Wróblewski i po… Sztuka realizmu bezpośredniego

Andrzej Wróblewski urodził się 15 czerwca 1927 roku w Wilnie. Zmarł 23 marca 1957 roku podczas samotnej wyprawy w Tatry, mając zaledwie trzydzieści lat. Artysta zapisał się na kartach historii sztuki jako jeden z najwybitniejszych polskich malarzy XX wieku. W swojej twórczości sprzeciwiał się sztuce akademickiej, negując estetykę kolorystów. Jego malarstwo można usytuować pomiędzy abstrakcją a figuracją. Dzieła Andrzeja Wróblewskiego od samego początku stanowiły inspirację oraz punkt odniesienia dla artystów następnych pokoleń.

Pierwsze lata życia spędził w Wilnie. Od dziecka przejawiał talent plastyczny, który był rozwijany przez matkę, graficzkę Krystynę Wróblewską. Podczas drugiej wojny światowej, w trakcie przeprowadzanej przez Niemców rewizji domu Wróblewskich, na oczach Andrzeja zmarł na atak serca jego ojciec, Bronisław, co niewątpliwie wpłynęło na późniejszą twórczość artysty. W 1945 roku malarz opuścił Wilno i wraz z rodziną przeprowadził się do Krakowa.

widok wystawy „Wróblewski i po… Sztuka realizmu bezpośredniego” w Muzeum Narodowym w Lublinie, fot. Maciej Niećko, dzięki uprzejmości MN w Lublinie

widok wystawy „Wróblewski i po… Sztuka realizmu bezpośredniego” w Muzeum Narodowym w Lublinie, fot. Maciej Niećko, dzięki uprzejmości MN w Lublinie

widok wystawy „Wróblewski i po… Sztuka realizmu bezpośredniego” w Muzeum Narodowym w Lublinie, fot. Maciej Niećko, dzięki uprzejmości MN w Lublinie

widok wystawy „Wróblewski i po… Sztuka realizmu bezpośredniego” w Muzeum Narodowym w Lublinie, fot. Maciej Niećko, dzięki uprzejmości MN w Lublinie

W latach 1945–1952 studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych (ASP) w Krakowie oraz historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim (historię sztuki ukończył w 1948 roku, malarstwo – w roku 1952). Od 1950 roku pełnił funkcję asystenta w krakowskiej ASP w pracowniach między innymi profesora Zygmunta Radnickiego i profesor Hanny Rudzkiej-Cybisowej. Pod koniec lat 40. wyjechał do Holandii na trzymiesięczne stypendium, podczas którego zwiedził najważniejsze holenderskie miasta, takie jak: Amsterdam, Haga czy Rotterdam. Odwiedził również Danię, Szwecję oraz północne Niemcy. W drodze powrotnej do Polski zwiedził Norymbergę i Pragę.

Artysta zadebiutował na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie. Był twórcą Grupy Samokształceniowej, do której należeli między innymi: Andrzej Wajda, Witold Damasiewicz, Jan Tarasin i Przemysław Brykalski. Uprawiał również krytykę artystyczną na łamach takich czasopism, jak: „Przegląd Artystyczny”, „Twórczość” oraz „Gazeta Krakowska”.

Andrzej Wróblewski był amatorem wycieczek górskich. Tatry stały się ostatnim widokiem, jaki oglądał artysta. Jego ciało znaleziono na poboczu drogi między Toporową Cyrhlą a Zazadnią.

W swojej twórczości posługiwał się własnym, oryginalnym językiem malarskim, w którym sugestywnie obrazował tragiczne doświadczenia nie tylko pokolenia artystów dorastających w okresie wojny, ale również czasu młodości przypadającego na okres stalinizmu.

widok wystawy „Wróblewski i po… Sztuka realizmu bezpośredniego” w Muzeum Narodowym w Lublinie, fot. Maciej Niećko, dzięki uprzejmości MN w Lublinie

widok wystawy „Wróblewski i po… Sztuka realizmu bezpośredniego” w Muzeum Narodowym w Lublinie, fot. Maciej Niećko, dzięki uprzejmości MN w Lublinie

Twórca jest dziś uważany za prekursora nowej figuracji, współczesnego realizmu oraz nowej ekspresji w malarstwie polskim.

Wystawa skupia blisko 100 obrazów i szkiców Wróblewskiego, z którymi koresponduje ponad 50 dzieł wybitnych i uznanych artystów, pozwalających ukazać aktualność twórczości Wróblewskiego w kolejnych dekadach. Swoimi realizacjami nadawali oni nowe sensy sformułowanemu przez krakowskiego malarza programowi „realizmu bezpośredniego”.

Artyści: Liwia Bargieł, Mirosław Bałka, Maciej Bieniasz, Rafał Bujnowski, Ignacy Czwartos, Oskar Dawicki, Rafał Eret, Zbylut Grzywacz, Władysław Hasior, Karolina Jabłońska, Bartłomiej Kiełbowicz, Grzegorz Kowalski, Katarzyna Kozyra, Zbigniew Libera, Przemysław Matecki, Jarosław Modzelewski, Irena Nawrot, Jerzy Nowosielski, Tomasz Partyka, Stefan Paruch, Arek Pasożyt, Antoni Janusz Pastwa, Grzegorz L. Piotrowski, Aleka Polis, Wilhelm Sasnal, Leszek Sobocki, Marek Sobczyk, Beata Sosnowska, Jonasz Stern, Marta Szulc, Iza Tarasewicz, Mariusz Tarkawian, Waldemar Tatarczuk, Mariusz Wilczyński.

Zespół kuratorski: Marcin Lachowski, Aleksandra Blonka-Drzażdżewska, Łukasz Wiącek

Produkcja: Małgorzata Kozieł