30 listopada – 6 grudnia
Wygląda na to, że format wystawy outdoorowej stał staje się ostatnimi czasy coraz chętniej wybieranym rozwiązaniem w sytuacji, gdy instytucji otworzyć nie można, a prezentacje online wydają się nie do końca satysfakcjonującą alternatywą. Na największą jak dotąd skalę strategię outdoorową wdraża w życie Artystyczna Podróż Hestii w ramach realizowanego z udziałem finalistek i finalistów 19. edycji konkursu nowego Projektu Okno. Piętnastka artystek i artystów, w tym m.in. Grażyna Monika Olszewska, Jan Eustachy Wolski i Bożena Wydrowska, stworzyła 15 mini-wystaw rozsianych po miastach w całej Polsce. W ramach decentralizacji życia artystycznego nie ma wśród nich Warszawy, a obok dużych miast pokroju Łodzi i Poznania znalazło się równie wiele mniejszych ośrodków, jak Żyrardów czy Kalisz. Poszczególne projekty dostępne będą od jutra (1.12) dla każdego przechodnia w przestrzeni miejskiej, w lokalach wybranych przez pracowników lokalnych oddziałów ERGO Hestii, ważnych dla nich miejscach, których sytuacja ekonomiczna pogorszyła się wskutek pandemii, na co dzień nie mających nic wspólnego z prezentowaniem sztuki.
W Warszawie w podobnej formie zobaczyć będzie można również od jutra (1.12) trzecią odsłonę projektu Portret osobisty, czyli bliskie spotkanie z… Na trasie od Pasażu Wiecha przy Chmielnej, przez stację Metro Świętokrzyska, po ulicę Emilii Plater prezentowane będą w przestrzeni publicznej fotografie Silvii Pogody, Bartka Wieczorka, Dyby i Adama Lachów oraz Marty Zgierskiej i Mateusza Sarełło. Powstawały one przez kilka miesięcy w ramach projektu z pogranicza fotografii i teatru, odwołującego się do idei monodramu jako intymnego spotkania artysty z publicznością. W bliżej nieokreślonej póki co postpandemicznej przyszłości zdjęcia znajdą się też na wystawie w Galerii Promocyjnej.
Magdalena Franczak, Narzędzia wytworzone przez człowieka do poskramiania przyrody, wydruk fotograficzny, 2020
W związku z aktualnymi obostrzeniami po raz kolejny musiało zostać przesunięte otwarcie wystawy Życie ludzi w bytomskiej Kronice. Jeśli jednak znajdziecie się w najbliższym czasie przy rynku w Bytomiu, będziecie mogli zobaczyć odsłoniętą w jej ramach w jednej z witryn sklepowych pracę Macieja Cholewy Dusza jej mrowiska. Nawiązując do tematu wystawy, opowiadającej o człowieku i jego cywilizacji w sposób bliski zoologicznym badaniom i programom przyrodniczym, zarysowuje ona mrówczo-ludzką analogię, traktując rzeczone owady jako wyznawczynie pierwotnej religii totemizmu.
W przypadku galerii prywatnych sytuacja wciąż wygląda mniej restrykcyjnie, po lokalu_30 nową wystawę w swojej siedzibie zaprezentuje więc Fundacja Galerii Foksal. Od piątku (4.12) po uprzednim umówieniu zobaczyć będzie można w FGF wystawę I Warren Niesłuchowski też tam był. Gość-inny poświęconą postaci zmarłego w zeszłym roku Warrena Niesłuchowskiego, tłumacza, okazjonalnie krytyka, a przede wszystkim nieustannie podróżującego towarzysza artystów. Kuratorowana przez Joannę Warszę i Sinę Najafi ekspozycja-wspomnienie towarzyszy publikacji pod tym samym tytułem, prezentującej przede wszystkim bogaty wybór korespondencji Niesłuchowskiego z jego artworldowymi przyjaciółmi, a zobaczymy na niej m.in. poświęcone bohaterowi nowe prace Pawła Althamera i Artura Żmijewskiego.
W sobotę (5.12) otworzy się z kolei solowa wystawa Marioli Przyjemskiej w Polach Magnetycznych. Kuratorowana przez Ewę Opałkę ekspozycja Avenue of the Winners w dniu premiery dostępna będzie przez cały dzień w godzinach otwarcia galerii i pozostanie otwarta do 16 stycznia.
Również od soboty w wersji zarówno online jak i stacjonarnej dostępna będzie nowa wystawa w HOS Gallery – podwójny pokaz Irminy Staś i Tomasza Tatarczyka zatytułowany Mikrokosmosy. Wystawa zarysowywać będzie pokrewieństwa między malarstwem dwojga artystów różnych pokoleń, między innymi wyraźny w sztuce obojga podziw wobec natury oraz swego rodzaju formalna asceza, a zarazem momenty formalnych eksperymentów z medium.
Instytucjom publicznym przynajmniej do 27 grudnia pozostaje udostępnianie wystaw online. Dwie nowe ekspozycje w tej formule zaprezentuje w piątek (4.12) toruńska Wozownia. Nikola Strenger w wystawie Kolorowych snów sięgać będzie do przeżyć z dzieciństwa i eskapistycznego zanurzania się w grach wideo, dziś na swój sposób kontynuowanego przez kreowanie własnych światów przy pomocy fotografii. Margines błędu Magdaleny Franczak traktować będzie z kolei o sytuacjach uporczywego tkwienia w momencie, którego przekroczenie wydaje się niemożliwe. Kiedy już wystawa dostępna będzie fizycznie, do narracji tej będzie można dorzucić własną cegiełkę współtworząc otwartą na działania publiczności wielowątkową rzeźbę Archiwum błędu.
Tego samego dnia (4.12) zakończy się za zamkniętymi drzwiami poniemieckiego bunkra montaż nowej wystawy w Muzeum Współczesnym Wrocław, którą fizycznie będzie można oglądać po nowym roku. Terytorium Netty Laufer i Toma Swobody odnosić się będzie do wzajemnej zależności zwierzęcych i ludzkich terytoriów, przenikalności ich granic i pytania o to, kto w ogóle owe granice wyznacza. Oboje artystów swoje rozważania na ten temat snuje w dwóch mocno odmiennych środowiskach – Swoboda obserwując ogród zoologiczny, zarówno z perspektywy podążającego wytyczoną ścieżką ludzkiego widza, jak i umieszczając obiektyw po drugiej stronie zwierzęcych wybiegów, Laufer zaś przyglądając się poprzez obraz z kamer przemysłowych granicy izraelsko-palestyńskiej.
Netta Laufer, Hiena, 35 cm, 2017–2020
W tym tygodniu czeka nas też kolejna odsłona realizowanego z inicjatywy Sputnik Photos projektu Jak widać. Od środy (2.12) oglądać będzie można online projekt Karoliny Ćwik Don’t look at me realizowany przy współpracy z Magdą Hueckel. Młoda fotografka skupia się w nim na doświadczeniu macierzyństwa z perspektywy kobiecej cielesności, przyglądając się często cienkiej granicy pomiędzy spełnieniem i miłością a bólem i wyrzeczeniem.
W formie fotograficznej dokumentacji można też zobaczyć online przygotowaną przez Galerię Piekary wystawę Hommage à Józef Chrobak – wokół pamięci Grupy Krakowskiej. Ekspozycja poświęcona jest działalności zmarłego przed pięcioma laty kuratora i badacza, znawcy dorobku Grupy Krakowskiej, współzałożyciela Galerii PI, wreszcie dyrektora Galerii Krzysztofory w Krakowie. Oprócz archiwaliów prezentuje przede wszystkim prace artystów szczególnie Chrobakowi bliskich, m.in. rysunki Tadeusza Kantora z końca lat 40. XX wieku, powstałe zaraz po jego powrocie z Paryża, kolaże Jadwigi Maziarskiej i Jonasza Sterna oraz fotografie Marka Piaseckiego.
Do tej pory wizję programową nowego dyrektora CSW Zamek Ujazdowski mogliśmy zobaczyć poza salami wystawowymi, przy okazji zakupów do zamkowej kolekcji czy wydarzeń takich jak niesławny koncert Jana Pietrzaka. Nadszedł jednak moment, kiedy przygotowany wcześniej program zaczyna się zazębiać z wystawienniczymi inicjatywami Piotra Bernatowicza. W piątek (4.12) zainaugurowana zostanie online pierwsza wystawa kuratorowana osobiście przez nowego dyrektora – retrospektywa rzeźbiarki Ludwiki Ogorzelec zatytułowana Szukam momentu równowagi, na której znajdą się prace od wczesnych realizacji artystki z lat 80. po nowe rzeźby o charakterze site-specific. Program performatywno-queerowy jednak póki co z zamku nie znika i jutro (1.12) na stronach CSW oraz Nowego Teatru będzie można zobaczyć pokaz online performansu Michała Borczucha Bez tytułu (Znowu razem). Inspirowany dorobkiem postminimalisty Félixa Gonzáleza-Torresa performans stawia pytania o związek epidemii AIDS ze zmianami politycznymi, zwłaszcza polską transformacją i dzisiejszą sytuacją osób nieheteronormatywnych, a także potencjał sztuki jako narzędzia mikro-oporu.
Michał Borczuch Bez tytułu (Znowu razem) w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, fot. Karolina Zajączkowska
W oczekiwaniu na dzień, kiedy tegoroczna edycja Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Zewnętrznej OUT OF STH będzie mogła zostać udostępniona publiczności, BWA Wrocław zorganizuje w środę (2.12) debatę związaną z tematem jego wystawy głównej Trzy to już tłum. W rozmowie z przedstawicielami i przedstawicielkami polskiej kultury klubowej tematami będą m.in. wpływ sceny klubowej na społeczne przemiany w wymiarze polskim i globalnym oraz jej kondycja w dobie pandemii.
Inna wrocławska instytucja, OP ENHEIM, na koniec roku przygotowała natomiast serię webinarów skierowaną do artystów i artystek, nastawioną na rozwijanie różnego typu kompetencji wykorzystywanych w praktyce artystycznej. W tę sobotę (5.12) za pośrednictwem Zooma odbędą się warsztaty z Angeliką Markul, która w oparciu o własną praktykę omówi proces planowania i realizowania rozbudowanego projektu artystyczno-badawczego.
Z nowym cyklem spotkań online, pod hasłem Człowiek z kamerą, wystartowało też krakowskie Muzeum Fotografii. Jego bohaterami są twórcy filmowi i specjaliści w dziedzinie kinematografii. W czwartek (3.12) w jego ramach odbędzie się spotkanie z Krzysztofem Kornackim, filmoznawcą z Uniwersytetu Gdańskiego, poświęcone dorobkowi Jerzego Wójcika, autora zdjęć filmowych, scenarzysty i reżysera, współtwórcy kilku klasyków polskiej szkoły filmowej, w tym Popiołu i diamentu Wajdy.
Choć tegoroczna, w pełni przeniesiona do sieci odsłona organizowanego przez Instytut Adama Mickiewicza Festiwalu Digital Cultures dobiegła już końca, w sieci wciąż dostępny jest będący jego częścią Program Audio. Składa się na niego sześć odcinków cyklu The Sound Intervention Service, wśród nich nowe prace dźwiękowe Katarzyny Krakowiak i Karoliny Breguły, przygotowane specjalnie na tę okazję, a także realizacje audio Zorki Wollny, Erin Gee i Sofiana Audry’ego, Rebeki Ubuntu oraz Diany Lelonek i Denima Szrama.
Do końca tego tygodnia można również odwiedzić wirtualną odsłonę Bazarchu –organizowanych przez Centrum Architektury targów książek o architekturze, urbanistyce, projektowaniu, krajobrazie i historii miast. Jak na wydarzenie związane z projektowaniem przestrzeni przystało, doświadczenie wirtualnej przestrzeni targowej zostało starannie zaprojektowane przez Petera Łyczkowskiego dla wynagrodzenia braku możliwości fizycznego posnucia się między stosikami, a wśród dostępnych pozycji znajdziecie m.in. książki Karakteru, Muzeum Warszawy, a także białe kruki z wydawnictwa 40000 Malarzy.
