29. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie: lustro współczesnego świata
W czasach nieustannego przepływu obrazów i skracającej się uwagi odbiorcy, plakat wciąż potrafi zatrzymać nas w miejscu. 29. edycja Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie potwierdza, że ten nośnik nie przestaje być przestrzenią artystycznego buntu, społecznej troski i osobistej refleksji.
Biennale to najstarsza tego typu impreza na świecie – powstała w 1966 roku w stolicy Polski i od tamtej pory jest barometrem nie tylko estetycznych zmian, ale i społecznych nastrojów. W tegorocznej edycji jurorzy oceniali prace w dwóch kategoriach: konkursie głównym oraz konkursie tematycznym pod hasłem Quo vadis?.
Plakat nie zna granic. Międzynarodowe jury, uniwersalne przesłanie
Wybór najlepszych prac powierzono międzynarodowemu jury, w którego skład weszli: Maciej Buszewicz (Polska), Jumping He (Chiny), Annik Troxler (Szwajcaria), Henning Wagenbreth (Niemcy) i Ada Zielińska (Polska). To grono, reprezentujące różne tradycje graficzne i perspektywy kulturowe, nadało konkursowi wymiar naprawdę globalny.
W konkursie głównym złoty medal otrzymała Natalia Bugaj za plakat Rom/ka: tu i teraz – obraz oszczędny, ale poruszający. Symboliczne warkocze i czerwień koszuli, dopełnione typograficznym komunikatem, składają się na wizualny manifest. Srebrny medal przypadł Peterowi Bankovowi za teatralny plakat Kremuliator, który eksperymentuje z formą, łącząc ekspresyjny rysunek z realizmem. Brązowy medal otrzymał Jan Rajlich za poetycki plakat Fraktale – subtelny i refleksyjny obraz życia i śmierci. Honorowe wyróżnienia przyznano: Huang WF (Stop Oppressing Woman), Nancy Skolos i Thomas Wedell (Lyceum Fellowship Poster Call for Entries 2024) oraz Jaime Nieto (Droga, która prowadzi do bliźniego jest dla mnie nazbyt długa).
Wystawę konkursu głównego można oglądać w historycznych wnętrzach Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w Pałacu Czapskich przy Krakowskim Przedmieściu 5.
Gdzie zmierzamy? Kim jesteśmy?
Hasło konkursu tematycznego – Quo vadis? – okazało się wyjątkowo aktualne. Plakaty podejmują temat zagubienia, pytań o przyszłość i zagrożeń, które sami stwarzamy.
Złoty medal otrzymała Veera Kemppainen za Digital Politics – ostrzeżenie przed cyfrowym zniewoleniem i utratą tożsamości. Srebrny medal przyznano Jaakko Tikkanenowi za Nature and War – zestawienie piękna natury z brutalnością wojny. Brązowy medal zdobyła Martyna Pazera za Quo Vadis? – plakat podważający sens naszych wyborów cywilizacyjnych. Wyróżnienia honorowe otrzymali: Alejandro Magallanes, Arkadiusz Haratym i Wojciech Domagalski.
Wystawa tej kategorii prezentowana jest w przestrzeni publicznej – na placu Piłsudskiego w Warszawie, w formie plenerowej ekspozycji możliwej dzięki wsparciu Spółki Pałac Saski.
Wystawy towarzyszące: mistrzowie w centrum uwagi
Tegoroczne Biennale to nie tylko konkursy, ale również dwie ważne wystawy indywidualne.
W Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie prezentowana jest retrospektywa prof. Mieczysława Wasilewskiego – wybitnego plakacisty, pedagoga i mistrza syntetycznej formy. Artysta został uhonorowany Nagrodą im. Józefa Mroszczaka, przyznawaną przez rektora ASP w Warszawie za całokształt twórczości i wkład w rozwój języka plakatu.
Równolegle ASP w Warszawie prezentuje wystawę Niklausa Troxlera – legendarnego szwajcarskiego grafika, znanego z jazzowych plakatów i oryginalnego języka wizualnego. W uznaniu zasług dla światowej sztuki projektowania, Troxlerowi przyznano tytuł doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w 2025 roku.
Plakat jako głos
29. Biennale udowadnia, że plakat nie jest już zarezerwowany dla zawodowych grafików. W epoce cyfrowej niemal każdy może stworzyć własny komunikat wizualny. Ważniejsze od formalnych umiejętności staje się to, co chcemy powiedzieć i dlaczego. Plakat dziś to narzędzie świadomego obywatela – człowieka, który nie godzi się na obojętność.
To medium pozostaje jednym z najbardziej demokratycznych: tanie, bezpośrednie, dostępne. Może zawisnąć na murze, w mediach społecznościowych, w galerii, ale też w naszej głowie. To nie jest tylko wybór stylu czy techniki – to wybór postawy wobec świata.
Po co nam Biennale?
Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie nie tylko promuje najwyższej klasy twórczość graficzną, ale przede wszystkim tworzy przestrzeń do rozmowy o tym, co najważniejsze. To miejsce, gdzie sztuka zderza się z rzeczywistością – nie po to, by uciekać w estetykę, ale by wracać z nową siłą do spraw trudnych, bolesnych i niepokojących. Tegoroczna edycja pokazała, że plakat żyje, rezonuje i ma się dobrze – nie dlatego, że jest „ładny”, ale dlatego, że wciąż potrafi coś powiedzieć o świecie.
Twórcy 29. Międzynarodowego Biennale Plakatu
Za kształt tegorocznej edycji Biennale odpowiadają:
prof. Lech Majewski – Prezydent Międzynarodowego Biennale Plakatu
Justyna Czerniakowska – Sekretarz Generalna Międzynarodowego Biennale Plakatu
Mateusz Machalski – kurator B29. MBP oraz wystawy Niklausa Troxlera,
Katarzyna Urbańska – kuratorka wystawy prof. Mieczysława Wasilewskiego,
Jakub Marzoch – projektant wystaw w ASP
Anna Wieluńska – autorka identyfikacji 29. MBP
Wystawy 29. Międzynarodowego Biennale Plakatu są otwarte dla publiczności od 5 lipca do 5 października 2025 roku.
Justyna Czerniakowska, Sekretarz Generalna 29. Międzynarodowego Biennale Plakatu
