22-28 kwietnia
Białystok
Propozycją białostockiego Arsenału na dzień dziecka będzie projekt znany z Zachęty, ale po lekkim liftingu. Skierowana do dzieci wystawa Wszystko widzę jako sztukę prezentuje prace z kanonu polskiej sztuki współczesnej, nie podsuwając młodym odbiorcom określonych interpretacji, a działając na ich wyobraźnię. W porównaniu z odsłoną w Zachęcie, na otwieranej w sobotę (27.04) białostockiej wystawie znajdzie się nieco zmodyfikowany zestaw prac. Dzieci będą miały okazję m.in. śledzić wielkiego pająka jak Bogna Burska i karmić żubry w przebraniu białego niedźwiedzia jak Cezary Bodzianowski.
Bielsko-Biała
Antoni Rząsa, Homo sapiens, 1961, drewno polichromowane, 106 x 61 x 49,5 cm
W tym roku przypada setna rocznica urodzin Antoniego Rząsy, związanego z Zakopanem rzeźbiarza, jednego z najoryginalniejszych rzeźbiarzy drugiej połowy XX wieku, reinterpretującego tradycję sztuki ludowej i tradycyjną chrześcijańską ikonografię. W piątek (26.04) w Galerii Bielskiej BWA otworzy się monograficzna wystawa prezentująca przekrój drewnianych rzeźb artysty, zatytułowana po prostu Antoni Rząsa – rzeźba i kuratorowana przez jego syna, również rzeźbiarza i opiekuna spuścizny po ojcu, Marcina Rząsę.
Bydgoszcz
Retrospektywna wystawa Aleksandry Simińskiej Arché. Malarstwo otworzy się w środę (24.04) w Galerii Miejskiej BWA w Bydgoszczy. Znajdą się na niej prace od najwcześniejszych, pochodzących z lat 80., po aktualne obrazy, między innymi z cyklu Aleppo. Obrazy Simińskiej spajają formalne rozwiązania – operowanie sprowadzonymi do brył geometrycznych dużymi płaszczyznami koloru czy konsekwentne wykorzystywanie perspektywy linearnej. Kryje się jednak za nimi szeroki wachlarz motywów ikonograficznych i tematów, od bieżących wydarzeń politycznych, przez wątki osobiste, po nawiązania do dawnych mistrzów i motywy mitologiczne.
Gdańsk
W powieści Güntera Grassa Turbot za sznurki w dziejach świata pociąga tytułowa ryba, legendarne stworzenie nawiązujące do baśni braci Grimm o rybaku i złotej rybce. To za jej sprawą mężczyźni uwalniają się spod matriarchatu i sami budują społeczeństwo patriarchalne, przy okazji zniewalając kobiety. Powieść Grassa stała się punktem wyjścia dla trzech kuratorek, które przygotowały otwieraną w sobotę (27.04) w Gdańskiej Galerii Güntera Grassa wystawę Feminał: Iwony Demko, Renaty Kopyto i Marty Wróblewskiej. Tytułowy Feminał nawiązuje do feministycznego trybunału, przed którym ostatecznie sądzony jest w powieści turbot. Wystawa podejmie wątki poruszane przez Grassa, przyglądać się będzie jego próbie napisania feministycznej historii świata i krytyce patriarchatu.
Gorzów Wielkopolski
Jednym z najbardziej entuzjastycznie przyjętych pokazów ostatniego WGW okazał się gościnny występ Galerii Szarej z malarstwem Dominiki Kowyni. W piątek (26.04) w Miejskim Ośrodku Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim katowicka malarka otworzy pierwszą od tego czasu solową wystawę. Na kuratorowanej przez Joannę Rzepkę-Dziedzic, galerzystkę z Szarej, wystawie Mąka olej farba zobaczymy powstałe w ostatnich miesiącach obrazy, w których najczęściej na pierwszy plan wybija się wątek relacji artystki z innymi kobietami. Czasem przyjmują one formę mierzenia się z zatartymi w pamięci historiami z rodzinnej przeszłości, innym razem bywają na przykład dialogiem z ważnymi dla Kowyni pisarkami.
Dominika Kowynia, Mocną ręką, 100×120 cm, olej na płótnie, 2018
Kalisz
Dwie wystawy otworzą się w piątek (26.04) w Galerii Sztuki im. Jana Tarasina w Kaliszu. Genesis Bogny Rząd – projektantki mody, kostiumografki, artystki, a przy okazji także biotechnolożki – będzie wielowątkową refleksją nad początkami wszechświata, a przy okazji także pochodzeniem sztuki. Artystka przyjmuje w swoich poszukiwaniach perspektywę teistycznych ewolucjonistów, łącząc naukową ścisłość z elementem religijnym i obfitymi nawiązaniami do historii sztuki. Równolegle nową pracę wideo ➡➡➡ (Nocny Lot), zrealizowaną w ramach nagrody w kaliskim konkursie Próba 3, zaprezentuje Agnieszka Mastalerz. Wideo przywołuje postać urodzonej w Kaliszu pisarki Gustawy Jareckiej, współtwórczyni Podziemnego Archiwum Getta Warszawy i tłumaczki Nocnego lotu Antoine de Saint-Exupéry, który przetłumaczyć miała ponoć w ciągu jednej nocy.
Katowice
Wydawałoby się, że malarstwo i rzeźba ilustrujące zagadnienia matematyczne to pieśń przeszłości, niektórzy artyści jednak nie rezygnują z potencjalnej funkcji dydaktyczno-ilustracyjnej tych mediów. Witold Stypa, którego wystawa Cosmoreal – Museum of Future otworzy się w tym tygodniu w katowickim BWA, za pomocą malarstwa i obiektów spróbuje na przykład przybliżyć widzom zagadnienia dynamiki geometrii wymiarów wyższych. Czy kwantowa współzależność elektronu i fotonu, matematyka Bernharda Riemanna oraz tensor metryczny Theodora Kaluzy dają się opowiedzieć za pomocą farby i płótna, przekonamy się w najbliższy piątek (26.04).
Nieco bliżej przyziemnej rzeczywistości pozostaje Krzysztof Korab, którego wystawa Małe Obrzydliwości otworzy się tego samego dnia (26.04) w Rondzie Sztuki. Koraba, absolwenta malarstwa na katowickiej ASP, interesuje „deformacja rzeczywistości w kontekście emocji”, co w praktyce oznacza przyglądanie się bójkom w barze czy rodzinnym kwasom.
Kraków
Miesiąc Fotografii w Krakowie na dobre rozpocznie się dopiero pod koniec maja, ale już w najbliższy weekend (25-27.04) czeka nas tak zwane „małe otwarcie” podczas którego otworzą się cztery wystawy z programu głównego imprezy. W Muzeum Fotografii zobaczymy kuratorowaną przez Wojciecha Nowickiego Chmurę. Znajdą się na niej fotografie z prywatnych zbiorów Nowickiego, zaprezentowane w specyficzny, wykraczający poza sztywną historyczną czy tematyczną klasyfikację; kuratora interesuje bowiem przede wszystkim współczesne i na wskroś osobiste odczytanie obrazów. W Bunkrze Sztuki kuratorka Natasha Christia zaprezentuje wystawę Jesteś tym, co jesz, która prowokować ma do przemyślenia tematu jedzenia w kontekście polityki tożsamości i ideologii.
Tradycyjnie wystawy w ramach Miesiąca Fotografii znajdą się także w aktualnym hegemonie Bunkra, MOCAKu. Wątek z wystawy bunkrowej podejmować będzie LEBENSMITTEL Michaela Schmidta, seria zdjęć wykonanych podczas ponad dwudziestu podróży, w trakcie których Schmidt fotografował tuczarnie, ubojnie, hodowle ryb i uprawy szklarniowe, plantacje owoców i warzyw, wytwórnie makaronu i sera, a także zakłady przetwórstwa mięsa, ziemniaków i owadów. Nowy projekt zaprezentuje także Anna Orłowska. Pompier, błoto, socrokoko kontynuuje wątki z zeszłorocznego Futerału. Tym razem artystka eksplorowała tak zwany „pałac dożów”, czyli centrum administracyjne niegdysiejszej Huty imienia Lenina, a także pobliski dworek Jana Matejki, badając potencjalne pokrewieństwo XIX-wiecznego malarza z socrealizmem. MOCAK kontynuuje także swoją sztandarową serię i razem z wystawami Miesiąca Fotografii zaprezentuje w czwartek (25.04) Naturę w sztuce.
Jerzy Nowosielski, Akt z oknem, karton, tusz, 1966, Muzeum Narodowe w Krakowie
Tego samego dnia (25.04) dwustulecie krakowskiej ASP celebrowane będzie otwieraną w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego wystawą Czarno na białym. 200 lat rysunku w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Na kuratorowanej przez Agnieszkę Jankowską- Marzec i Światosława Lenartowicza ekspozycji znajdą się rysunki największych klasyków pokroju Matejki, Dunikowskiego czy Nowosielskiego, ale także szkice artystów dziś praktycznie zapomnianych, akademickie studia draperii i anatomii czy rysunki wykonywane podczas prac inwentaryzacyjnych.
Na zakończenie intensywnego tygodnia w Krakowie polecamy wycieczkę do Shefter Gallery, gdzie w sobotę (27.04) otworzy się solowa wystawa Małgorzaty Markiewicz Book Raider. Tytuł nawiązuje do gier i filmów z Larą Croft, artystka wciela się więc w archeolożkę, tyle że z przyszłości. W snutej przez Markiewicz historii natrafia ona na zeszyt zapisany polskimi piosenkami pop z XX wieku, fragmenty filmu oraz wyhaftowaną sukienkę i na ich podstawie rozpoczyna śledztwo, znajdując dawne dowody seksizmu, mizoginii i dyskryminacji.
Poznań
Jutro (23.04) w Poznaniu ruszy dziesiąta edycja festiwalu Nowa Siła Kuratorska – projektu realizowanego co roku przez studentów trzeciego roku teatrologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Tematem jubileuszowej odsłony będą Tożsamości. Trzonem festiwalu będą cztery projekty dedykowane voguingowi, modzie, tożsamości nastolatek i relacjom matek i córek.
W czwartek (25.04) w Pawilonie duet Inside Job, czyli Ula Lucińska i Michał Knychaus, we współpracy z Dorotą Gawędą, Eglė Kulbokaitė i Panayiotisem Mina zaprezentuje immersyjną instalację złożoną z trzech niezależnych płaszczyzn: wizualnej, tekstowej oraz dźwiękowej. Not a gift given, but a choice made nawiązuje tytułem do książki Ursuli K. Le Guin Grobowce Atuanu i dotyczy relacji między źródłami nowych mitologii a teraźniejszością.
Warszawa
Premiera nowego spektaklu Michała Borczucha odbędzie się w czwartek (25.04) w Nowym Teatrze. Kino moralnego niepokoju inspirowane jest słynną książką Thoreau Walden, czyli życie w lesie oraz kinem tytułowego nurtu, zwłaszcza obrazami Kieślowskiego i Wajdy. Te odległe punkty odniesienia łączy motyw samotnego bohatera, wycofanie się z życia jako gest obywatelskiego nieposłuszeństwa. Zderzając je z sobą Borczuch szuka odpowiedzi na pytanie, czy w dzisiejszym świecie moralność, rodzina, praca, wspólnota i przyroda są skompromitowanymi hasłami z innej epoki, czy też ulegają dynamicznej metamorfozie.
W sobotę (27.04) w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski ruszy nowy performatywno-muzyczny program poświęcony kulturze klubowej. To Be Real badać ma jej emancypacyjny potencjał i związki z polityką i sztuką współczesną, począwszy od queerowych początków w latach 70. po współczesne techno-protesty. Instytucja nawiązuje przy okazji do swojej historii, czyli rejwowych imprez, które w zamku organizowano w latach 90. Pierwszą odsłonę programu współtworzyć będą Marta Ziółek, DJ-ka Facheroia oraz Simon Asencio, którzy w efekcie trzytygodniowej rezydencji zamienią przestrzenie CSW w taneczny parkiet.
Dwukrotna finalista Artystycznej Podróży Hestii, Martyna Borowiecka, zaprezentuje tego samego dnia (27.04) solową wystawę Czasami stojąc przed obrazem widzę ruch w Pawilonie Sztuki ERGO Hestia. Znajdą się na niej nowe obrazy reinterpretujące wiekową tradycję trompe l’oeil. Malarka sięga przy tym nie tylko po tradycyjne rozwiązania formalne, ale także symbolikę związaną z motywem kotary.
W sobotę także odbędzie się dziewiąty już Dzień Wolnej Sztuki, ogólnopolska muzealna akcja społeczna. Przy tej okazji galerie oraz muzea sztuki, historyczne, archeologiczne i etnograficzne w całym kraju będą podczas jednej godziny pokazywać pięć wybranych dzieł ze swoich kolekcji, które w tym roku powiązane będą hasłem przewodnim Miłość. W akcji bierze udział niemal setka instytucji, w tym Zachęta, Królikarnia, szereg galerii z sieci BWA i Muzeów Narodowych.
Wrocław
Jan Urbaniak, Horseman, dzięki uprzejmości Ośrodka Sztuki Lescer
Do 5 maja potrwa open call do tegorocznej edycji Triennale Rysunku, które odbędzie się we wrocławskim BWA, w nowootwartym oddziale na Dworcu Głównym. Hasłem przewodnim aktualnej edycji, do którego odwoływać się powinny zgłoszenia, jest Weltschmerz. Organizatorzy rozumieją je nie tylko jako egzystencjalny ból, ale szeroko pojmowany kryzys, zmęczenie rzeczywistością, niechęć do zaangażowania, a także kryzys dotyczący znaczenia sztuk wizualnych we współczesnym świecie.
Zalesie Górne
Po zimowej przerwie działalność wznawia Ośrodek Sztuki Lescer w Zalesiu Górnym. W sobotę (27.04) otworzy się tam wystawa młodego fotografa związanego z Zalesiem, Jana Urbaniaka. Cykl Closed Burgh powstał podczas jego zeszłorocznych wędrówek po miasteczku i skupia się na miejscach zapomnianych, niszczejących, odrzuconych, jednocześnie uchwytując ich dziwność i niejednoznaczność. Otwarciu samej wystawy towarzyszyć będzie premiera photobooka o tym samym tytule.
