27 września – 3 października
Kraków
Kolejną prezentację wybranych prac z Kolekcji Nocny Art Patrol zobaczymy tym razem w nieco nietypowym miejscu – nie w galerii, a w siedzibie technologicznego startupu Arteïa, specjalizującego się w rozwiązaniach cyfrowych dla świata sztuki i finansów. Na otwieranej w piątek (1.10) wystawie znajdą się prace z kolekcji założonej w zeszłym roku przez Mariusza Horanina, skupiającej się na najciekawszych zjawiskach z pola współczesnego polskiego malarstwa i wspierającej rozwój malarskiej sceny. Na krakowskiej wystawie zobaczymy obrazy trojga jej przedstawicieli: Bolesława Chromrego, Dawida Czycza i Agaty Kus.
Krosno
Podkarpacie do tej pory pozostawało właściwie białą plamą na instytucjonalnej mapie Polski, teraz jednak ma szansę się to zmienić za sprawą nowego zespołu galerii BWA Krosno. W tę sobotę (2.10) otworzy się w niej współorganizowana z tarnowskim BWA wystawa Moja matka moja córka. Na kuratorowanej przez Agnieszkę Bartak-Lisikiewicz i Magdalenę Ujmę ekspozycji zobaczymy prace eksplorujące matczyno-córczane relacje autorstwa m.in. Anety Grzeszykowskiej, Zuzanny Janin, Cecylii Malik czy Alicji Bielawskiej i Teresy Starzec. Projekt ma również swoją część badawczą pod postacią serii rozmów z artystkami przeprowadzonych w okresie od stycznia do marca 2021.
Lublin
Dwa performanse organizowane pod egidą Galerii Labirynt odbędą się jutro (28.09) w przestrzeni Lublina. Filip Kijowski w xoxo podejmować będzie po raz kolejny w swojej praktyce refleksję na temat bliskości i czułości, tym razem w kontekście przestrzeni publicznej, realizując działanie w jednym z okien na Starym Mieście, ponad siedzibą Galerii Labirynt 2. Z kolei przy placu Zamkowym Daniel Kotowski zaprezentuje drugą odsłonę Pomnika ofiar biowładzy. Tym razem ów mobilny pomnik upamiętniać będzie dwa pierwsze Marsze Równości, które przeszły ulicami Lublina, manifestując niezgodę na nienawiść i przemoc wobec osób LGBTQ.
Dzień później (29.09) w Otwartym Studio Antyfaszystowskim przy siedzibie Labiryntu zobaczymy kolejną odsłonę Nowego Złotego, goszczącego od niedawna w OSA. Maria Kniaginin-Ciszewska na wystawie Stara Malutka przywróci tymczasowo tej przestrzeni jej „sklepikowy” charakter, aranżując we wnętrzu punkt z rajstopami. Artystka przyglądać się będzie sposobom wychowywania i socjalizowania kobiet, schematom i stereotypom związanym z wiekiem i postrzeganiem urody.
Łódź
Do antymigracyjnej polityki obozu władzy odnosić się będzie kuratorowane przez Marcina Polaka Narodowe Dobro Międzynarodowe – wydarzenie, które odbędzie się w piątek (1,10) w Galerii Wschodniej oraz klubie Ignorantka. W tej pierwszej zobaczymy Odsłonięcie Pomnika Polskiej Dumy Narodowej pod postacią kamieni-pomników, w których Polak odnosi się do zbierającej krwawe żniwo rządowej retoryki „obrony” Polski przed uchodźcami. Karolina Gembara zaprezentuje natomiast fotograficzny projekt Zostań w domu, dokumentujący poszukiwanie mieszkania dla rodziny uchodźczej w Warszawie. Zobaczymy również fragmenty opowiadającego o doświadczeniu odmienności filmu Jestem jednym z nich Nadima Suleimana, a wydarzenie zwieńczy spotkanie z artystkami i artystami z doświadczeniem migracji. W Ignorantce z kolei odbędzie się impreza, na której zagrają dj-e i dj-ki z doświadczeniem migracyjnym.
Poznań
Retrospektywną wystawę pochodzącego z Azerbejdżanu, a od lat 90. mieszkającego w Poznaniu malarza Elhana Hadżijewa zaprezentuje w czwartek (30.09) Vinci Art Gallery. Na Strukturze Romantyzmu zobaczymy realizacje powstałe na przestrzeni ostatnich trzech dekad: abstrakcyjne płótna wyrastające z tradycji rosyjskiej awangardy, a także mniejsze prace na papierze, w których artysta posługuje się figuracją i motywami rodzajowymi, łącząc elementy romantyczno-nostalgiczne i surrealizujące.
Dzień później (1.10) w galerii Skala otworzy się solowa wystawa Piotra Machy Jesus Was Born 6–4 Years Before Christ. Zobaczymy na niej najnowsze prace artysty, przygotowane z myślą o prezentacji w Skali i łączące rozmaite media oraz dyskursy. Jej narracja rozpięta będzie pomiędzy dwoma cytatami: „Gdy w Anglii przestano palić czarownice, zaczęto wieszać fałszerzy banknotów”, jak pisał Marks, oraz fragmentem dialogu z Zoolandera: „Jesteś dla mnie martwy, synu. Jesteś dla mnie jeszcze bardziej martwy niż twoja zmarła matka”.
Radom
Monograficzna wystawa Mieczysława Knuta Ku transcendencji otworzy się w piątek (1.10) w Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu. Na ekspozycję złożą się dwie części. Pierwszą stanowić będą medytacyjne kompozycje inspirowane teologicznym nurtem apofatyzmu, a w jej skład wejdą obrazy od Blizny z 1983 roku po cykle z początku lat 2000. Na drugą złożą się abstrakcyjne ikony malowane przez artystę na lipowych deskach, wchodzące w skład serii Hagia Apophatike, Eremos i Eikon, niedatowane i związane z filozoficznym pojęciem Kairos, dotyczącym czasu bez chronologii. Wystawie towarzyszyć będzie publikacja Mieczysław Knut. Ku transcendencji przygotowana przez Bożenę Kowalską.
Warszawa
Zanim rozpocznie się tegoroczne WGW, warto wybrać się dziś (27.09) do BWA Warszawa, gdzie w ramach Avant Art Festival odbędzie się wystawa Kościoła Nihilistów Polska 2137 oraz koncert Mchów i Porostów, czyli Bartosza Zaskórskiego. Paweł Baśnik, Justyna Baśnik Adrzejewska, Nikita Krzyżanowska, Jędrzej Sierpiński oraz wspomniany Bartosz Zaskórski zaprezentują na wystawie wizję przyszłości opartą na niespodziewanej fuzji radykalnej transhumanistycznej rewolucji i reprezentowanego przez dzisiejszą władzę katolicko-narodowego paradygmatu. Odpowiadając na wątpliwości co do tego, czy w rodzimych realiach możliwe jest budowanie futurologicznych wizji, Polska 2137 będzie więc prezentować specyficzną odmianę cyberpunku osadzonego w imaginarium polskiej prawicy.
Druga połowa tygodnia upłynie natomiast pod znakiem kolejnej odsłony Warsaw Gallery Weekend, która rozpocznie się w czwartek (30.09). W tegorocznym programie znajdą się m.in. wystawy Marcina Maciejowskiego w Rastrze, Jadwigi Sawickiej w BWA Warszawa, Yu Nishimury u Dawida Radziszewskiego, Rafała Milacha w Jednostce, Danieli i Lindy Dostálkovych w Piktogramie, Jakuba Glińskiego w Gunia Nowik Gallery czy Zuzanny Bartoszek w Stereo. Część spośród 31 uczestniczących w WGW galerii szykuje na tę okazję dwa pokazy. W Fundacji Galerii Foksal zobaczymy wystawy Moniki Sosnowskiej i Piotra Janasa, lokal_30 w swojej siedzibie zaprezentuje prace Karoliny Breguły, a gościnnie w przestrzeni Clay.Warsaw Jana Możdżyńskiego, w Śmierci Człowieka zobaczymy wystawę Michała Matejki, w Sercu Człowieka zaś Wiktorii Walendzik, Zuzy Piekoszewskiej i Martyny Pinkowskiej. Inskrypcje tożsamości. Przynależność, różnica, gest w Biurze Wystaw prezentować będą prace artystek i artystów reprezentujących tożsamości białoruską, romską, żydowską i ukraińską, w Instytucie Fotografii Fort zobaczymy ekspozycję poświęconą tematyce cross-dressingu, Polana Institute we współpracy z Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego i Centrum Badań nad Kulturą Warszawy Uniwersytetu Warszawskiego zaprezentuje wystawę Ona – Classicità, przyglądającą się odniesieniom do antyku i klasycyzmu w sztuce współczesnych artystek, a Fundacja Profile pokaz gromadzący prace operujące pismem i tekstem wizualnym. Wśród szeregu wydarzeń towarzyszących znajdzie się m.in. premiera publikacji Tu jest sztuka, stanowiącej próbę podsumowania historii rozwoju rodzimego rynku galeryjnego, której towarzyszyć będzie moderowana przez Adama Mazura dyskusja z udziałem Dawida Radziszewskiego i Agnieszki Rayzacher.
Ostatniego dnia WGW (3.10) odbędzie się też aukcja pod hasłem NO HUMAN IS ILLEGAL, na żywo w Zachęcie, choć licytować będzie można również poprzez aplikację Desa Unicum. Aukcja jest spontaniczną, solidarnościową odpowiedzią środowiska artystycznego na sytuację uchodźczyń i uchodźców w Polsce i wyrazem sprzeciwu wobec rządowej antymigracyjnej polityki. Znajdzie się na niej unikatowa odzież – od jedwabnych apaszek, przez tiszerty, po kurtki – stworzona na tę okazję przez zaproszone artystki i artystów, wśród których znaleźli się m.in. Wilhelm Sasnal, Karolina Jabłońska, Karol Radziszewski, Agata Słowak czy Mikołaj Sobczak. Dochód z wylicytowanej odzieży wesprze działalność inicjatywy Chlebem i Solą oraz Fundacji Kuchnia Konfliktu.
Równolegle z weekendem galeryjnym (30.09) otworzy się nowa wystawa w galerii Nanazenit. Solowy pokaz Veroniki Hapchenko Cherchez le mage prezentować będzie obrazy artystki skupione na poszukiwaniach elementu magii w otaczającym nas świecie. Wrażenie oniryzmu i tajemniczości podkreśla forma prac Hapchenko, malowanych aerografem, zamglonych, wymagających skupienia i zanurzenia się w przedstawionym świecie.
Poza WGW w ten weekend (1.10) rozpocznie się także zasadnicza część jubileuszowej, dwudziestej edycji Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Tańca i Performansu Ciało/Umysł. Wydarzenia online w ramach festiwalu trwają już od sierpnia, jednak w tym tygodniu wkroczy on na deski scen Komuny Warszawy, Teatru Studio i Zamku Ujazdowskiego. Poza trzema premierowymi produkcjami nie zabraknie także z racji jubileuszu odniesień do festiwalowej przeszłości, eksploracji archiwów, reinterpretacji dawnych dzieł, ale i spojrzenia w przyszłość.
Jubileuszowe podsumowania szykuje także Salon Akademii. W sobotę (2.10) otworzy się w nim kuratorowana przez Eulalię Domanowską i Magdę Lipską wystawa Manifest na rzecz lepszego życia, podsumowująca ostatnie dziesięciolecie działalności galerii. Odwołując się do myśli Boaventury de Sousy Santosa, skupi się ona na kwestiach społecznych i artystycznych mających kluczowe znaczenie dla przetrwania wspólnoty, związanych z ekologią, równouprawnieniem kobiet, mniejszości etnicznych i seksualnych czy koncepcjach mniej hierarchicznego sprawowania władzy. W wystawie weźmie udział trzynaścioro artystek, artystów i grup reprezentujących różne pokolenia absolwentów warszawskiej ASP, wśród których znajda się m.in. Agnieszka Brzeżańska, Paweł Althamer, Przemek Matecki, Yulia Krivich i Paweł Żukowski, a także gościnnie białoruska artystka Marina Naprushkina.
Wrocław
Wystawa dająca wgląd w rozrastającą się nieustannie kolekcję Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych otworzy się w piątek (1.10) w Muzeum Współczesnym Wrocław. Co po / Po co prezentować będzie wycinek owych zbiorów sprofilowany tematycznie i historycznie – na kuratorowanej przez Jagodę Łagiewską wystawie zobaczymy prace związane z ekologiczną myślą XXI wieku autorstwa m.in. Zygmunta Rytki, Julii Curyło czy Andrzeja Klimczak-Dobrzanieckiego.
Tego samego dnia (1.10) wystartuje jesienna odsłona 19. edycji Biennale WRO. Nowe prezentacje festiwalowe zobaczymy w Galerii Entropia, IP Studio i Centrum Sztuki WRO. W tym ostatnim otworzy się główna część wystawy Miejsca zależne, na której znajdą się instalacje, filmy, wideo i prace sieciowe odnoszące się m.in. do funkcjonowania mediów społecznościowych, sztucznej inteligencji czy taktyk kulturowej partyzantki.
Internet
Kwestia dostępności zyskuje w ostatnim czasie coraz większe znaczenie w kontekście instytucji kultury, a jedną z inicjatyw przeznaczonych dla osób działających w tym obszarze jest Stypendium im. Bogny Olszewskiej. Trzecia edycja inicjatywy Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Fundacji Nieograniczona właśnie się rozpoczęła – rekrutacja do niej potrwa do 8 października. O stypendium ubiegać się mogą edukatorzy i edukatorki, koordynatorzy i koordynatorki dostępności działający na rzecz osób z niepełnosprawnościami i w spektrum autyzmu, a także artyści i artystki zainteresowani tworzeniem sztuki dostępnej dla różnych odbiorców i odbiorczyń.
Ruszył również nabór do tegorocznej edycji Młodych Wilków, organizowanych przez Akademię Sztuki w Szczecinie. Do konkursu zgłaszać się mogą studentki i studenci uczelni artystycznych oraz niestudiujący twórcy poniżej 25. roku życia, a nadsyłane prace mogą przyjmować postać zarówno obiektów, instalacji, prac dźwiękowych i wideo, jak i niematerialnych konceptualnych realizacji. Nabór zgłoszeń potrwa do 16 października.
Młodym malarzom i malarkom przypominamy natomiast o trwającym naborze do trzydziestej już edycji Ogólnopolskiego Przeglądu Malarstwa Młodych Promocje, organizowanego przez Galerię Sztuki w Legnicy. Do konkursu zgłaszać się mogą niedawni absolwenci i absolwentki uczelni artystycznych poniżej 35. roku życia. Zgłoszenia nadsyłać można do końca tego tygodnia (3.10), a wystawa konkursowa otworzy się 19 listopada.
Wkrótce dobiegnie również końca nabór zgłoszeń do nowej imprezy artystycznej na południu kraju – 1. Biennale Sztuki Via Carpatia, organizowanego przez Centrum Kultury i Sztuki im. Ady Sari w Starym Sączu we współpracy ze Starosądecką Fundacją Kultury. Konkurs skierowany jest do artystek, artystów i kolektywów posługujących się różnorakimi mediami, od malarstwa i obiektu, przez prace wideo i performans, po działania z lokalną społecznością. Mogą w nim wziąć udział twórcy poniżej 40. roku życia związani z tytułowym rejonem, w którym mieszczą się Litwa, Serbia, Kosowo, Północna Macedonia, a także wybrane rejony Rosji, Białorusi, Polski, Ukrainy, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii i Grecji. Nabór trwa jeszcze do 5 października, a samo biennale wystartuje na początku grudnia.