23–29 października

Gdańsk

W Gdańskiej Galerii Miejskiej otworzy się w piątek (27.10) wystawa czwórki studentów lokalnej ASP z pracowni Jarosława Czarneckiego na Wydziale Intermediów. Będzie to wystawa podwójnie autotematyczna – dotycząca nowych mediów, którymi artyści się posługują, oraz samej przestrzeni wystawienniczej. Experience skupi się na relacji między fizyczną przestrzenią białego kubika galerii a rzeczywistością cyfrową. Studenci przyglądać się będą również temu, jak nowe technologie zmieniają tożsamość i zdolności percepcyjne człowieka.

Gliwice

August Sander: Pomocnik murarza, 1928
© Die Photographische Sammlung/SK Stiftung Kultur – August Sander Archiv, Köln; VG Bild-Kunst, Bonn, 2017

Gliwicka Czytelnia Sztuki pozostaje w swoim programie skoncentrowana przede wszystkim na historii fotografii, jednak tym razem zaprezentowana zostanie w niej sylwetka nie polskiego, a niemieckiego fotografa, Augusta Sandera. Wystawa August Sander. Portrety 1910–1954 otworzy się w najbliższy piątek (27.10) i zaprezentuje tworzony przez dekady monumentalny portret niemieckiego społeczeństwa widzianego przez obiektyw aparatu Sandera. Część swojego analitycznego zbioru Sander opublikował w roku 1929 w formie książki, która została jednak szybko wycofana z obiegu po dojściu do władzy NSDAP. Fotograf nie zaprzestał jednak tworzenia kolejnych portretów, również w trakcie wojny i po jej zakończeniu. W Gliwicach zaprezentowane zostanie ponad 100 najważniejszych fotografii z całego zbioru.

Gorzów Wielkopolski

Podobnie jak wiele mniejszych polskich miast, Gorzów Wielkopolski przeżywał swoje lata świetności wraz z rozkwitem lokalnego przemysłu. W tym przypadku koncentrował się on wokół Zakładów Włókien Chemicznych Stilon. Do ich historii odniesie się Jaśmina Wójcik na otwieranej w sobotę (28.10) wystawie Alfabet Stilonu w galerii BWA Miejskiego Ośrodka Sztuki. Wójcik wraz z mieszkańcami przyglądała się historiom dotyczącym zakładu i stworzyła tytułowy alfabet – słownik oparty na związanym z nim nazewnictwem. Historii mieszkańców będzie można wysłuchać przy okazji wystawy również z pierwszej ręki podczas spaceru po terenie Stilonu, który odbędzie się podczas wernisażu.

Katowice

Historii śląskiej awangardy przyglądać się będzie otwierana w piątek (27.10) wystawa Linia i chaos – kompozycje przestrzenne świata w katowickim BWA. Mitem założycielskim dla tamtejszej sztuki nowoczesnej jest okres, w którym na Śląsku przebywał Julian Przyboś, w latach 1929-1937 uczący w cieszyńskim Gimnazjum im. A. Osuchowskiego. Wraz z poznanym ówcześnie Strzemińskim, Przyboś zaaranżował powstanie pierwszej śląskiej formacji awangardowej, grupy St-53. Należeli do niej malarze, architekci, pisarze i historycy sztuki, a teoretyczne podwaliny pod jej działalność położył Strzemiński swoją Teorią widzenia. Na wystawie zaprezentowane zostaną także prace artystów skupionych wokół cieszyńskiego wydziału artystycznego Uniwersytetu Śląskiego w latach 70., z Andrzejem Szewczykiem na czele, czy artystów kontynuujących tradycje landartowe, Sławomira Brzoski i reprezentującego najmłodszą generację Michała Smandka.

Kraków

Od jutra do końca tygodnia (24.10) potrwa kolejna edycja Festiwalu Sztuki Cyfrowej Patchlab, czyli krakowskiej odpowiedzi na Biannale WRO. Festiwalowa wystawa prezentowana będzie w Bunkrze Sztuki oraz Małopolskim Ogrodzie Sztuki. Wśród prac znajdzie się między innymi prezentowana na tegorocznym Ars Electronica realizacja Lien-Cheng Wang dotycząca państwowej kontroli nad treściami czytanymi i przyswajanymi przez uczniów tajwańskich szkół. Wystawie towarzyszyć będą także liczne warsztaty, a także koncert Anthony’ego Rothera, jednej z legend współczesnej sceny techno.

W Bunkrze Sztuki odbędzie się jutro również kolejne wydarzenie w ramach programu Trauma & Revival. Powojnie w sztuce Wschodu i Zachodu. Będzie to dyskusja zatytułowana Dawno temu czy tu i teraz. Wobec traumy i odrodzenia, w której udział wezmą Olga Stanisławska, Pavel Büchler i Krystyna Piotrowska, a poprowadzi ją Katarzyna Bojarska. Dyskusja dotyczyć będzie traumy wojennej w doświadczeniu osobistym i widzianym poprzez rodzinną historię, relacji między różnego rodzaju historycznymi traumami, wreszcie dzisiejszej aktualności samego tego terminu oraz związków historycznych traum ze sztukami wizualnymi.

Mateusz Szczypiński, Krzyżówka, 60×60 cm, technika mieszana, 2017

W piątek natomiast (27.10) otworzy się kolejna wystawa w galerii Widna. Będzie to solowy pokaz Mateusza Szczypińskiego, krakowskiego malarza, który w swoich pracach balansuje między chaosem i porządkiem, posługując się m.in. formą krzyżówki. W wystawie Please, Fill out the Form powrócą charakterystyczne dla niego wątki spięte tytułowym motywem formularza, łączącego unifikację, multiplikowanie gestu i porządek, pod którym kryją się nawarstwione błędy.

Lublin

W zeszłym tygodniu informowaliśmy o open callu do nowej wystawy w Labiryncie, a już teraz można zapisywać się na kolejne wydarzenie w lubelskiej galerii – warsztaty artystyczne, które poprowadzi Katarzyna Kozyra. Odbędą się one 28-30 listopada i dedykowane są artystom związanym z Lublinem – mieszkających w tym mieście lub pochodzącym z niego. Warsztaty są częścią europejskiego programu CreArt. Sieć miast dla twórczości artystycznej, realizowanego w dwunastu miastach od Liverpoolu po Skopje.

Łódź

Kolejna wystawa w ramach obchodów Roku Awangardy otworzy się w łódzkim Muzeum Sztuki w najbliższy piątek (27.10). Ekspozycja zatytułowana Montaże. Debora Vogel i nowa legenda miasta zbudowana zostanie wokół kilku zagadnień kluczowych dla dorobku Vogel – pisarki, krytyczki i teoretyczki sztuki, blisko związanej z awangardą artystyczną przede wszystkim Lwowa. Wśród nich najważniejszy będzie tytułowy montaż, którego teorię Vogel opracowała, również w odniesieniu do przestrzeni i ikonosfery nowoczesnego miasta. Na wystawie znajdą się prace z lat 20. i 30. ubiegłego wieku, od inspirowanej Légerem abstrakcji, przez surrealizm, po malarstwo w duchu społecznego realizmu. Uzupełniać je będzie warstwa dźwiękowa, złożona zarówno z kompozycji awangardowych, jak i ówczesnego jazzu czy piosenki ulicznej.

Szczecin

Podwójne otwarcie szykuje się jutro w (24.10) w dwóch szczecińskich galeriach: Zonie Sztuki Aktualnej i Obrońców Stalingradu 17. W Zonie zaprezentowana zostanie wystawa Oliviera Guesselé-Garai i Antje Majewski Cień słońca. Punktem wyjścia dla niej była wizyta artystów w Muzeum Narodowym w Szczecinie i oglądanie zbiorów tradycyjnej sztuki kameruńskiej, które do Europy trafiły w erze kolonialnej. By prześledzić, jak pozbawienie oryginalnego kontekstu tych przedmiotów, m.in. paciorkowych przepasek zwanych „fartuszkami”, odbiło się na ich funkcjonowaniu w dzisiejszym Kamerunie, artyści wybrali się w podróż wgłąb Afryki, gdzie powstała część prac prezentowanych na wystawie. Tymczasem na Obrońców Stalingradu 17 grupa młodych artystów zaprezentuje towarzyszącą ekspozycji w Zonie wystawę The Shadow Waiting for the Full Moon. Poświęcona ona będzie kulturowym hybrydom, a jednocześnie zakwestionuje rolę publicznych instytucji w ustanawianiu i systematyzowaniu wartości.

Warszawa

W środę (25.10) w Nowym Teatrze odbędzie się premiera nowego spektaklu Izy Szostak zatytułowanego National Affairs. Sprawy wewnętrzne. Będzie on skoncentrowany na procesualności ciała; Szostak analizować będzie, jak ciało komunikuje się ze światem przez afekty, jak może się ono stawać niepoprawne politycznie i jak ciągle wytwarza samo siebie czerpiąc z różnorodnych kultur. Spektakl będzie kolejną odsłoną cyklu Centrum w Procesie.

Karol Hiller (1891–1939), Kompozycja, ok. 1928–1929, heliografia, papier fotograficzny

Muzeum Narodowe w Warszawie ze względów konserwatorskich rzadko prezentuje swoje zbiory prac na papierze, ale od czego jest Rok Awangardy – w ramach jego obchodów muzeum zaprezentuje w piątek (27.10) wystawę Miejska rewolta. Awangarda w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Znajdą się na niej rysunki, grafiki, fotografie czy fotomontaże takich artystów jak Henryk Stażewski, Karol Hiller czy Władysław Strzemiński. Wystawa ma na celu nie tylko pochwalenie się zbiorami, ale i zniuansowanie obrazu polskiej awangardy, w którym konkretne nurty zwyczajowo wiązane są z określonymi miastami i środowiskami, prezentując przenikanie się nowoczesnych tendencji w II RP.

Paweł Jaszczuk swoje najbardziej znane cykle fotograficzne stworzył mieszkając w Japonii. Po powrocie do kraju zaczął pracę nad serią ¥€$U$, którą w piątek (27.10) zaprezentuje w Leica 6×7 Gallery. Składa się na nią seria specyficznych martwych natur, dokumentujących chrześcijańskie dewocjonalia, od dość konwencjonalnych breloczków po bardziej fantazyjne obiekty, jak kaczka do kąpieli z główką Jezusa. Każdy z osobliwych przedmiotów fotografuje Jaszczuk w użyciu, zgodnie z przeznaczeniem, podkreślając ich niekiedy absurdalny charakter i zadając pytanie o granice dewocji.

Ci, którzy jeszcze nie mieli okazji zobaczyć wystawy Wilhelma Sasnala w Fundacji Galerii Foksal, będą to mogli zrobić jeszcze do 10 listopada, tymczasem w najbliższy weekend nadarzy się okazja, by wybrać się do FGF raz jeszcze. W sobotni i niedzielny wieczór (28-29.10) galeria zorganizuje bowiem pokaz krótkometrażowych filmów Sasnala. Znajdą się wśród nich prace z ostatniej dekady, od Elvisa z 2007 roku po Koreks i Popołudnie Fauna z roku 2015. Chętnym polecamy odpowiednio wcześnie się zapisać, jako że ilość miejsc będzie ograniczona.

Wrocław

Paweł Jarodzki, Tylko sztuka cię nie oszuka / In Art We Trust, 2001 (2008)
akryl, płyta, 30 × 30 cm
Kolekcja Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych
fot. Małgorzata Kujda, © DTZSP

MWW wielokrotnie już organizowało wystawy poświęcone historii wrocławskiej awangardy, pora na pierwszą próbę spojrzenia na historię lokalnego środowiska za kadencji nowego dyrektora. Otwierana w piątek (27.10) wystawa Wrocław konkretny oparta będzie na pracach z kolekcji Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Jej narracja, podobnie jak swego czasu w Dzikich Polach, rozpoczynać się będzie w latach 60., wieńczyć ją będą natomiast prace współczesne. Wrocław konkretny prezentować będzie szerokie spektrum nurtów i postaw, nie starając się ich ułożyć w jednorodną narrację, ale prezentując ich szerokie spektrum. Podkreślony zostanie jednak intelektualny rys wrocławskich artystów: przedstawicieli poezji konkretnej, sztuki konceptualnej, abstrakcji geometrycznej czy peformansu.

Tymczasem na mapie współczesnego Wrocławia jedną z bardziej charakterystycznych inicjatyw jest działalność kolektywu Wykwit, skupionego w domu przy alei Kochanowskiego 21. W sobotę (28.10) obędzie się tam wydarzenie o nazwie DWD / Dom Wspiera Dom, organizowane przez Wykwit, istniejącą w jego ramach inicjatywę Warstwy oraz rodzinę Wałaszków. Zgodnie z zamysłem Warstw, skoncentrowanych nie na pojawiających się i znikających wystawach, ale stałych, nawarstwiających się (nomen omen) interwencjach w przestrzeń domu, dwie z prac w ramach DWD będą stałymi realizacjami w formie rzeźby i płyty pamiątkowej. Towarzyszyć im będzie również projekcja wideo dotycząca historii tego miejsca.

Zielona Góra

Kuratorzy tegorocznej edycji Triennale Młodych w Orońsku na miejscu uciekali od organizowania klasycznej wystawy, co nie znaczy, że zupełnie zrezygnowali z tego formatu. W zielonogórskim BWA otworzy się w piątek (27.10) wystawa Two 4 One, będąca jednym z wydarzeń towarzyszących Triennale. I tutaj jako jednego z motywów przewodnich spodziewać się można wątku sukcesu i funkcjonowania w świecie sztuki. Na wystawie znajdą się nowe prace Dominiki Olszowy, Cezarego Poniatowskiego, Alexa Rathbone’a i Antoine’a Donzeaud.

***

Nowy Jork

W A/D/O na Brooklynie od czwartku do niedzieli (26-29.10) będzie można zobaczyć pierwszą w Nowym Jorku wystawę polskiej fotografii mody zatytułowaną Young Poland. Zostanie ona zorganizowana z inicjatywy Polish-American Fashion Foundation, organizacji non-profit promującej w Stanach Zjednoczonych polską modę i dizajn. Na kuratorowanej przez Alexi Lubomirskiego wystawie znajdą się fotografie m.in. Zuzy Krajewskiej, Barka Wieczorka i Kuby Dąbrowskiego.