19–25 września
Białystok
Wycinki rzeczywistości to indywidualna wystawa Daniela Chrobaka, która 23 września (piątek) otworzy się w Galerii im. Sleńdzińskich w Białymstoku. Od 2010 roku Chrobak działa w kolektywie Un-posed, wyspecjalizowanym w fotografii ulicznej. Białostocka wystawa poświęcona będzie dokumentacji barwnego życia londyńskich ulic.
Zofia Kiepuszewska, z cyklu „Studium jednej twarzy”, fot. Dariusz Gackowski, ze zbiorów Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy
Bydgoszcz
Już 23 września (piątek) rozpocznie się w Bydgoszczy 8. edycja Vintage Photo Festival, która jeszcze raz potwierdzi przeczucia, że analog is not dead. Prócz pokazów filmów dokumentalnych o klasykach – takich jak Elliott Erwitt i Steve McCurry – zobaczymy m.in. wystawę Surfing Iran Giulii Frigieri, archiwa filmowe i fotograficzne Wandy Rutkiewicz – tragicznie zmarłej himalaistki, Tadeusza Rolke w roli modela Tamary Pieńko oraz archiwa Zofii Kiepuszewskiej. Natomiast w ramach kuratorowanej przez Marikę Kuźmicz wystawy Nie potrzebujemy innych światów, gdy mamy lustra zaprezentowane zostaną autoportrety fotograficzne Małgorzaty Potockiej.
Gdynia
W ten piątek (23 września) przypada 100. rocznica podjęcia decyzji o budowie portu w Gdyni – „najmłodsze polskie miastem” stało się wówczas centralnym punktem zainteresowania ówczesnych władz. Potencjał powstającego miasta i jego portu uwieczniał między innymi Henryk Poddębski, jeden z czołowych twórców fotografii krajoznawczej, traktowanej przez II RP jako istotny element państwotwórczej polityki kulturalnej. To właśnie prace i postać Poddębskiego na wystawie Wymiary nowoczesności staną się dla Muzeum Miasta Gdyni okazją do opowieści o początkach portowego miasta i znaczenia ówczesnej fotografii dla kształtowania ram pamięci i wyobrażeń o nowoczesności.
Katowice
Jesienna odsłona Ars Independent Festival przyniesie w ten weekend odsłonięcie instalacji artystycznej na Dworcu Katowice Główne, której autorem jest Ksawery Komputery. Instalacja została pomyślana jako nawiązanie do miejsca jej ekspozycji i rozkładów jazd pociągów – jednak w odróżnieniu od nich dane, które pojawią się na powierzchni ekranu są generowane przez specjalnie zaprojektowane algorytmy.
Kraków
W piątek (23 września) w galerii Domu Norymberskiego otwarta zostanie wystawa Doroty Nieznalskiej Es war einmal (Dawno, dawno temu). Jest to kolejna ekspozycja oparta na kwerendzie archiwistycznej, którą od kilku lat prowadzi artystka, śledząc losy Głównego Urzędu Rasy i Osadnictwa SS (Rasse- und Siedlungshauptamt, RuSHA) oraz stowarzyszenia Lebensborn e.V.
Lublin
Na głos to wystawa, która otworzy się w lubelskim Labiryncie w piątek (23 września). Pokaz zorganizowany w ramach projektu Old New Gaze finansowanego przez Europejską Radę Kultury skupia się na temacie dekolonializacji historii i kultury Ukrainy. Zespół kuratorski (Krystian Kamiński, Valerie Karpan, Marina Marinichenko, Agata Sztorc-Gromaszek) zaprosił do współpracy ukraińskich artystów i artystki, które i którzy w swoich pracach poruszają temat pamięci i krytyki instytucjonalnej, a także roli muzeum w wytwarzaniu historii.
Także w piątek odbędzie się wernisaż wystawy Piotra Józefowicza The Show Must Go On w Galerii Białej. Wystawa jest kolejną odsłoną cyklu malarskiego, który artysta kontynuuje od 1985 roku, dokumentując zmiany otaczającej go rzeczywistości.
Łódź
Magdalena Moskwa, bez tytułu, 2005, olej, płótno, 81,5 x 55,5 cm, kolekcja Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi
Wystawa Siedem etapów życia kobiety, która otworzy się 23 września (piątek) w Galerii Willa Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi to zestawienie siedmiu indywidualności twórczych – Martyny Czech, Karoliny Jabłońskiej, Katarzyny Karpowicz, Agaty Kus, Doroty Kuźnik, Magdaleny Moskwy i Agaty Słowak – współczesnych polskich malarek, które chętnie podejmują temat kobiecego ciała i jego relacji ze światem zewnętrznym. Główną inspiracją dla projektu jest tradycja malarstwa europejskiego, w ramach którego przedstawienia wanitatywne częstokroć przybierały postać kobiecą, skutecznie przestrzegając przed niefrasobliwym życiem doczesnym. Wystawę kuratorują Małgorzata Dzięgielewska i Adriana Usarek.
Nowogród
W piątkowy wieczór nad jeziorem Grodno w Nowogrodzie (k. Torunia) odbędzie się Przesilenie jesienne Równonoc 2022, czyli kontynuacja idei zainicjowanej przez Alicję Wysocką i Joannę Rajkowską w czerwcu 2018 roku. Wraz z mieszkańcami i mieszkankami Nowogrodu oraz lokalnym Kołem Gospodyń Wiejskich przygotowane zostaną obchody równonocy, w których o oprawę artystyczną zadbają między innymi Ari-Pekka Leinonen i Kapela Katarzyny Zedel, która gromadzi tradycyjne pieśni i przyśpiewki z okolic Przysuchy i Szydłowca.
Praga
We wtorek (20 września) praskim Studio PRÁM otworzy się pokaz Frightened by The Red Moon Ølega&Kaśki. Wystawę, która podsumuje rezydencję wrocławskiego duetu kuratorować będzie Šárka Koudelová.
Sopot
Sopocki Open Source Art Festival, który odbywa się regularnie od 2011 roku to impreza łącząca muzykę elektroniczną ze sztuką performance’u. W weekend (23–25 września) odbędzie się kolejna edycja festiwalu, która powstała przy współpracy Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie i gdańskiej Kolonii Artystów.
Warszawa
Już od środy (21 września) w Fundacji Arton będzie można oglądać wystawę Kiedy patrzysz w moje oczy to widzisz co? kuratorowaną przez Zuzannę Wilską. Jest to pierwszy od końca lat 80. pokaz prac Anny Ciby – artystki, o której zapomniano na blisko 40 lat. Kuratorka przywołuje nietuzinkową postać Ciby i stawia pytanie o możliwość kompletowania archiwum, które nie tyle uległo rozproszeniu, co we większości nigdy nie powstało.
Od czwartku do niedzieli (22–25 września) w Sklepie Galerii Karowej działać będzie Keramiek Kiosk, animowany przez McCloud Zicmuse’a – garncarza i performera z Belgii. Jak piszą organizatorzy, Zicmuse skoncentrowany jest na działaniach, które „mają zbliżać ludzi do siebie poprzez nieoczekiwane”. W tym przypadku dużą rolę w zbliżaniu odegra tworzona przez artystę ceramika.
Galeria Foksal w piątek (23 września) otworzy indywidualną wystawę Dominiki Olszowy Mózg ofiary erupcji Wezuwiusza zamienił się w szkło. Już sam tytuł sugeruje, w jakiej technice zobaczymy prace na wystawie – i w ogóle w tym przypadku nie chodzi o mózg.
Także w ten weekend w Zodiaku Warszawskim Pawilonie Architektury dla zwiedzających zostanie otwarta wystawa Antropocen, która potrwa do końca listopada. Jak zaznaczają jej organizatorzy, pomimo skojarzeń, jakie w ostatnich latach przylgnęły do tytułowego antropocenu, pokaz ma kierować uwagę w stronę możliwych rozwiązań i idei tzw. ekonomii obwarzanka.
Natomiast w sobotę (24 września) w siedzibie Fundacji Dzielna otworzy się wystawa Szkoła wieczorowa, którą kuratoruje Ewa Tatar i Bartosz Przybył-Ołowski. Zaproszeni do projektu artyści i artystki – Przemek Branas, Krzysztof Grzybacz, Katarzyna Olma, Karol Pałka, Anna Zaradny – zmierzą się z kontynuacją wątków podjętych przez swoich poprzedników i poprzedniczki w ramach projektu Powrót do szkoły. Prace współczesnych artystek i artystów w polskich szkołach w Liceum im. Tadeusza Kościuszki w Koninie. Szkole wieczorowej towarzyszyć będą wydarzenia, w tym wernisażowe performance Anny Zaradny.
Również 24 września (sobota) otwarta zostanie wystawa Zakaz, która łączy w sobie dwa, pozornie odległe miejsca: obóz Moria na wyspie Lesbos na Morzu Śródziemnym i granicę polsko-białoruską. Oba te miejsca łączy wątek łamania praw człowieka w obliczu kryzysu uchodźczego, których jednymi z nielicznych świadków są aktywiści i aktywistki, w tym także – fotografki i fotografowie. Na wystawie złożonej z prac graficznych, które są odpowiedzią na hasło „@now_you_see_me_moria” znajdą się także fotografie – między innymi Karola Grygoruka i Agaty Kubis.
Michał Sierakowski, z cyklu „Wild Fields”, 2015-2018
Zalesie Górne
Do Ośrodka Sztuki Lescer w Zalesiu Górnym kuratorka Ewa Sułek zaprosiła Jana Domicza, Andriia Dostlieva, Lię Dostlievę, Brendana Hoffmana i Michała Sierakowskiego. Wystawa, która powstała z przecięcia różnorodnych doświadczeń zaproszonych twórców i twórczyni jest odpowiedzią na klasyczny cytat z Ernesta Gombricha, który odnosi się do percepcji jako subiektywnego i zarazem aktywnego sposobu odbioru rzeczywistości. Wernisażowi wystawy Niewinne oko nie istnieje – dla której ważnym kontekstem jest wojna w Ukrainie – towarzyszyć będzie prapremiera dramatu Zwierzęta, które zjadły swoich ludzi autorstwa Ewy Sułek.
