4–10 października
Gdańsk
Laureatka i laureat ostatniej edycji Studenckiego Konkursu im. Wojciecha Fangora zaprezentują jutro (5.10) w Zbrojowni Sztuki podwójną pokonkursową wystawę. Pola Gadowska, absolwentka warszawskiej ASP, w swoim malarstwie czerpie przede wszystkim ze sztuki ludowej, szczególnie wycinanek, odwołując się zarówno do ich formy, jak i znaczenia kulturowego. Szymon Poloczek to z kolei student ASP w Katowicach, który w swoich abstrakcyjnych płótnach o żywej, kontrastowej kolorystyce odwołuje się do stanów emocjonalnych i odczuć metafizycznych.
Szymon Poloczek, „Świat zmienia się szybko jak kształty chmur”, dzięki uprzejmości artysty
Kielce
Marcin Wojdak, fotograf, pisarz i autor instagramowego profilu o architekturze powojennego polskiego modernizmu Cosmoderna przygotował w Instytucie Dizajnu w Kielcach wystawę Ostatni turnus. Architektura ośrodków wypoczynkowych z czasów PRL-u, która otworzy się w piątek (8.10). Fotografiom opuszczonych ośrodków wczasowych sprzed pół wieku towarzyszyć będą też opowiadania Wojdaka związane z projektem państwowych ośrodków wypoczynkowych i konstruowanego za ich sprawą wyobrażenia szczęścia i dobrobytu w warunkach PRL-owskich.
Kraków
Wraz z nowym rokiem akademickim startuje druga odsłona tegorocznej edycji organizowanego przez Wydział Sztuki krakowskiego Uniwersytetu Pedagogicznego Festiwalu Wydział Sztuki w Mieście 9.0. Pod hasłem MOVE UP! odbędzie się cykl wydarzeń związanych z aktualnymi problemami z pola zaangażowanej społecznie sztuki i dizajnu. Pierwsza odsłona dziewiątej edycji festiwalu odbyła się wiosną w ramach Krakersa, druga zaś rozpocznie się jutro (5.10) wernisażem wystawy Negocjacje muzealne w należącym obecnie do Muzeum Narodowego dawnym hotelu Cracovia. Będzie ona diagnozować problemy instytucjonalnego pola sztuki w Polsce i proponować realne rozwiązania. W ramach wystawy zobaczymy dokumentację działania Marty Romankiv i Łukasza Surowca Projekty. Niezrealizowane historie sztuki oraz instalację i film złożony z rozmów zarejestrowanych podczas eksperymentalnych warsztatów z wybranymi przedstawicielami polskiego pola kultury przez Łukasza Murzyna.
Ten tydzień w Krakowie upłynie pod znakiem dwóch festiwali – w piątek (8.10) rozpocznie się również jubileuszowa, dziesiąta edycja Festiwalu Sztuki Cyfrowej Patchlab. Festiwalowe wydarzenia odbywać się będą przez cały weekend tak na żywo, jak i online, a w programie znajdą się m.in. prace inspirowane twórczością Stanisława Lema i eksperymentalna gra autorstwa jednego z klasyków sztuki wideo Billa Violi. To właśnie gry wideo ze swoją złożonością i ambicjami wykraczającymi daleko poza dostarczanie eskapistycznej rozrywki będą wiodącym medium tej edycji, zatytułowanej Game Over.
Łódź
W przyszłym miesiącu w Fabryce Sztuki z inicjatywy Galerii W Y i Stowarzyszenia Nowa Kultura i Edukacja w porozumieniu z Fundacją Artum odbędzie się wystawa Ewa Partum. Galeria Adres. Miejsce, Sytuacja, Okazja, Oferta, prezentująca dorobek tytułowej instytucji, założonej przez Partum w 1972 roku. Poza przybliżającymi historię Galerii Adres archiwaliami znajdą się na niej prace współczesnych artystek i artystów podejmujące z tą historią dialog, organizatorzy powracają również do idei Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Film jako idea, film jako film, film jako sztuka z 1977 roku. Temat przewodni nowego festiwalu, organizowanego przy okazji wystawy, zaczerpnięty został z tytułu jednej z prac Ewy Partum: Mój problem jest problemem kobiety. Propozycje prac w formie m.in. krótkich filmów, performansów dokamerowych czy działań performatywnych, z których wybrane zaprezentowane zostaną podczas festiwalu i wystawy, zgłaszać można do najbliższej soboty (9.10).
Piotr Lutyński, „Ukryty Wymiar”, fot. Robert Imielski, 2020
Poznań
Radykalna niewiedza, oduczanie i odzwyczajanie się od przyjętych nawyków jako strategie przeciwstawienie się dyscyplinie, kontroli i porządkowi będą tematami otwieranej w czwartek (7.10) w poznańskim DOMIE wystawy Odkształcenie. Kuratorowana przez Alekseia Borisionoka, Ramana Tratsiuka i Verę Zalutskayą ekspozycja prezentować będzie prace kwestionujące idee oparte na linearnym rozumieniu czasu i poszukujące nowych modeli afektu, partycypacji i życia opartych na radykalnej niewiedzy. Zobaczymy na niej prace m.in. Sergeya Shabohina, Agnieszki Polskiej, Mashy Svyatogor czy Mariny Naprushkiny.
Radom
Retrospektywna wystawa Piotra Lutyńskiego otworzy się w piątek (8.10) w Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu. Wielowymiarowość dzielić się będzie na kilka segmentów tematycznych. Lutyński zaprezentuje m.in. nietypowe figury Buddy skonfrontowane z abstrakcyjnymi obrazami mogącymi stanowić symboliczne reprezentacje wielkiego wybuchu lub modele atomu. W innych pracach abstrakcyjne przedstawienia artysta konfrontuje z przestrzeniami świata zwierząt czy elementami organicznymi, tworzy również surrealistyczne obiekty, w których świat ludzi i zwierząt przenika się owocując przedmiotami takimi jak lampka nocna z ptasim gniazdem czy wanna z rogami jelenia.
Szczecin
Trzy nowe wystawy otworzą się w czwartek (7.10) w Trafostacji Sztuki w Szczecinie. Indywidualne pokazy zaprezentują w szczecińskiej instytucji Yuriko Sasaoka i Michał Jankowski. Sasaoka, młoda artystka z Japonii, na kuratorowanej przez Pawła Pachciarka ekspozycji Zniknij z Ziemi odnosić się będzie do psychoanalitycznego pojęcia niesamowitości, mieszając przy tym elementy okultyzmu, japońskich gier wideo i polskiej myśli narodowej osnutej wokół postaci marszałka Piłsudskiego. Jankowski na wystawie Ślepcy, kuratorowanej przez Stanisława Rukszę, zaprezentuje nowy cykl malarski składający się z realistycznie odtworzonych typów ludzkich naznaczonych schematycznie zarysowanym, ociekającym farbą symbolem oka. Kuratorowana przez Piotra Kopika Sztuczna patointeligencja prezentować będzie z kolei wyłonione w konkursie prace powstałe we współpracy z Katedrą Przestrzeni Wirtualnej na Wydziale Sztuki Mediów warszawskiej ASP, analizujące ryzykowne aspekty rozwoju sztucznej inteligencji.
Michał Jankowski, „Ślepcy VI”, 2020
Warszawa
Monograficzna wystawa związanej z Polską norweskiej artystki Hege Lønne, zmarłej w 2018 roku, otworzy się w czwartek (7.10) w Zachęcie. Kuratorowana przez Michała Jachułę i Marię Rubersz ekspozycja zaprezentuje rzeźby, instalacje, prace wideo oraz dokumentacje działań artystki, która studiowała w Trondheim oraz w pracowniach Jerzego Jarnuszkiewicza i Grzegorza Kowalskiego na warszawskiej ASP, a debiutowała wystawą indywidualną w Galerii Foksal w roku 1986. Osią wystawy będą rzeźby wykonane przez artystkę przy użyciu autorskiej metody pracy z gipsem.
Dzień później (8.10) wystartuje tegoroczna edycja Warszawy w Budowie, tym razem skoncentrowana na temacie edukacji i opatrzona hasłem przewodnim Jak robić szkołę? Festiwal organizowany w momencie wielopłaszczyznowego kryzysu systemu edukacji, ze względów tak pandemicznych, jak i politycznych, stawiać będzie pytania o to, jak powinna wyglądać szkoła, by spełniać swoje zadania. Ważny będzie dla tych rozważań kontekst lokalny, a więc historia architektury projektowanej dla oświaty w ciągu ostatniego stulecia, od przedwojennych szkół powstałych w ramach akcji budowlanej Stefana Starzyńskiego po warszawskie tysiąclatki. Kuratorowana przez Pawła Brylskiego i Szymona Maliborskiego wystawa odbędzie się w pawilonie Muzeum Sztuki Nowoczesnej, a towarzyszyć jej będzie szereg dodatkowych wydarzeń, jak sanatorium dla pracownic oświaty w Szuminie czy projekt Formy podstawowe, czyli wystawa jako zestaw instrukcji artystycznych do odtworzenia w szkole.
Wątki poruszane na dobiegającej powoli końca monograficznej wystawie Anny Bilińskiej w Muzeum Narodowym w Warszawie znajdą rozwinięcie na organizowanej w piątek i sobotę (8–9.10) konferencji naukowej zatytułowanej Wspólnoty, kariera, migracje – artystki w ostatnich dekadach XIX wieku. Uczestniczki i uczestnicy konferencji skupią się na historii kariery Bilińskiej oraz współczesnych jej artystek, podejmując m.in. temat migracji, znaczenia współpracy i przyjaźni oraz strategii zawodowych stosowanych przez twórczynie aktywne w końcówce XIX wieku.
W warszawskim Muzeum Etnograficznym z kolei odbędzie się w sobotę (9.10) seminarium Prześlepione / Instrumenty do patrzenia / Muzea i Rzeczy, krążące wokół postaci naukowczyni Marii Antoniny Czaplickiej oraz związanych z praktykami magicznymi przedmiotów z kolekcji muzeum. Seminarium z udziałem naukowczyń i naukowców towarzyszyć będzie nowy film Anny Baumgart Miczika nie boi się aeroplanów, wizualny esej opowiadający o Czaplickiej i jej wyprawie syberyjskiej, a zarazem o znaczeniu relacji władzy w tworzeniu opisów świata. Projekt Baumgart podejmuje temat strategii dekolonizacyjnych i bada znaczenie zmarginalizowanych historii i kultur materialnych i stanie się punktem wyjścia do dyskusji z udziałem Ewy Klekot, Andrzeja Marca, Anny Baumgartner, Constance Kruger, Jennifer Ramme i Doroty Michalskiej, którą poprowadzi Anna Łazar.
Solowa wystawa Amélie Laurence Fortin otworzy się w sobotę (9.10) w Stroboskopie. Artystka związana z Quebeciem i Warszawą w Two Revolutions Per Minute przyglądać się będzie temu, w jaki sposób czas wpływa na nasze postrzeganie świata. Fortin w swojej pracy używa ogromnego, obracającego się powoli przemysłowego wentylatora, a także dźwięku, skupiając się m.in. na naszej zdolności do rejestrowania zmian wielu parametrów dźwiękowych jednocześnie.
Hege Lønne, „Efekt ocieplenia”, 2001, kadr z wideo
Wrocław
We Wrocławiu ruszył międzynarodowy projekt ARTIFAKE – sztuka przeciwko propagandzie, organizowany przez Internews z Ukrainy, w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Reporterów Audiowizualnych z Armenii i wrocławską fundacją Art Transparent. Projekt skupia się na analizie narastającego problemu dezinformacji w szerszym społecznym i historycznym kontekście. W tym tygodniu (4–10.10) w ramach projektu performans Lato nadeszło dzisiaj całkowicie realizować będzie Liliana Zeic. Artystka nawiąże do dawnych rytuałów i zamieni najwyższy symbol Wrocławia – Iglicę w Parku Szczytnickim – w słup majowy przystrojony wstęgami i będący symbolicznym przekaźnikiem troski i wsparcia.
Również dziś (4.10) rozpocznie się wystawa Psychopomp w Ossolineum, towarzysząca konferencji Caspar Neumann. Dusze i fundusze. Księga narodzin i pogrzebów dla miasta Wrocław. Jej tytuł odnosi się do mitologicznych figur przewodnika dusz wkraczających w zaświaty, a patronować wystawie będzie bohater konferencji, czyli Caspar Neumann, wrocławski uczony i duchowny zajmujący się się zagadnieniem umieralności. Na ekspozycji zobaczymy rysunki, ryciny i fotografie ze zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, jak również prace współczesnych artystek i artystów, m.in. Jadwigi Sawickiej, Jana Wolskiego czy Zofii Pałuchy.
Pierwsza w Europie solowa wystawa peruwiańskiego artysty Maríi Abaddona, kuratorowana przez Inés R. Artolę i zatytułowana Mięso mielone, otworzy się w piątek (8.10) w 66P. Abaddon w swoich pracach podejmuje wątki m.in. płci kulturowej, macierzyństwa, modyfikacji ciała i tożsamości. W trakcie pobytu we wrocławskiej galerii artysta pracował nad monumentalną rzeźbą z miękkich, plecionych i zszywanych z sobą form, które przywodzić mogą na myśl zarówno górę odpadów czy tytułowe mięso mielone, jak i ptasie gniazdo, kojarzące się ze schronieniem – to podwójne odczytanie odpowiada ambiwalentnemu stosunkowi artysty wobec peruwiańskiego społeczeństwa.
Tego samego dnia (8.10) w Galerii Arttrakt otworzy się indywidualna wystawa Ryszarda Grzyba Wielcy Niewidzialni. Zobaczymy na niej najnowsze prace jednego z klasyków nowej ekspresji, który w ostatnich latach sięga po inspiracje szamanistyczną duchowością. W nowych obrazach pojawiają się więc ideogramy i opiekuńcze duchy – dusze przodków, ale i wielkich artystów oraz poetów – umieszczane na wielowarstwowych, ornamentalnych tłach tworzących wrażenie głębi i trójwymiarowości.
Nowa wystawa stała otworzy się w sobotę (9.10) w Muzeum Pana Tadeusza. Ma ona stanowić pomost pomiędzy częścią literacką a historyczną programu muzeum, czyli prezentacją rękopisu mickiewiczowskiej epopei oraz jej kontekstów i ekspozycją Misja: Polska. Jej bohaterem będzie Pan Tadeusz Różewicz, czyli jeden z najważniejszych polskich literatów XX stulecia. Opowieść o Różewiczu zbudowana została w sposób achronologiczny i nielinearny, skoncentrowany nie na biograficznych faktach, a kluczowych motywach twórczości poety, od nostalgii za dzieciństwem, przez fascynacje sztuką i popkulturą, po traumę wojenną. Obok archiwaliów, wśród których znajdą się m.in. rękopisy tekstów Różewicza czy nawet jego szkolne zeszyty, zobaczymy na wystawie także obrazy Marii Jaremy, Jerzego Nowosielskiego czy Tadeusza Brzozowskiego oraz prace współczesnych twórców.
