po późniejsze ludowe stylizacje, a także twórczyń i twórców z jej kręgu.
Słupsk i Ustka
W trzech przestrzeniach wystawienniczych Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej w Słupsku i Ustce otworzy się w czwartek (11.04) kuratorowana przez Weronikę Teplicką wystawa Plamy na słońcu. W tytułowym zjawisku niektórzy upatrują zwiastun klęsk i kataklizmów lub wierzą, że nietypowa aktywność słoneczna może oddziaływać negatywnie na nasze stany emocjonalne. Na wystawie w BGSW zobaczymy korespondujące z tymi nastrojami prace artystek mówiących o samotności w czasie kryzysów wewnętrznych i tych spowodowanych okolicznościami zewnętrznymi, a także o nieuniknionych punktach zwrotnych w życiu.
Else Mögelin, „Pasterze”, 1930, dzięki uprzejmości Muzeum Narodowego w Szczecinie
Warszawa
Cyryl Polaczek jest pejzażystą starej szkoły – żadnego abstrakcyjnego syntetyzowania ani enigmatycznych „pejzaży wewnętrznych” w jego malarstwie nie uświadczymy, zamiast tego jego płótna wypełniają często rośliny polne, trawy, żuki czy morskie wybrzeża. O tym, że to staroświeckie malarstwo pejzażowe przywodzące na myśl prace Friedricha, Turnera czy Martina Johnsona Heade’a może być mimo wszystko świeże i niepowtarzalne przekonywać będzie otwierana w czwartek (11.04) w Clay.warsaw wystawa kuratorowana przez Janka Owczarka pod zaczerpniętym z Herberta tytułem Rachunek gwiazd i mądrość traw.
Uważna obserwacja przyrody dla Doroty Łapy-Maik staje się z kolei jedną z inspiracji dla abstrakcyjnych obrazów. Tego samego dnia (11.04) w przestrzeni defabryki otworzy się jej solowa wystawa, na której artystka zaprezentuje przede wszystkim najnowsze prace, czerpiące z feministycznie reinterpretowanych mitów. W Odnajdując boginię malarka sięga do historii tytułowych bogiń, a także herosek i czarodziejek, by na ich podstawie snuć szerszą opowieść o odzyskiwaniu siły i niezależności, o ciągłej przemianie i poszukiwaniu.
Indywidualną wystawę Pauliny Włostowskiej Zielona lata zaprezentuje w piątek (12.04) Polana Institute. Prezentując najnowsze obrazy i rysunki, artystka mieszać będzie różne „ja”, ogrywając społeczne role i malarskie konwencje. Część prezentowanych prac powstała, kiedy artystka była w ciąży, inne w pierwszych miesiącach życia jej córki, w czasie, gdy malowanie stało się dla niej uspokajającym rytuałem. Istotnym elementem pokazu będzie też starszy gobelin, do którego artystka będąc w ciąży wróciła i dodała nowy fragment.
Tego samego dnia (12.04) w Galerii Promocyjnej otworzy się solowa wystawa Julii Krupy Uczynić niewidzialne wspólnotą, realizowana w ramach Nagrody Inicjatywy Entry. Krupa w swojej praktyce przygląda się kulturowemu znaczeniu zielarstwa, opowiada o współzależności roślin i ludzi i podejmuje próbę postulowanego przez Sylvię Federici ponownego zaczarowania świata, współbycia z naturą i tworzenia nie-ludzkiej sztuki, która w epoce kryzysu klimatycznego staje się również formą oporu.
Również w piątek (12.04) w przestrzeni przy Targowej 15/83 odbędzie się w ramach cyklu Praca pokaz jedynego znanego, zachowanego obrazu Anny Ciby – płótna Piramidy, Piramidy z 1987 roku. Po raz pierwszy, a do tej pory najpewniej też ostatni, praca prezentowana była jedynie w roku powstania na jednej z kluczowych w historii nowej ekspresji wystaw, czyli Co słychać? w dawnych Zakładach Norblina w Warszawie.
O doświadczeniu migracji i wykorzenienia opowiadać będzie otwierana w sobotę (13.04) w Pracowni Wschodniej wystawa Skądś, kuratorowana przez Mikołaja Chylaka i Jędrka Owsińskiego. Zaproszone osoby artystyczne, w tym Viktar Aberamok, Sarmen Beglarian, Maya Gordon czy Viola Głowacka odnoszą się do form przeżywania i radzenia sobie z wykorzenieniem, opowiadają o miejscach swojego pochodzenia i przeżyciach związanych z migracją.
Jeszcze do najbliższego czwartku (11.04) potrwa nabór do grupy warsztatowej w ramach kolejnej edycji organizowanego przez Dom Sztuki projektu KIBBUTZ, skupiającego się na pomijanej historii społeczności żydowskiej na Grochowie. W tym roku projekt podejmować będzie tematy odpowiedzialnego budowania sąsiedztw, projektowania przyszłości i zabiegania o bezpieczeństwo, dla których kontekstem są nawarstwiające się kryzysy humanitarne, klimatyczne czy ekonomiczne.
Sasza Wiktor, „Święta Sebastianka”, ceramika, 16x10x29 cm, 2023, kolekcja prywatna, dzięki uprzejmości Galerii Miejskiej we Wrocławiu
Wrocław
Przekrojowa wystawa Marcina Harlendera O tym, o czym nie przeczytacie w książce, czyli czasami widzę to, czego nie ma otworzy się jutro (9.04) w Galerii Entropia. Zobaczymy na niej obiekty i obrazy z różnych etapów twórczości artysty, od Rozjechanego wiadra z roku 1978 przez prace z lat 90. po realizacje najnowsze. Wystawa połączona jest z cyklem wydarzeń, który otwiera prezentacja poświęconej Harlenderowi książki wydanej przez wrocławski Ośrodek Kultury i Sztuki. W kolejnych dniach galeria zaprezentuje unikalne materiały filmowe z działań i performansów Harlendera z okresu ponad trzech dekad, a cykl zamknie spotkanie z gośćmi artysty.
Prace młodych artystek i artystów eksplorujących obszary magii, ezoteryki, spirytyzmu, baśniowości, oniryzmu, psychodelii, horroru czy mitologii – m.in. Agaty Słowak, Jana Porczyńskiego, Natalii Kopytko czy Krzysztofa Gila – prezentować będzie otwierana w czwartek (11.04) w Galerii Miejskiej we Wrocławiu wystawa Pępek snu, kuratorowana przez Katarzynę Zahorską. W prezentowanych na niej realizacjach jawne płynnie przenika się z ukrytym, świadome z nieuświadomionym, a realne z wyobrażonym.
Dzień później (12.04) w galerii Arttrakt otworzy się solowa wystawa jednego z ważniejszych przedstawicieli nowej ekspresji w rodzimym malarstwie, Zdzisława Nitki, W cieniu obrazów jestem. Wrocławski artysta pozostaje wierny ekspresjonistycznej estetyce, czerpiąc inspiracje od „dawnych mistrzów”, którzy podłożyli pod nią podwaliny: Kirchnera, Muncha czy Noldego. Wrocławska wystawa akcentować będzie te inspiracje, obok obrazów prezentując kolekcjonowane przez Nitkę książki historyczno-artystyczne.
Bukareszt
Jeszcze do 21 kwietnia potrwa nabór do organizowanego przez siedem działających w Rumunii instytucji kultury, w tym Instytut Polski w Bukareszcie, projektu rezydencyjnego Flowing Streams. Interdyscyplinarne rezydencje artystyczne na wiejskich terenach Rumunii poświęcone będą badaniu lokalnych podejść do wody. Projekt skierowany jest do artystek, antropolożek, hydrolożek czy badaczek, które pracować będą pod opieką jednej z organizujących projekt instytucji.
