19–25 czerwca
Bytom
Dwie nowe wystawy zaprezentuje w sobotę (24.06) Kronika. Tytus Szabelski-Różniak w swoim nowym projekcie Dziel i łącz koncentruje się na procesach i infrastrukturze związanej z przemieszczaniem, oddzielaniem i wydzielaniem przestrzeni. Wielopoziomowy projekt składa się z fotografii, filmów i minimalistycznej instalacji na podłodze galerii. W poszczególnych pracach artysta przygląda się przejściom dla zwierząt nad autostradami i drogami szybkiego ruchu oraz infrastrukturze granicznej kilku państw europejskich, w tym murowi na granicy polsko-białoruskiej, w pobliżu której mieszka. Z kolei Barbara Gryka i Agata Konarska we wspólnej wystawie Owoc granatu odwołują się do wizji idealnego miasta autorstwa Tomasza Campanelli zwanej Miastem Słońca, zadając pytanie o idealne miejsce do życia m.in. dzieciom z Ukrainy, które w efekcie wojny musiały opuścić swój kraj.
Tytus Szabelski-Różniak, „Divide and connect”, dzięki uprzejmości CSW Kronika w Bytomiu
Gliwice
Po latach od oficjalnego zawieszenia działalności zainteresowanie twórczością Grupy Twożywo wyraźnie odżyło, przede wszystkim dzięki monografii wydanej z inicjatywy Osmana Djajadisastry. Pod koniec zeszłego roku duet we współpracy z Karoliną Vyšatą wydał z kolei nowy projekt – Kalendarz ZE słów, który stał się punktem wyjścia dla wystawy Twożywo. Lepsze od sztuki otwieranej w sobotę (24.06) w galerii Esta. Na przygotowanej przez Stacha Szabłowskiego wystawie kalendarz staje się ramą do prezentacji wybranych archiwalnych realizacji Twożywa, a ekspozycja rozciąga się też na kluczową dla działalności duetu przestrzeń publiczną za sprawą muralu w Gliwicach przygotowanego na podstawie jednej z nowych grafik.
Kielce
Indywidualna wystawa Bettiny Bereś Nie wyglądaj przez cudze okno otworzy się w czwartek (22.06) w Galerii w „Domu Praczki” w Kielcach. Artystka wychodzi na niej od tego, co domowe i prowadzi odbiorczynie i odbiorców w kierunku tego, co uniwersalne, łączy prywatne i publiczne. Przez swoje obrazy i tkaniny prowokuje m.in. pytanie o to, czy to dobrze, że jesteśmy w stanie zajrzeć do rodzinnej pamięci innych ludzi za sprawą prac będących tytułowym „oknem”.
Kraków
Kolaże Holgera Beckera oraz obiekty i instalacje Bogusława Bachorczyka zobaczymy na wspólnej wystawie artystów otwieranej w środę (21.06) w Domu Norymberskim w Krakowie. Kuratorowana przez Annę Batko ekspozycja pod zaczerpniętym z Tajnego dziennika Mirona Białoszewskiego tytułem Między ścianami, w których miało się sny to osadzona w scenerii scenografii mieszczańskiego lokum opowieść o niepewności i lękach społecznych ery późnego kapitalizmu. W czasie wernisażu prace obojga artystów dopełniać będzie pokaz filmu Dom, surrealistycznej animacji w reżyserii Waleriana Borowczyka i Jana Lenicy z 1958 roku.
W ramach tegorocznej edycji FestivALT galeria Jak zapomnieć zaprezentuje w sobotę (24.06) wystawę Gabriela Bielawskiego Trawienie krok po kroku z brzuchem rozdartym na oścież: Wycieczka w 43 częściach. Artysta z Rhode Island, który obecnie przebywa w Węgrowie w ramach amerykańskiego stypendium Fulbrighta, we współpracy z Instytutem Europeistyki UJ i Zakładem Atlasu Historycznego PAN rozwija tam prace dotyczące cyfrowej postpamięci i apokaliptycznego niepokoju. To właśnie ta miejscowość, w której dziadkowie artysty żyli przed II wojną światową oraz ukrywali się podczas jej trwania, jest punktem wyjścia dla realizacji, w których Bielawski wykorzystuje szereg wizualnych źródeł, od rzeźb w drewnie wykonywanych przez jego stryjecznego dziadka w kryjówce i wypełniających rodzinny dom rzeźb swojego ojca, poświęconych rodzicom, po infografiki teorii spiskowych czy fragmenty identyfikacji wizualnej Węgrowa.
Lublin
Od 2009 roku w Lublinie odbywa się festiwal Performance Platform Lublin. Jako że w tym roku miasto jest oficjalnie Europejską Stolicą Młodzieży jego najnowsza odsłona, która potrwa od czwartku do soboty (22–24.06), skierowana będzie do młodych osób artystycznych, do 30. roku życia. Przez trzy dni w Galerii Labirynt odbywać się będą prezentacje twórców i twórczyń, pokazy wideoperformansów, a także spotkania i dyskusje oraz wieczorne imprezy integracyjne. Całość pozbawiona jest hasła przewodniego czy określonych ram tematycznych, stawiając na zaprezentowanie szerokiego przekroju postaw artystycznych na gruncie młodego performansu.
Galeria Biała w ramach wydarzeń związanych z programem Europejskiej Stolicy Młodzieży zaprezentuje z kolei w piątek (23.06) retrospektywną wystawę Basi Bańdy Najbardziej na świecie. Znajdą się na niej obrazy na płótnie, akwarele, rysunki, kolaże i obiekty obejmujące przekrój kariery artystki i ujawniające jej stopniową ewolucję formalną i tematyczną. Najwcześniejsze z prac dotykają tematu cielesności, seksualności i kobiecości, w późniejszych realizacjach pojawią się motywy zwierząt, hybryd i szeroko pojętej natury, najnowszy rozdział dorobku Bańdy reprezentują z kolei obrazy abstrakcyjne.
Rafał Szrajber, cykl fotografii z gry „The Last of Us”, fotografia cyfrowa, 4K UHD 3840×2160, 72 dpi, 2023, dzięki uprzejmości Akademickiego Centrum Designu w Łodzi
Łódź
W czwartek (22.06) w Akademickim Centrum Designu w Łodzi rozpocznie się wystawa i konferencja Rzeczywistości mieszane. Modelowanie wirtualnej przestrzeni jako element procesu & Magdalena Szadkowska w ramach cyklu DESIGN w procesie. Oba elementy projektu skupią się na temacie modelowania przestrzeni VR, AR i MR. Prezentowane na wystawie realizacje dotykają tematu rekonstrukcji lub dekonstrukcji realnych miejsc i wizji rzeczywistości na styku realnego i wirtualnego świata.
Orońsko
Od czasu ostatniego Triennale Młodych w Orońsku wiele się zmieniło. Pandemia zachwiała nie tylko funkcjonowaniem systemu instytucjonalnego, ale także opóźniła artystyczne debiuty i wpłynęła na sposób edukacji i komunikacji najmłodszego pokolenia artystek i artystów, a kolejny wstrząs przyniosła pełnowymiarowa rosyjska inwazja na Ukrainę. Oba te wydarzenia, ale także powstałe w reakcji na nie oddolne inicjatywy i wspólnoty, wydarzenia pomocowe i solidarnościowe stanowią kontekst najnowszej edycji triennale pod hasłem Utrwalanie, którą kuratorują Lia Dostlieva, Andrii Dostliev i Stanisław Małecki, a która rozpocznie się w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku w tę sobotę (24.06). Naborowi do triennale przyświecała idea uchwycenia nastrojów wspólnototwórczych i uwzględnienia głosów ukraińskich artystek i artystów, wpływających na kształt bieżącej polskiej sceny artystycznej. Inkluzywne ramy dla tegorocznej odsłony wiążą się także z rezygnacją z normatywnych ograniczeń związanych nie tylko z narodowością, ale też wiekiem czy wykształceniem. W efekcie na triennale zobaczymy prace dziewiętnaściorga artystów, dekonstruujących w swoich pracach opresyjne systemy i wskazujących na możliwe ścieżki transformacji. Tego samego dnia w Galerii Kaplica otworzy się także indywidualna wystawa neapolitańskiego artysty Maurizio Elettrico zatytułowana Imago mundi.
Poznań
Wystawa finałowa dziewiątej edycji Konkursu 30/30 na najlepszą okładkę płytową ubiegłego roku otworzy się w czwartek (22.06) w Galerii Na Dziedzińcu poznańskiego Starego Browaru. Selekcji najlepszych okładek dokonało 16-osobowe jury złożone z grafików, ilustratorów, fotografów i dziennikarzy muzycznych, a laureatów konkursu poznamy podczas wernisażu połączonego z wręczeniem nagród.
Toruń
Indywidualna wystawa Elżbiety Jabłońskiej Zachwyt otworzy się w piątek (23.06) w Galerii Sztuki Wozownia. Ekspozycja stanowi próbę stworzenia przestrzeni dla tytułowego zachwytu, w której odbiorczyni może odczuć spokój, ulgę i chwilowo oderwać się od zewnętrznej rzeczywistości. Wychodząc od psychologicznej refleksji nad zachwytem Dachera Keltnera i Jonathana Haidta artystka stawia pytanie m.in. o to, czy można się go nauczyć i zwraca uwagę na rolę zachwytu we wzmacnianiu indywidualnego dobrostanu oraz poczucia wspólnoty ze światem. Z biegiem czasu ekspozycja będzie ewoluować w odniesieniu do szeregu haseł-kluczy, a jej otwarciu towarzyszyć będzie pokaz filmu Nowe życie oraz koncert Wojtka Kotwickiego i Miłosza Runge.
Ustka
W ramach programu rezydencji artystycznych Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej w czwartek (22.06) w Centrum Aktywności Twórczej w Ustce otworzy się wystawa Zuzanny Litawińskiej i Aleksandry Szczodry Maść. Wspólny projekt artystek jest zapisem poszukiwań swojego miejsca w świecie, przyglądania się własnej odmienności, odkrywania swojej kobiecości, rozpoznawania uwarunkowań i więzów przynależności. Litawińska i Szczodry nawiązują w nim do kilku skojarzeń z tytułową maścią – od leczniczej mazi, przez magiczną substancję rodem z Mistrza i Małgorzaty, po określenie koloru skóry czy futra.
Warszawa
„Mam, żeby patrzeć” – w ten sposób Konrad Ciszkowski, znany m.in. jako niezwykle zaangażowany odbiorca sztuki współczesnej, fotografujący niezliczoną ilość wernisaży w każdym zakątku kraju, opisał własny zbiór obrazów. Tak zdefiniowana istota kolekcjonerstwa stanie się tematem wystawy Zorientowany użytkownik, która otworzy się dziś (19.06) w Innym Towarzystwie. Ciszkowski jako uważny i niestrudzony obserwator będzie jej głównym bohaterem, ucieleśnieniem tytułowej figury „zorientowanego użytkownika”, zaczerpniętej z dziedziny prawa patentowego i oznaczającego osobę o większej wiedzy z danego obszaru niż „przeciętny konsument”. Pracom Marzeny Kawalerowicz, Mileny Lubach i Olgi Dziubak towarzyszyć będzie film Potencji Sonda, w którym Ciszkowski wciela się w jedną z postaci, oraz pochodzący z niego rekwizyt i dopełniające narrację fotografie artystów i pisarzy wykonywane w latach sześćdziesiątych przez fotografkę i dziennikarkę Danutę B. Łomaczewską.
Organizowana przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Kreatywnego wystawa Raj ziemski otworzy się w środę (21.06) w galerii Prześwit. Jej tytuł odsyła jednocześnie do głównego bohatera ekspozycji, Rajmunda Ziemskiego, ale i wątku dekonstrukcji mitu idealnego świata, jednego z obszarów tematycznych, którego dotykać będą prace prezentowanych artystów. Ziemski nie będzie bowiem jedynym bohaterem wystawy – jego prace zestawione zostaną z realizacjami współczesnych twórczyń i twórców: Poli Dwurnik, Jakuba Glińskiego, Diany Lelonek, Angeliki Markul i Karola Palczaka, by wydobyć ich pokrewieństwa na poziomie tak formalnym, jak i konceptualnym.
W Muzeum Sztuki Nowoczesnej bieżący tydzień upłynie pod znakiem spotkań. W środę (21.06) przy Pańskiej odbędzie się spotkanie z Anią Tomaszewską-Nelson organizowane przez Klub Seniorek i Seniorów Nowoczesnych i MSN i prowadzone przez Franciszka Orłowskiego. Rozmowie z twórczynią towarzyszyć będzie pokaz krótkich form wideo. W czwartek (22.06) w Muzeum nad Wisłą odbędzie się spotkanie autorskie z Andrzejem Turowskim wokół jego najnowszej, monumentalnej książki Radykalne oko, którego gościnią będzie także Maria Poprzęcka, a poprowadzi je Joanna Mytkowska. Tego samego dnia przy Pańskiej odbędzie się też spotkanie z malarzem Patrykiem Różyckim, które poprowadzi Bogna Świątkowska.
Edna Baud, „WATCHTOWER”, akryl na płótnie, 2023; dzięki uprzejmości galerii Ewa Opałka / Fundacja Razem Pamoja.
Po zeszłorocznej prezentacji w galerii wanda Edna Baud powraca z nową solową wystawą w Warszawie, tym razem w Galerii Ewa Opałka / Fundacja Razem Pamoja. Na otwieranym w piątek (23.06) The Time Is Out Of Joint zobaczymy najnowsze obrazy malarki. Ekspozycja w galerii zlokalizowanej na terenie Muranowa z jego złożoną dwudziestowieczną historią akcentować będzie temat dekolonizacji czasu w realiach Europy Środkowo-Wschodniej, zaburzenie i squeerowanie linearnego rozumienia czasu i przestrzeni, a wraz z nim zakwestionowanie nowoczesnego, hierarchicznego porządku, które w pracach Baud dokonuje się m.in. poprzez trawestację filmowego montażu zewnątrz i wewnątrzkadrowego.
Wrocław
Przed przyszłotygodniowym otwarciem wystawy Zaświaty i Wydobycie w BWA Wrocław Anna Orłowska zaprezentuje w ten czwartek (22.06) towarzyszącą jej wieloelementową instalację Zaświaty (Ukryty pokój). Zlokalizowana w starym drewnianym kościele św. Jana Nepomucena w Parku Szczytnickim prezentacja przeniesie nas do scenerii śląskiej wsi Sandowitz, dzisiejszych Żędowic, oraz stojącego w niej młyna wodnego, z którym związane są dzieje kilku pokoleń rodziny artystki.
Tego samego dnia (22.06) w Muzeum Współczesnym Wrocław otworzy się monograficzna wystawa jednego z najważniejszych twórców wrocławskiej neoawangardy, Jana Chwałczyka. Światło – cień – informacja to część trzyletniego projektu badawczo-wystawienniczego poświęconego dorobkowi Chwałczyka oraz Wandy Gołkowskiej. Będzie to pierwsza retrospektywa porządkująca całość dorobku artysty aktywnego przez ponad 70 lat. Jej narracja osnuta zostanie wokół trzech tytułowych pojęć kluczowych dla praktyki artystycznej i teoretycznej Chwałczyka.
Dzień później (23.06) wystartuje tegoroczna edycja Przeglądu Sztuki Survival. Jego hasłem przewodnim jest Erzac, a scenerią wystawy będzie tym razem kompleks budynków Zajezdni Popowice. Powstał on u progu XX wieku jako jedna z trzech zajezdni wybudowanych dla nowoczesnego systemu tramwajów elektrycznych we Wrocławiu, a po wojnie przetrwał jako jeden z nielicznych obiektów na gęsto zabudowanym kamienicami czynszowymi i obróconym w większości w ruinę terenie Przedmieścia Mikołajskiego. Do tego kontekstu oraz różnorako interpretowanego hasła przewodniego odnosić się będą prace ponad czterdzieściorga artystek i artystów z Polski i zagranicy.
Sezon urlopowy warto zacząć w tym roku od wizyty we wrocławskim Muzeum Architektury, gdzie w piątek (23.06) otworzy się wystawa dotycząca architektonicznych ram dla letniego (i nie tylko) wypoczynku. Wczasy. Krajobrazy wypoczynku przyglądać się będą architekturze polskich ośrodków wypoczynkowych, sanatoriów, domów wczasowych, górskich schronisk, wodnych stanic i urlopowych kurortów zrealizowanych w XX i pierwszych dekadach XXI wieku, ich usytuowania w krajobrazie, ewolucji koncepcji architektonicznych, a tym samym postrzegania relacji na linii człowiek – architektura – natura.
